Πόρτα στον «ευεργέτη» Βαγγέλη Μαρινάκη για τη χρηματοδότηση του μουσείου στον Γαλατά Χανίων. Δημιουργία ιδρύματος με δημόσιους πόρους ζητά ο εντολοδόχος του μεγάλου δημιουργού Γιώργος Αγοραστάκης απορρίπτοντας την πρόταση που φέρνει εσπευσμένα προς ψήφιση αύριο ο Δήμος Χανίων. ● Αντιδράσεις φορέων και κομμάτων.
Αποστομωτική απάντηση στις μεθοδεύσεις του Δήμου Χανίων και του Βαγγέλη Μαρινάκη δίνουν με ανακοίνωσή του σε αυστηρό τόνο ο Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Μίκη Θεοδωράκη και ο πρόεδρός του Γιώργος Αγοραστάκης.
Στη μακροσκελή του δήλωση σε σχέση με την πρόταση δωρεάς του εφοπλιστή για την κατασκευή μουσείου στο σπίτι των Θεοδωράκηδων στον Γαλατά Χανίων, ο εντολοδόχος του μεγάλου δημιουργού ξεκαθαρίζει πως το όνομα του Μίκη πρέπει «να μείνει καθαρό» και θέτει ως κύριο στόχο τη δημιουργία του «Ιδρύματος Μίκη Θεοδωράκη».
Απορρίπτοντας στην ουσία τη δωρεά Μαρινάκη, τονίζει πως «πρέπει να διατεθούν τα αναγκαία ακίνητα, οι χρηματοδοτήσεις των έργων και τα κεφάλαια από τους δημόσιους φορείς ως οφείλουν και όπως έπραξαν σε ανάλογες περιπτώσεις σε όλη την Ελλάδα».
Το ίδιο πλαίσιο είχε περιγράψει στη δήλωσή του στην «Εφ.Συν.» του Σαββατοκύριακου ο κ. Αγοραστάκης, ενώ σαφείς αντιρρήσεις είχαν εκφράσει και οι επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων της Αριστεράς στο Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων, καταγγέλλοντας την προσπάθεια εξαγοράς της μνήμης του Μίκη Θεοδωράκη (βλ. «Ο Μίκης ως… μεταγραφή του Μαρινάκη», 14-15.1.2023). Ωστόσο, ο Δήμος Χανίων δείχνει ιδιαίτερη σπουδή για την αποδοχή της δωρεάς (την οποία ο ίδιος ο δήμος ζήτησε) και επισπεύδει τις διαδικασίες εντάσσοντας το θέμα στην ημερήσια διάταξη της Οικονομικής Επιτροπής του δήμου, αύριο Τρίτη.
Το ίδρυμα
Εκτός από την Κρήτη, αντιδράσεις υπήρξαν και στην υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς και ο Σύλλογος Φίλων Μίκη Θεοδωράκη Αθήνας «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» σε υψηλούς τόνους τονίζει πως ο Μίκης «καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του όπως και στη διαθήκη του δεν επιθυμούσε χρηματοδότηση και σύνδεση του ονόματός του με ιδιώτες επιχειρηματίες και δεν ήθελε επ’ ουδενί η οικία/μουσείο στον Γαλατά να έχει χορηγό κάποιο μέλος της οικονομικής ελίτ της χώρας» και ζητά «να σταματήσει ο δήμαρχος τα πολιτικά του παιχνίδια σε βάρος του μουσείου και μάλιστα χωρίς να γνωρίζει κανείς τα ανταλλάγματα που θα δώσει για αυτόν τον σκοπό». Σχετική ανακοίνωση εξέδωσε και το ΜέΡΑ25 Κρήτης, στην οποία τονίζεται πως «ολιγάρχες που επιθυμούν να εξαγνιστούν ως ευεργέτες και δήμαρχοι που νοιάζονται για έργα βιτρίνας με άγνωστα ανταλλάγματα είναι πολύ λίγοι για να θαμπώσουν την παγκόσμια ακτινοβολία του Μίκη Θεοδωράκη».
Καίριο βάρος πάντως έχει η θέση του Γιώργου Αγοραστάκη, καθώς ο ίδιος (μαζί με τη γραμματέα του Μίκη Θεοδωράκη, Ρένα Παρμενίδου) έχοντας την εντολή από τον ίδιο τον Μίκη Θεοδωράκη και το αποκλειστικό και μόνο δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομά του (σύμφωνα με τη διαθήκη του) κίνησε τη διαδικασία για τη δημιουργία «Ιδρύματος Μίκης Θεοδωράκης» στην Κρήτη όπου και βρίσκεται η αιώνια κατοικία του.
Οπως αναφέρει ο κ. Αγοραστάκης, για τη δημιουργία του ιδρύματος απευθύνθηκε τους προηγούμενους μήνες στο υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά στη Λίνα Μενδώνη, στη Βουλή των Ελλήνων, στους βουλευτές της Κρήτης όλων των κομμάτων, στην Περιφέρεια Κρήτης, στον Δήμο Χανίων και στους πρυτάνεις των τριών ΑΕΙ του νησιού, αλλά και σε άλλους φορείς όπως ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων και το «Ιδρυμα Ελευθέριος Βενιζέλος», που εδρεύει επίσης στα Χανιά. Οπως τονίζει ο κ. Αγοραστάκης, με τη συγκρότηση του Ιδρύματος θα κληθούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να συμβάλουν οικονομικά στο ίδρυμα και στους σκοπούς του, σύμφωνα με του κανόνες που θα ορίζονται στο καταστατικό και τον οργανισμό του, όπως γίνεται με όλα τα ιδρύματα της χώρας.
Το σπίτι
Οπως αναφέρει στη χθεσινή ανακοίνωσή του, στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής που θα συσταθεί από όλους τους παραπάνω φορείς, ο ίδιος θα υποβάλει αναλυτική εισήγηση για το προτεινόμενο ίδρυμα υπό τη μορφή Λευκής Βίβλου 110 σελίδων, την οποία ο κ. Αγοραστάκης έχει καταθέσει και σε συμβολαιογράφο των Χανίων, ενώ δίνοντας το στίγμα του νέου φορέα τονίζει πως το ίδρυμα πρέπει να έχει κοινωφελή χαρακτήρα, να υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο, να λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς να συνταυτίζεται με την κρατική διοίκηση ή άλλους οργανισμούς ή επιχειρήσεις και να είναι ακαδημαϊκού επιπέδου.
Η πρόταση του Βαγγέλη Μαρινάκη (που συνυπογράφεται από τον εφοπλιστή Ξενοφώντα Κωνσταντινίδη) αφορά τη δαπάνη περίπου 350.000 ευρώ για προμήθεια και εγκατάσταση επίπλων, Η/Μ εξοπλισμού και ανάπτυξη πληροφοριακών και ηχητικών συστημάτων για τη μετατροπή του πατρικού σπιτιού του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά σε σύγχρονο χώρο μελέτης και μνήμης.
Ωστόσο, στην ανακοίνωση του Γιώργου Αγοραστάκη, ειδικά για το σπίτι, τονίζεται πως υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση που περιλαμβάνει τη μεταβίβαση στο ίδρυμα κατά κυριότητα του σπιτιού του Μίκη Θεοδωράκη – το οποίο χρηματοδότησε ο ίδιος με τις οικονομίες του. Ωστόσο απαιτούνται και οι αποφάσεις χαρακτηρισμού και απαλλοτριώσεων από το υπ. Πολιτισμού, με τα έργα διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, προσπέλασης στο οδικό δίκτυο, αναστήλωσης ερειπωμένων κτισμάτων κτλ.
Επίσης ζητείται η χρηματοδότηση της εφαρμογής της μουσειολογικής μελέτης την οποία χρηματοδότησε και ενέκρινε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης και την οποία ο κ. Αγοραστάκης έχει παραδώσει στον Δήμο Χανίων από το 2014. Προφανώς, όλα τα παραπάνω απαιτούν πολύ μεγαλύτερους πόρους από τις 350.000 ευρώ με τις οποίες ο κ. Μαρινάκης επιχειρεί να εμφανιστεί ως «ευεργέτης».
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 16.01.2023
Ο Μίκης ως… μεταγραφή του Μαρινάκη
Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στις 15/1 στην Εφημερίδα των Συντακτών
Να συνδέσει το όνομά του με τον Μίκη Θεοδωράκη προσπαθεί ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης, προσφέροντας χρηματοδότηση για την ανάδειξη του πατρικού σπιτιού του μουσικοσυνθέτη στον Γαλατά Χανίων. Συνεπικουρούμενος από τον Δήμο Χανίων, ο οποίος εδώ και χρόνια αδυνατεί να αξιοποιήσει το σπίτι των Θεοδωράκηδων που του παραχώρησε ο ίδιος ο Μίκης, ο εφοπλιστής επιχειρεί να αναβαπτιστεί μέσω του πολιτιστικού κεφαλαίου της Κρήτης, αξιοποιώντας τη σύνδεση του μουσικοσυνθέτη με τα Χανιά και τον Γαλατά όπου είχε διαλέξει να βρίσκεται η τελευταία του κατοικία.
Ωστόσο, η τιμή που έκανε ο Μίκης στην Κρήτη φαίνεται πως δεν στάθηκε ικανή ώστε να εξευρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για τη μετατροπή του σπιτιού του σε ένα ψηφιακό μουσείο και χώρο μελέτης για το πολυσχιδές έργο του.
Η πρόταση Μαρινάκη εντάσσεται σε μια συστηματική προσπάθεια σύνδεσης της εικόνας του επιχειρηματία με τον πολιτισμό, όπως έκανε πριν από μερικά χρόνια με το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στη Μυρτιά Ηρακλείου. Τότε είχε απαιτήσει να δημιουργηθεί και ειδική πτέρυγα μέσα στο μουσείο προς τιμήν του πατέρα του, Μιλτιάδη Μαρινάκη, ενώ η τελετή των εγκαινίων είχε πάρει… ποδοσφαιρικό χαρακτήρα αφού στο μουσείο εμφανίστηκαν ακόμα και κασκόλ του Ολυμπιακού. Ο μουσικός Ρος Ντέιλι είχε μιλήσει για σύνδεση του Νίκου Καζαντζάκη με την «ποδοσφαιρική (και όχι μόνο) μαφία», κάνοντας λόγο για «μεγάλη ντροπή».
Στην περίπτωση του Μίκη δεν έχουν ακόμα αναφερθεί ανταλλάγματα στον Β. Μαρινάκη, ωστόσο ήδη από ΜΜΕ προβάλλεται περίπου ως δεδομένη η αποδοχή της δωρεάς του και ο ίδιος ως ευεργέτης. Η σχετική μελέτη, προϋπολογισμού 380-440 χιλιάδων ευρώ, αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση επίπλων, Η/Μ εξοπλισμού και την ανάπτυξη πληροφοριακών και ηχητικών συστημάτων για τη μετατροπή του σπιτιού σε σύγχρονο χώρο μελέτης και μνήμης. Μάλιστα στην επιστολή προς τον Δήμο Χανίων, που συνυπογράφει και ο εφοπλιστής Ξενοφών Κωνσταντινίδης, δίνεται και χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των εργασιών. «Μας έχουν πει για ολοκλήρωση σε τρεις μήνες. Καταλαβαίνετε πως αν πηγαίναμε σε διαγωνισμό θα θέλαμε τουλάχιστον 18 μήνες», λέει στην «Εφ.Συν.» ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού.
Αντιδράσεις
Το θέμα προκάλεσε αρνητικά σχόλια στο δημοτικό συμβούλιο όπου εισήχθη εκτός ημερήσιας διάταξης την περασμένη Τρίτη και αποφασίστηκε η απόσυρσή του ώστε πρώτα να εκφράσει γνώμη ο Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, που έχει και την ευθύνη για την ανάδειξη του έργου του μουσικοσυνθέτη. Ο πρόεδρος του συλλόγου και εκτελεστής της διαθήκης του Μίκη, Γιώργος Αγοραστάκης, δηλώνει στην «Εφ.Συν.» αιφνιδιασμένος από τις εξελίξεις. «Από το φθινόπωρο υπάρχει σειρά επαφών με την πολιτεία, το υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Χανίων και τα τρία Πανεπιστήμια του νησιού για τη δημιουργία Ιδρύματος Μίκη Θεοδωράκη, όπως ήταν και η επιθυμία του ίδιου. Σε αυτό το ίδρυμα θα πρέπει να περάσει και το σπίτι και αυτό να απευθυνθεί θεσμικά σε κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς για την οικονομική στήριξη του έργου του», λέει ο κ. Αγοραστάκης, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως από τον Δήμο Χανίων δεν είχε υπάρξει καμία ενημέρωση στους υπόλοιπους φορείς για τις κρούσεις στον εφοπλιστή.
Για τον επικοινωνιακό και προεκλογικό χαρακτήρα του θέματος μιλά στην «Εφ.Συν.» ο πρώην δήμαρχος Τάσος Βάμβουκας. «Ο Μίκης είχε δώσει σαφείς οδηγίες στον Σύλλογο Φίλων και τον πρόεδρό του και δεν θα επιθυμούσε να συνδεθεί το όνομά του με επιχειρηματικά ή άλλα συμφέροντα. Κάποιοι δεν έχουν καταλάβει τη μεγάλη τιμή που έκανε ο Μίκης στα Χανιά και αναζητούν δωρεές για ποσά που είναι μικρότερα ακόμα και από τα έξοδα των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του δήμου», αναφέρει ο ίδιος.
«Δεν πρόκειται για δωρεά, πρόκειται για… αγορά», λέει ο Γιάννης Σαρρής, επικεφαλής της παράταξης «Πρωτοβουλία Πολιτών – Πρώτα ο Ανθρωπος». «Ο κύριος Μαρινάκης αγοράζει την αξιοπρέπεια και την τιμή που έχουν τα Χανιά, τα οποία υποδέχτηκαν έναν παγκόσμιο άνθρωπο όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Αλλοιώνεται η ιστορία του Μίκη σε μια γενικότερη προσπάθεια αναθεωρητισμού της Ιστορίας. Εδώ δεν πρόκειται για “σώβρακα και φανέλες” ούτε για την ενίσχυση ενός ποδοσφαιρικού σωματείου, αλλά για ένα σύμβολο αγώνα», λέει ο ίδιος.
«Δεν μπορεί ένας δήμος σαν τα Χανιά να μην μπορεί να χρηματοδοτήσει το έργο και να ζητάει ευεργεσίες. Είναι απόλυτα κατακριτέο και είμαστε απόλυτα αντίθετοι», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Νίκος Βουρλάκης εκ μέρους της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Χανίων. «Θέλω να πιστεύω ότι το θέμα δεν θα ξαναέρθει καν στο δημοτικό συμβούλιο, αφού φαντάζομαι ότι ο Σύλλογος Φίλων δεν πρόκειται να αποδεχτεί τη δωρεά», συμπληρώνει.
«Αποτελεί πρόκληση μεγαλοεφοπλιστές και μέτοχοι εταιρειών ενέργειας, που θησαυρίζουν από τους ενεργειακούς πολέμους και τις εξωφρενικές αυξήσεις των τιμών, να προσπαθούν να πλασαριστούν ως μαικήνες και ευεργέτες του τόπου, χρησιμοποιώντας το έργο του Μίκη Θεοδωράκη που είναι συνδεδεμένο με τους αγώνες των εργαζομένων, της φτωχολογιάς και της Αριστεράς», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Σεραφείμ Ρίζος, επικεφαλής της παράταξης «Ανταρσία στα Χανιά».
