Με το παραπάνω ερώτημα ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση για την πραγματική σημασία του συγκεκριμένου όρου ο δικηγόρος Γιώργος Σμπώκος, για το ιδεολογικό και οικονομικό αφήγημα που κουβαλάει μαζί της η έννοια της «αειφορίας».
Παρουσιάζοντας στο Ηράκλειο το βιβλίο του «Η επινόηση της αειφορίας» με υπότιτλο«Πώς επικράτησε το δόγμα της αέναης προόδου», απευθύνθηκε σε ένα κοινό ήδη υποψιασμένο για την «εισβολή» της έννοιας της οικονομικής μεγέθυνσης υπό τον μανδύα των φιλοπεριβαλλοντικών και αειφόρων επενδύσεων, κυρίως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί.
Ο Γιώργος Σμπώκος υποστηρίζει πως στη Συνδιάσκεψη του Ρίο το 1992, με τη διακήρυξη της αειφόρου ανάπτυξης ουσιαστικά ανακοινώθηκε το σύστημα που έμελλε να αντικαταστήσει τον καπιταλισμό, αλλά στην ουσία και να τον διασώσει, ανοίγοντας νέους δρόμους αέναης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων.
Με έναν μοναδικό τρόπο, που αγγίζει τα όρια της προπαγάνδας, η αδιάκοπη μεγιστοποίηση της παραγωγής και η συνεχής εκμετάλλευση των φυσικών πόρων (ανανεώσιμων και μη) συνδέθηκαν, μέσω του όρου «αειφόρος ανάπτυξη», με τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας.
Ετσι, με συγκεκριμένα παραδείγματα που δίνονται και στο βιβλίο, η οικονομική διαχείριση π.χ. ενός δάσους μεταφράζεται σε «διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του», ενώ η ίδρυση μιας ιδιωτικής εταιρείας για την κερδοσκοπική εκμετάλλευση του ίδιου δάσους μεταφράζεται σε «σύνδεσή του με την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας».
Με συνεχή παραδείγματα από την ιστορία, την οικονομία, την ψυχολογία, αλλά και τις τεχνικές των δημόσιων σχέσεων και της προπαγάνδας, ο Γιώργος Σμπώκος αποδεικνύει στο βιβλίο του πώς η αειφόρος ανάπτυξη, αν και προβλήθηκε ως πλαίσιο ελέγχου της ασύδοτης οικονομίας, στην πράξη πήρε σαφή θέση υπέρ της οικονομίας όποτε αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη διατήρηση των φυσικών πόρων, απλά ποσοτικοποιώντας και κοστολογώντας τους πόρους αυτούς.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα παταγώδους αποτυχίας των «περιβαλλοντικών» πολιτικών που φέρει μαζί της η αειφόρος ανάπτυξη είναι η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, 13 χρόνια μετά τη Συνδιάσκεψη του Ρίο.
Το Πρωτόκολλο προέβλεπε την «εμπορία ρύπων» μεταξύ των κρατών, η οποία υποτίθεται θα μείωνε τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Το μόνο που συνέβη ήταν να εμπορευματοποιηθεί το δημόσιο αγαθό του αέρα και οι ρύποι να αυξάνονται σταθερά σε παγκόσμια κλίμακα από τότε μέχρι σήμερα, λέει ο Γ. Σμπώκος.
Στην παρουσίαση του βιβλίου στο Ηράκλειο συζητήθηκαν διεξοδικά τα θέματα παρεμβάσεων στο κρητικό τοπίο στο όνομα της αειφορίας, με συγκεκριμένα παραδείγματα όπως οι αδειοδοτήσεις επενδύσεων βιομηχανικών ΑΠΕ σε όλες τις βουνοκορφές του νησιού, η ενεργειακή σύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και το θέμα της κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι.
Στην παρουσίαση συμμετείχαν η αρχιτέκτονας Βάννα Σφακιανάκη, ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου Φωτόδεντρο Στέργιος Δραμουντάνης και ο δικηγόρος Μιχάλης Σφακιανάκης.
Ο Γιώργος Σμπώκος είναι εξωτερικός συνεργάτης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και του περιοδικού «Περιβάλλον και Δίκαιο». Διδάσκει στο μεταπτυχιακό σεμινάριο «Νομικά Περιβάλλοντος» των τμημάτων Βιολογίας και Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Σπούδασε νομική στα Πανεπιστήμια της Κολονίας, του Μάρμπουργκ και της Αθήνας και έχει δημοσιεύσει το βιβλίο «Εφαρμογές μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας, κρατική ρύθμιση και αυτορρύθμιση» (Νομική Βιβλιοθήκη, 2011).
