Ο επίσημος τίτλος ήταν «4ο Παγκρήτιο Ενεργειακό Συνέδριο για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο». Με μια ματιά στο πρόγραμμα, πριν ακούσεις τις εισηγήσεις, καταλάβαινες ότι όλο το καστ δούλευε για να δίνει πάσες στους δύο πρωταγωνιστές.
Ο ένας ήταν ο Γιάννης Μανιάτης, ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, που παρόλο που κάποτε ήταν αρμόδιος για το… περιβάλλον, από τότε πίνουν νερό στο όνομά του όλες οι εταιρίες πετρελαίου. Βέβαια ατύχησε γιατί την ευεργετική του πολιτική δεν κατάλαβαν οι πολίτες. Έτσι, στις τελευταίες εκλογές δεν κατάφερε να εκλεγεί ούτε βουλευτής (στην Αργολίδα). Ίσως στο μέλλον να ψηφίζουν απευθείας οι εταιρίες ποιους θέλουν για βουλευτές οπότε τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα.
Ο άλλος ήταν ο Νίκος Λυγερός «ο πιο έξυπνος Ελληνας του κόσμου»(sic), ο στρατηγικός σύμβουλος, μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής, ζωγράφος, σκηνοθέτης, που ασχολείται με τη μουσική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την αρχαιολογία, το μάνατζμεντ, τη στρατηγική και τη γεωπολιτική (δεν υπερβάλλω, ο ίδιος τα γράφει στο βιογραφικό του).
Οι δυο τους περιστοιχισμένοι από λομπίστες των υδρογονανθράκων έκαναν κάθε τί για να μας πείσουν ότι οι περιβαλλοντικές αντιδράσεις για τους κινδύνους από τις εξορύξεις είναι παρωνυχίδες μπροστά στους ποταμούς χρημάτων και γεωστρατηγικών οφελών που θα μας έρθουν μόλις βάλουν μπροστά τα γεωτρύπανα. Και οι δύο τους έδωσαν ρεσιτάλ υποσχέσεων και αντιπεριβαλλοντικού αμοραλισμού:
Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο… ΕΞΥΠΝΟΣ
Ο πρώτος μας υποσχέθηκε 1.000 ευρώ το χρόνο για κάθε Ελληνα συνταξιούχο (ξέρει που χτυπάει ο μπαγάσας…)
Ο δεύτερος, σε μια ηχηρή απόδειξη του υψηλού δείκτη IQ του, παρομοίασε τους αντιδρώντες με εκείνους που, ενώ κατασκευάζεται ένας ουρανοξύστης, κάθονται και διαφωνούν για τη μοκέτα που θα μπει στο κτίριο…
(Αν εκτός από το παραπάνω απόσπασμα θέλετε να δείτε όλη την ομιλία του είναι εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=OAfURGDGm-M)
Η αρχαιολόγος
Όλα βέβαια είχαν ξεκινήσει νωρίτερα με την εισήγηση υπό τον πολλά υποσχόμενο τίτλο «Ενέργεια Πολιτισμού». Μια νεαρά αρχαιολόγος ανέλαβε να συνδέσει το προαιώνιο κρητικό φως με την ανάγκη να εξορύξουμε τα πετρέλαιά μας. Και είχε επιχειρήματα. Στην Κρήτη, λέει, «εδρεύει η οικουμενική μνήμη αντίστασης και ελευθερίας». Υπάρχουν σημαντικά γεγονότα – ορόσημα: Η πολιορκία του Χάνδακα και η αντίσταση των Κρητών στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και της γερμανικής κατοχής». Βάλε και λίγη Φαιστό που είναι λουσμένη στο φως, βάλε και λίγη Κνωσό που μεγαλούργησε, όλα αυτά είναι ατράνταχτα επιχειρήματα ότι ναι, πρέπει να εξορύξουμε τα πετρέλαιά μας. Και γιατί όχι η Περιφέρεια Κρήτης να μιλάει απευθείας με τις εταιρίες πετρελαίου για να κάνει τα deal. Να κάνουμε λέει, νέους νόμους, «πιο ευέλικτους και κερδοφόρους». (Ωραίο αυτό. Κάποτε ζητούσαμε οι νόμοι να είναι δίκαιοι. Τώρα ζητάμε να είναι… κερδοφόροι).
Και φυσικά δεν ήταν τυχαία η μέρα του συνεδρίου (τί νομίζατε;). «Ο… δαιμόνιος διοργανωτής σίγουρα είχε προσέξει πως η 6η Σεπτεμβρίου είναι η επέτειος της πολιορκίας του Χάνδακα. Σίγουρα δεν την επέλεξε τυχαία την ημέρα αυτή για να κάνει το συνέδριο». (σ.σ. Ο δαιμόνιος διοργανωτής πάντως, κάποιος κύριος Βεϊσάκης, χαμογέλασε συγκαταβατικά και δεν επιβεβαίωσε ποτέ τη σιγουριά της).
Η… αρχαιολόγος λέγεται Ευγενία Τσατσάκη καιήταν και υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με την Παράταξη Αρναουτάκη (ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ). Ίσως να ευελπιστούσε να κάνει η ίδια τα deal με τις εταιρίες πετρελαίου αν είχε εκλεγεί. Προς το παρόν πάντως, στην κάλπη είχε και αυτή την τύχη του Μανιάτη. Στο συνέδριο όμως η ίδια διέπραξε την πιο άγαρμπη και γελοία απόπειρα σύνδεσης των συμφερόντων των πετρελαϊκών εταιριών με τη συλλογική μνήμη των Κρητικών, ανεπίτρεπτη για επιστήμονα με τα πτυχία που ισχυρίζεται ότι κατέχει. Ελπίζω τουλάχιστον να μην το έκανε τσάμπα.
Ο τεχνοκράτης
Το βαρύ πυροβολικό του πετρελαϊκού λόμπι όμως ήρθε από τα Ελληνικά Πετρέλαια. Τα οποία Ελληνικά Πετρέλαια βέβαια ήταν παντού. Στο banner που βρισκόταν πίσω από τους ομιλητές, στην είσοδο του συνεδρίου, στα εκτυπωμένα προγράμματα, στις αφίσες, στο μπλοκ και στο στυλό που μας μοίρασαν για να κρατάμε σημειώσεις.
Μαζί μας μοίρασαν και το νέο περιοδικό της εταιρίας, που του έδωσαν τον εμπνευσμένο τίτλο «Γεώφωνο». (σ.σ. Η φωνή της γης δηλαδή, που έτσι και είχε πραγματικά φωνή θα είχε ανοίξει κάτω από την αίθουσα του συνεδρίου να μας καταπιεί όλους).
Ένας κύριος που συνδύαζε τον αέρα του Αδωνι Γεωργιάδη και την κορμοστασιά του Τάσου Μητρόπουλου (στις καλές του εποχές), ονόματι Γιώργος Μυκονιάτης, διευθυντής Υγιεινής Ασφάλειας και Περιβάλλοντος της HELPEUPRSTEAM (θυγατρικής των ΕΛΠΕ) ανέλαβε να μας εξηγήσει πόσο καλά τεκμηριωμένη είναι η ασφάλεια των εξορύξεων, αφού πρώτα μας θύμισε πως στα ΕΛΠΕ συμμετέχει μεν το δημόσιο, αλλά το πλειοψηφικό πακέτο το κατέχει ο όμιλος Λάτση (αν τυχόν είχατε ξεχαστεί). Από τον τίτλο και μόνο της εισήγησης καταλάβαινες ότι εκεί ήταν το ψητό όλης της κουβέντας: «Ερευνώντας την Ελλάδα για υδρογονάνθρακες – Μύθοι και Πραγματικότητα».
Όπου φυσικά οι «μύθοι» είναι όλες οι περιβαλλοντικές, οικολογικές και οικονομικές ανησυχίες και η «πραγματικότητα» είναι η προβολή της χώρας μας στο μέλλον, με τους συνταξιούχους που θα παίρνουν από 1.000 ευρώ, που έλεγε ο Μανιάτης νωρίτερα, και θα μακαρίζουν την τύχη τους που δεν άκουσαν τους άπλυτους και περιθωριακούς οικολόγους.
Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του τα παραθέτω και στο παρακάτω βίντεο.
Εν τάχει, σταχυολογώ τι είπε αλλά κυρίως τί ξέχασε:
Είπε: «Οι εξορύξεις δεν κινδυνεύουν από σεισμούς. Και στην Καλιφόρνια κάνει σεισμούς, αλλά οι γεωτρήσεις δεν έπαθαν τίποτα».
Ξέχασε να πει ότι στην Καλιφόρνια οι πλατφόρμες είναι παράκτιες, με το μεγαλύτερο βάθος στα 365 μέτρα (1200 πόδια). Στην Κρήτη οι εξορύξεις σχεδιάζεται να γίνουν στη μέση του πελάγους, σε βάθηπερίπου 3.000 μέτρων. Προφανώς δεν διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο για ατύχημα οι πλατφόρμες της Καλιφόρνιας με την Κρήτη σε περίπτωση σεισμού.
Επίσης ήδη είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη η συσχέτιση των εξορύξεων με την πρόκληση σεισμών, αλλά και αυτό είναι κάτι που ξέχασε να αναφέρει ο κ. Μυκονιάτης.
Είπε: «Εξορύξεις στην Ελλάδα γίνονται επί χρόνια και δεν έχουμε κανένα ατύχημα. Η Θάσος είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα συνύπαρξης τουρισμού και πετρελαιοπαραγωγής».
Φυσικά δεν αναφέρθηκε στην αντιστοίχιση των μεγεθών της Κρήτης με τη Θάσο, δηλαδή πόσοι άνθρωποι θα μείνουν άνεργοι και πόσο εισόδημα (τουριστικό και όχι μόνο) θα χαθεί αν γίνει ατύχημα στη Θάσο και αν κάτι τέτοιο γίνει στην Κρήτη.
Για τη σύγκριση της Θάσου με την Κρήτη, αλλά και συνολικά για τις δικλείδες ασφαλείας γύρω από την υπόθεση των εξορύξεων, ρώτησα τον Δημήτρη Ιμπραήμ, υπεύθυνο της εκστρατείας του WWF κατά των υδρογονανθράκων.
Μου είπε τα εξής: «Στη Θάσο οι εξορύξεις γίνονται σε βάθη από 30 έως 50 μέτρα. Σε περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα μπορεί να κατέβει ακόμα και δύτης. Δεν έχει καμία σχέση ο κίνδυνος εκεί με τον κίνδυνο στα 3.000 μέτρα που πρόκειται να γίνουν οι εξορύξεις στην ανοιχτή θάλασσα νότια και δυτικά της Κρήτης. Συνολικά για το θέμα των εξορύξεων το ελληνικό κράτος κάνει ένα πολύ μεγάλο δώρο στις εταιρίες. Τις απαλλάσσει από την υποχρέωση να συντάξουν Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία θα έπρεπε να τεθεί και σε δημόσια διαβούλευση. Αντί αυτής, καταρτίζεται ένα ειδικό Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης, που παραμένει μυστικό μεταξύ των εταιριών και του Κράτους και δεν το μαθαίνουμε ποτέ».
Επανέρχομαι στον εκπρόσωπο των ΕΛΠΕ, τον κ. Μυκονιάτη που μας είπε στο συνέδριο: «Τα πετρελαιοφόρα τάνκερ πηγαινοέρχονται τόσα χρόνια στις ελληνικές θάλασσες και δεν έχει γίνει το παραμικρό ατύχημα. Και στον Ασπρόπυργο και την Ελευσίνα εισάγονται κάθε μέρα 350.000 βαρέλια πετρέλαιο δια της θαλάσσιας οδού».
Αυτό με τον Ασπρόπυργο δεν έπρεπε να το πει γιατί μας θύμισε άθελά του την πετρελαιοκηλίδα από το «Αγία Ζώνη», πριν δύο χρόνια, που μαύρισε όλο τον Σαρωνικό Κόλπο, περιστατικό που φυσικά ξέχασε να αναφέρει.
Μας είπε ακόμα ότι αυτοί οι καλοί άνθρωποι προστατεύουν τα θαλάσσια θηλαστικά και όποτε κάνουν σεισμικές έρευνες με ηχοβολιστικά μηχανήματα έχουν συνεχώς παρατηρητές των κητωδών πάνω στα πλοία και σταματούν επί τόπου όταν ένα δελφίνι ή μια φάλαινα μπαίνει στη ζώνη των 750 μέτρων που ορίζει η συνθήκη ACCOBAMS (για τα θαλάσσια κητώδη).
Για τον τρόπο εφαρμογής της συνθήκης ACCOBAMS ρώτησα τον Αλέξανδρο Φραντζή, υπεύθυνο του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος».
Μου είπε: «Το σύστημα των παρατηρητών είναι απολύτως διαβλητό καθώς ελέγχεται από τις ίδιες τις εταιρίες και όχι από κάποιον κρατικό φορέα. Δεν υποβάλλεται καμία αναφορά για την προϋπάρχουσα κατάσταση και για το αποτέλεσμα των παρατηρήσεων, αλλά και για την κατάσταση μετά την ολοκλήρωση των ερευνών, όπως προβλέπουν οι διεθνείς κανόνες. Οι “παρατηρητές” είναι συνήθως νέα παιδιά που περνούν ένα σεμινάριο 7 ημερών όπου τους δείχνουν τις φάλαινες στο γραφείο και μετά καλούνται να τις εντοπίζουν στην ανοιχτή θάλασσα. Τους βάζουν να κάνουν αυτή τη δουλειά σε πολύωρες βάρδιες, συνήθως 12ωρες, ενώ ακόμα και για έναν έμπειρο ερευνητή η συνεχής παρατήρηση της θάλασσας με κιάλια, δεν μπορεί να υπερβεί τη μία ώρα για να είναι αποτελεσματική. Ακόμα περισσότερο όμως, αν οι παρατηρητές βλέπουν συχνά δελφίνια και φάλαινες και σταματούν πολλές φορές την έρευνα των πλοίων, τότε το πιθανότερο είναι ότι δεν θα ξαναπροσληφθούν ποτέ, καθώς ο ελεγχόμενος τυγχάνει και εργοδότης τους. Κανένας κρατικός φορέας δεν ελέγχει το σύστημα αυτό».
Ο επιστήμονας
Στο συνέδριο μίλησε και ο πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας Νεκτάριος Ταβερναράκης για να μας παρουσιάσει το νέο διαμάντι μας, το Ινστιτούτο Πετρελαϊκών Ερευνών, που ιδρύθηκε στα Χανιά. Πάντα με γνώμονα την προσέλκυση ερευνητών, την αναστροφή του Brain Drain κτλ.Μας θάμπωσε λέγοντας πως έρχονται Αμερικανοί να σπουδάσουν εδώ τις τεχνολογίες του πετρελαίου και φυσικά πρώτο μέλημα του νέου Ινστιτούτου θα είναι η περιβαλλοντική έρευνα. Περιέργως, η περιβαλλοντική έρευνα και ασφάλεια ενώ είναι πάντα τρίτη στη σειρά της περιγραφής σε όλες τις αναφορές και στο powerpoint που παρουσίασε ο ίδιος, όταν φτάνουμε σε αυτή, λέμε πως αυτό είναι το σημαντικότερο κομμάτι της δουλειάς του νέου Ινστιτούτου. Τότε γιατί δεν είναι πρώτο στη σειρά; Γιατί πρώτη στη σειρά είναι η έρευνα πετρελαίου και δεύτερη στη σειρά είναι η παραγωγή πετρελαίου. Αυτά δηλαδή που αφορούν και τις εταιρίες. Εξάλλου αν δείτε το βίντεο, το λέει και ο ίδιος. «Το ΙΠΕ θα παράξει καινοτομία που ελπίζουμε ότι θα αξιοποιηθεί για να δώσει προστιθέμενη αξία στις όποιες προσπάθειες γίνονται για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων». Α, ναι τι έλεγα; Το πιο σημαντικό όμως είναι η περιβαλλοντική ασφάλεια. Εδώ ο κ. Ταβερναράκης ξέχασε να αναφέρει από πού προέρχεται η πρώτη χρηματοδότηση για την περιβαλλοντική έρευνα που έλαβε το νέο Ινστιτούτο. Ελάτε, μαντέψτε, δεν είναι δύσκολο…
Από τα Ελληνικά Πετρέλαια.
Ο σεκιουριτάς
Το αποκορύφωμα του πετρελαϊκού οργασμού ήταν η παρουσίαση των κινδύνων ασφαλείας που έχουν οι πετρελαιοπηγές και ειδικά οι πλατφόρμες εξορύξεων. Έγινε από έναν πολύ σοβαρό Ισραηλινό κύριο με το όνομα Yigal Hasson, που έχει μια εταιρία που ειδικεύεται στην ασφάλεια των πλατφορμών. Μας είπε πως οι πλατφόρμες κινδυνεύουν από τρομοκρατικές επιθέσεις (άκου να δεις – αυτές δεν ήταν απόλυτα ασφαλείς;).
Μας είπε επίσης πως ειδικά εμείς εδώ στην Ελλάδα, που έχουμε κακό γείτονα θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τις πετρελαιοπηγές μας και τις πλατφόρμες μας. Γιατί ο γείτονας είναι παράξενος και απρόβλεπτος και χρειαζόμαστε μεγάλη επένδυση στην ασφάλεια για να μην πάνε χαμένοι οι κόποι μας. Και η εταιρία του φυσικά είναι εδώ για να προστατέψει τις πλατφόρμες μας με το αζημίωτο. Όλο και κάτι μαθαίνεις στα συνέδρια. Υπάρχουν εταιρίες security για τις πλατφόρμες στη μέση της θάλασσας. Φανταστείτε το κάπως έτσι: Μπράβοι – βατραχάνθρωποι που επιχειρούν με βάρκες γύρω-γύρω από την πλατφόρμα, υποθαλάσσια σόναρ παρακολούθησης, υποβρύχια ρομπότ καμουφλαρισμένα σε τσιπούρες και άλλα τέτοια «τζεϊμισμποντίστικα» που έλεγε και ο συχωρεμένος ο παππούς μου. Αν σας κίνησε την περιέργεια βάζω εδώ το link της εταιρίας του να του κάνω και διαφήμιση (τόσο κόπο έκανε να έρθει από το Ισραήλ). Λέγεται Petrolsec (Petrol και security – εμπνευσμένο).Να πάρουμε και από αυτό, πάνω απ’ όλα η ασφάλεια. Βάλε μισό κιλό.
Ο Καταριανός
Ήταν και ένας άλλος καλός κύριος που θέλει να μας πουλήσει ένα πλοίο πάνω στο οποίο παράγεται ενέργεια. Λέγεται Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος και εδώ και χρόνια ζει στο Κατάρ, είναι CEO της PowerGlobe Qatar. Επειδή, λέει, το νησί μας δεν έχει ηλεκτρική επάρκεια αλλά ακόμα και αν διασυνδεθεί με το καλώδιο πάλι θα πρέπει να έχει ένα back up, εδώ είναι αυτοί από το Κατάρ να μας βοηθήσουν. Παίρνεις το πλοίο τους, το αράζεις έξω από τον Αθερινόλακκο και μέσω φυσικού αερίου παράγει ρεύμα που το πληρώνεις σε αυτούς. Το φυσικό αέριο θα έρχεται μάλλον με άλλο πλοίο, από την άλλη πλευρά τις Κρήτης που θα κάνουμε τις εξορύξεις. Πάρτε τώρα που γυρίζει.
Αυτός είναι ο κύριος Θεοδωρόπουλος:
Και αυτό είναι το πλοίο που θέλει να αγοράσουμε. Το ονόμασαν κιόλας «Πασιφάη». (Μάλλον με κακό photoshop το έχουν προσθέσει στο πλάι για να τσιμπήσουμε… )
Ο αρχιεπίσκοπος (βοήθειά μας)
Κρατώ για το τέλος την παρουσία του αρχιεπισκόπου Κρήτης. Που ξέφυγε από τον τυπικό χαιρετισμό και την ευλογία του και μίλησε ενθουσιωδώς για το συνέδριο. Το χαρακτήρισε «ελπίδα και ανασασμό στους καιρούς αυτούς, καθώς οι έγκριτοι ομιλητές με τη στήριξη πολλών χορηγών (σ.σ. βεβαίως) δίνουν προοπτική προόδου στους ανθρώπους». Άμα το λέει και η Εκκλησία, ε τότε η ελπίδα και ο ανασασμός έρχονται σίγουρα.
Βέβαια η εκκλησία της Κρήτης έχει ψάξει κι άλλες φορές ελπίδα και ανασασμό στα ενεργειακά, όπως πριν 3 χρόνια που διοργάνωσε συνέδριο για το ενεργειακό μέλλον της Κρήτης στην Ορθόδοξη Ακαδημία στο Κολυμπάρι. Εκεί μάλιστα είχε αποφασιστεί η σύσταση εταιρίας λαϊκής βάσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Το σχέδιο λόγω αντιδράσεων δεν προχώρησε και αφού δεν μας βγήκαν οι ΑΠΕ το ρίξαμε στα πετρέλαια, πάντα φυσικά με τη χάρη και τη φώτιση του Θεού.
Γενικά πάντως το μοντέλο πατρίδα, θρησκεία, ιστορία – πολιτισμός χρησιμοποιείται ανοιχτά πλέον για να περάσει τις επιδιώξεις των εταιριών. Επειδή η ανάπτυξη είναι στο dna μας, επειδή μόνο εμείς που αντισταθήκαμε και παλέψαμε για την ελευθερία μπορούμε να πλουτίσουμε από τα πετρέλαια και επειδή φυσικά είναι θέλημα Θεού.
Και ένα μικρό ιστορικό
Τον Οκτώβριο του 2018 η Περιφέρεια Κρήτης ενέκρινε με αστερίσκους τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τις εξορύξεις. Η έγκριση «με αστερίσκους» είναι πάγια τακτική της Περιφέρειας Κρήτης στη λογική «όλα τα εγκρίνουμε αλλά βάζουμε και τις ενστάσεις μας», οι οποίες φυσικά ποτέ δεν λαμβάνονται υπόψη. Έτσι ακριβώς έγινε και σε αυτή την περίπτωση. Για την ιστορία καλό είναι να θυμόμαστε ότι οι περιφερειακοί σύμβουλοι που είχαν εκλεγεί με τον ΣΥΡΙΖΑ καταψήφισαν τη ΣΜΠΕ (την οποία έφερε ουσιαστικά η δική τους κυβέρνηση) καθώς δεν δίνονταν οι απαραίτητες εγγυήσεις ασφάλειας έναντι περιβαλλοντικού ατυχήματος. Αργότερα, όταν ήρθε η ώρα των εκλογών, ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να σβήσει τις δικές του φωνές του αντιλόγου, διαχέοντας την παράταξή του μέσα στην παράταξη του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη, τον οποίο υποστήριξε και επίσημα και έτσι αντί για πέντε εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ στο Περιφερειακό Συμβούλιο έχει εκλεγεί πλέον μόνο ένας.
Τον Μάρτιο του 2019 δόθηκε με απόφαση του Γιώργου Σταθάκη η περιβαλλοντική έγκριση για το πρόγραμμα εξορύξεων και φυσικά καμία από τις επισημάνσεις της Περιφέρειας Κρήτης δεν είχε περιληφθεί στους όρους της αδειοδότησης. Το πιο πονηρό σημείο είναι η αναφορά στην υποχρέωση κατάρτισης ειδικού Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης, που όπως διαβάσατε πιο πάνω, υποκαθιστά τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και παραμένει κρυφό, μακριά από κάθε είδους διαβούλευση και άλλα αδιάκριτα μάτια.
Τον Απρίλιο του 2019 οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Greenpeace και Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος κατέθεσαν διοικητική προσφυγή (σ.σ. «αίτηση θεραπείας») κατά της περιβαλλοντικής έγκρισης για το πρόγραμμα εξορύξεων υδρογονανθράκων στη Νότια και Νοτιοδυτική Κρήτη.
Τον Ιούνιο του 2019 υπογράφηκαν οι συμβάσεις με την αμερικανική Exxon Mobil, τη γαλλική Total και τα ΕΛΠΕ για έρευνες υδρογονανθράκων στα δυτικά και τα νοτιοδυτικά της Κρήτης. Ορθιοι πάνω από τους υπογράφοντες εκπροσώπους των τριών εταιριών ήταν οι αντίστοιχοι πολιτικοί εκπρόσωποι. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (για τα ΕΛΠΕ) και οι πρέσβεις των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ (για την Exxon Mobil) και της Γαλλίας Κριστόφ Σαντεπί (για την Total).
Για αυτόν τον τελευταίο και για τη Γαλλία συνολικά, ίσως βρείτε ενδιαφέρουσα και την παρακάτω σημείωση. Τον Δεκέμβριο του 2017 το γαλλικό κοινοβούλιο, πιεζόμενο από περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς του τουρισμού και του πρωτογενούς τομέα ψήφισε νόμο που προβλέπει την απαγόρευση των εξορύξεων στο έδαφος και τις θάλασσές της. Καμία νέα άδεια δεν θα εκδοθεί και όσες υπάρχουν δεν θα ανανεωθούν ώστε μέχρι το 2040 να έχουν σταματήσει πλήρως οι εξορύξεις στη Γαλλία. Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τη γαλλική Total να κάνει αλλού εξορύξεις, σε χώρες όπως η Ελλάδα, που δεν έχουν και τόσο μεγάλες περιβαλλοντικές ανησυχίες και οι πρωθυπουργοί τους χαμογελούν ευτυχισμένα την ώρα των υπογραφών.