Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στην πορεία του Πολυτεχνείου ήταν από άποψη marketing μια πολύ επιτυχημένη κίνηση. Προκάλεσε μια επικοινωνιακή αντιπαράθεση από την οποία βγήκε κερδισμένος μεταφέροντας τη συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ με τους όρους του δικού του ακροατηρίου. Το ερώτημα εδώ όμως είναι: Ποιο είναι το ακροατήριο αυτό;
Στις επικρίσεις της ΝΔ για τη συμμετοχή Τσίπρα στην πορεία, ο ΣΥΡΙΖΑ απάντησε περίπου ως εξής: «Τί να μας πείτε και εσείς τώρα. Ο δικός μας αρχηγός πήγε στην πορεία του Πολυτεχνείου ενώ ο δικός σας έκανε long weekend στο Λονδίνο να δει τένις». Και φυσικά έχει δίκιο. Το ερώτημα και πάλι είναι: Σε ποιο ακροατήριο έχει απήχηση αυτή η σύγκριση;
Αλήθεια, από πότε το μέτρο για την κοινωνική-κινηματική δράση του αρχηγού της Αριστεράς είναι η απαξίωση προς τους συμβολισμούς που δείχνει ο αρχηγός της Δεξιάς; Από πότε για να εγκρίνουμε τη στάση του Τσίπρα έναντι του Πολυτεχνείου θα πρέπει να τη βάλουμε δίπλα δίπλα με τη στάση του Μητσοτάκη; Από πότε η Αριστερά συγκρίνει αρχηγούς, πόσο μάλλον η «πληθυντική» Αριστερά;
«Ο Τσίπρας στους αγώνες, ο Μητσοτάκης διακοπές». Τέλειο. Ξεπουλήσαμε. Φτάνει όμως αυτό;
Το ακροατήριο λοιπόν είναι συγκεκριμένο και για να το πω κομψά, τα μέλη του δεν έχουν και ιδιαίτερες απαιτήσεις. Ο λεγόμενος κεντρώος χώρος, συγκινείται ακόμα από το Πολυτεχνείο και του αρκεί η πρώτη γραμμή ανάγνωσης: «Να μωρέ ο Τσίπρας πήγε στην πορεία ενώ ο άλλος, ο δεξιός, πήγε στα Λονδίνα. Τον πρώτο θα ψηφίσω…».
Ακούγεται εξαιρετικά απλοϊκό αλλά οι επικοινωνιολόγοι και οι διαφημιστές ξέρουν καλύτερα από μένα πως οι επιτυχημένες διαφημίσεις έχουν ένα ορατό, καθαρό μήνυμα χωρίς πολλά φτιασίδια και υποσημειώσεις. «Ο Τσίπρας στους αγώνες, ο Μητσοτάκης διακοπές». Τέλειο. Ξεπουλήσαμε. Φτάνει όμως αυτό;
Φαίνεται πως φτάνει. Αυτό είναι το κεντρικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. Αναμασήματα μιας παρελθούσας ριζοσπαστικοποίησης ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία μιας ολοστρόγγυλης «πληθυντικής» αριστεράς. Που αν και δηλώνει «πληθυντική» είναι εντούτοις τόσο «ενική» κρεμάμενη από το ισχυρό brand «Τσίπρας» έχοντας απεμπολήσει προ πολλού την απαίτηση για όργανα, διαδικασίες και άλλα τέτοια δαιμόνια που μπορεί να προκαλέσουν αναταραχές. Δεν τα θέλει η ηγετική ομάδα, δεν πολυνοιάζονται τα στελέχη (ο καθένας για τη δική του διάσωση παλεύει) αλλά ας μην κρυβόμαστε, δεν τα θέλουν ούτε οι ψηφοφόροι. Το brand φτάνει και περισσεύει.
Ετσι, για τον ΣΥΡΙΖΑ φέτος, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, η είδηση δεν ήταν ο πληθυντικός των διαδηλωτών αλλά ο ενικός του Αλέξη που κατέβηκε στην πορεία. Ο ίδιος εξάλλου το διαφήμισε, ο ίδιος έχτισε πάνω σε αυτό, σε μια στοχευμένη στρατηγική marketing, ακόμα και μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε από το αντίπαλο στρατόπεδο. (Εξάλλου, από πολιτικούς αρχηγούς, και ο Κουτσούμπας και ο Βαρουφάκης πήγαν στην πορεία αλλά δεν έβγαλαν ανακοίνωση για αυτό).
Πολύ σωστά στο δελτίο του OPEN η Νίκη Λυμπεράκη ρώτησε τον Αλέξη Τσίπρα γιατί δεν πήγαινε και ως πρωθυπουργός στην πορεία και γιατί φέτος, που πήγε, δεν την ολοκλήρωσε αλλά έφτασε μέχρι το Σύνταγμα αποφεύγοντας να πάει στην αμερικανική πρεσβεία.
Οι απαντήσεις που πήρε ήταν:
Για το πρώτο ότι εκτός από τα θέματα ασφαλείας (για τον ίδιο) ήταν και θέμα σεβασμού καθώς η πορεία έχει πάντα αντιεξουσιαστικό χαρακτήρα και άρα η παρουσία ενός πρωθυπουργού θα έδειχνε περιφρόνηση στον χαρακτήρα αυτό. (Επίσης η παρουσία ενός πρωθυπουργού μπορεί να έστελνε και σημαντικά μηνύματα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μπορεί να έδινε, συμβολικά έστω, έναυσμα και για ευρύτερες κοινωνικές μετακινήσεις, αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες).
Για το δεύτερο ερώτημα είπε ότι «η πορεία δεν είναι μαραθώνιος για να πρέπει να τον ολοκληρώσεις», άρα η παρουσία του είχε κυρίως συμβολικό χαρακτήρα και δεν έχει σημασία σε ποιο σημείο έφυγε ο ίδιος.
Με την πρώτη απάντηση λέει το κεντρώο ακροατήριό του αυτό ακριβώς που θέλει να ακούσει. Πως όποτε θα είναι στην αντιπολίτευση θα πηγαίνει στην πορεία και όποτε θα είναι πρωθυπουργός θα σέβεται τον αντιεξουσιαστικό της χαρακτήρα. (Και θα συμφωνεί την επέκταση των αμερικανικών βάσεων επίσης, αλλά κι αυτό είναι λεπτομέρεια). Ετσι θα τους κρατά ευχαριστημένους. Διαδηλωτές με κυβέρνηση ΝΔ, νοικοκυραίοι με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. (Το ίδιο ακριβώς έκαναν και ένιωθαν επί χρόνια οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, δε θα χρειαστεί να αλλάξουν τώρα).
Η δεύτερη απάντηση νομίζω δεν αντέχει σοβαρό σχολιασμό. Η πορεία όντως δεν είναι μαραθώνιος για να πρέπει να τερματίσεις αλλά δεν είναι ούτε και οικογενειακή μάζωξη με τις θείες που σε χαρτζιλικώνουν από μικρό για να περνάς μόνο να βγάλεις την υποχρέωση μέχρι να πας για ποτάκι μετά.
Απ’ ό,τι φαίνεται έτσι θα πάμε. Το ξεδίπλωμα της πολιτικής Μητσοτάκη, οι απειλές Βορίδη, το δόγμα Χρυσοχοϊδη, η καταστολή, η αυθαιρεσία, είναι τα ισχυρότερα χαρτιά του Αλέξη Τσίπρα. Λειτουργούν από μόνα τους στο διαρκώς μετακινούμενο κεντρώο ακροατήριο και εκείνος το μόνο που έχει να κάνει είναι να υπενθυμίζει τακτικά την αριστερή του ταυτότητα. Μέχρι να ξαναγύρει προς την πλευρά του η ζυγαριά, μέχρι να ξαναγίνει πρωθυπουργός και μέχρι να σταματήσει να πηγαίνει στις πορείες του Πολυτεχνείου.
