Πως οι Τουρκάλες ακυρώνουν το «μεγάλο Τουράν» του Ρετζέπ Ερντογάν…

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Στην αρχή της πολιτικής καριέρας του ο σημερινός Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν (Recep Tayyip Erdoğan, 26/2/1954), βρέθηκε αντιμέτωπος με την επιλογή του ποιο από τα δύο μονοπάτια θα επιλέξει για τη χώρα του: το «Μεγάλο Τουράν» (ένα ενιαίο σπίτι για όλους τους Τούρκικους λαούς) ή τον «Νεο-Οθωμανισμό»;

Σαφέστατα μιλάμε για δυο θεμελιωδώς διαφορετικά πράγματα και δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει για τη δημιουργία και των δύο ταυτόχρονα. Ως εκ τούτου, ήταν απαραίτητο να επιλέξει. Στη δεκαετία του 2000 ο Ερντογάν προώθησε περισσότερο και τάχθηκε στην ιδέα της οικοδόμησης ενός «μεγάλου Τουράν» με κέντρο στην Τουρκία. Ας θυμηθούμε την Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Ανάπτυξης(Türkiye’nin Kalkınma İşbirliğinin Kurumsallaşması –TIKA) κάτι σαν αντίγραφο της αμερικάνικης USAID, καθώς και τοΙνστιτούτο Yunus Emre(Yunus Emre Enstitüsü) που αποτελεί άλλον έναν φορέα της τουρκικής «ήπιας ισχύος», του οποίου ο στόχος είναι η προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, της τουρκικής γλώσσας, του πολιτισμού και των τεχνών της, η ανάπτυξη των πολιτιστικών ανταλλαγών και της φιλίας με άλλες χώρες, κύρια όπου υπάρχουν τούρκικοι λαοί —αλλά όχι μόνον σε αυτές. Πρόκειται για ένα μέσο άσκησης πολιτιστικής επέκτασης (ακόμη και μέσα στην Ελλάδα), ενώσυνδέεται με τις δομές της διακρατικής οργάνωσης σουνιτών ισλαμιστών, τωνΑδελφών Μουσουλμάνων(Κοινωνία των Αδελφών Μουσουλμάνων – Jamāʿat al-Ikhwān al-Muslimīn). Στην κατεύθυνση αυτή η Τουρκία διοργάνωση διεθνή φόρουμ με συναντήσεις των ηγετών των χωρών του «μεγάλου Τουράν».

Γερμανικός χάρτης του 1843 του Ιράν και της περιοχής του Τουράν

.

Επίσης δημιουργήθηκε η συνεργασία σε στρατιωτικό, πολιτιστικό, εκπαιδευτικό επίπεδο και στο πλαίσιο τηςΕνωμένης Εδαφικής Κοινότηταςστην Κεντρική Ασία (Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία, ΤουρκμενιστάνκαιΤατζικιστάν, που αποτελούσαν παλαιότερα τμήματα τηςΣοβιετικής Ένωσηςκαι επίσηςΑφγανιστάν, βόρειοΠακιστάν, δυτικήΚίνα(Ανατολικό Τουρκεστάν και Θιβέτ),Μογγολία, τμήματα τηςΡωσίαςκαι το βορειοανατολικόΙράν), γιατί θεωρείται ότι η Κεντρική Ασία είναι η πατρίδα των τουρκικών λαών. Στο πλαίσιο αυτό εντάχθηκε και η πρωτοβουλία του Ερντογάν για έναν ενιαίο «τουρκικό στρατό» όλων αυτών των χωρών, με επικεφαλής την Τουρκία. Αν καταφέρουν να εφαρμόσουν την πρωτοβουλία αυτή, οι Τούρκοι θα ελέγχουν το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα των χωρών της Κεντρικής Ασίας, γεγονός που θα τους φέρει ακόμα πιο κοντά στο μακροχρόνιο όνειρο των μιλιταριστικών κυρίαρχων τάσεων της τούρκικης κεφαλαιοκρατίας, που εκφράζει ο Ερντογάν, για έναν ενιαίο «τουρκικό στρατό».

Συνάντηση των ηγετών των χωρών του Τουράν στην Αστανά το 2023.

.

Τώρα όμως βλέπουμε τα σχέδια του να αλλάζουν, καθώς έχει επιλέξει σίγουρα τον αντίποδα της αρχικής του επιλογής, το «νεο-οθωμανικό Χαλιφάτο». Όπου βλέπει τον εαυτό του ως «νεο-Οθωμανό σουλτάνο» και τους οπαδούς του ακόλουθους της «Νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».

Γιατί όμως συνέβησαν μέσα σε λίγα χρόνια τέτοιες αλλαγές και μεταμορφώσεις; Νομίζω ότι η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στη δημογραφία και στις θεμελιώδεις δημογραφικές αλλαγές που συμβαίνουν σήμερα τόσο στην Τουρκία όσο και σε άλλες τουρκικές κοινότητες. Για να έχουμε καλύτερη κατανόηση: μέχρι το τέλος του 2000, ο πληθυσμός της Τουρκίας ήταν περίπου 65,43 εκατομμύρια άνθρωποι. Περισσότερα από ένα εκατομμύριο 300 χιλιάδες μωρά γεννήθηκαν στη χώρα εκείνον τον χρόνο. Ταυτόχρονα, η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα με τούρκικους λαούς, το Ουζμπεκιστάν, είχε πληθυσμό 24,79 εκατομμύρια ανθρώπους εκείνη την εποχή και λίγο περισσότερο από 500 χιλιάδες μωρά γεννήθηκαν σε αυτό εκείνη τη χρονιά. Επιπλέον, η οξεία οικονομική κρίση και η πολιτική του προέδρου του Ουζμπεκιστάν Ισλόμ Καρίμοφ (Islom Abdugʻaniyevich Karimov, 30/1/1938-2/9/2016), ο οποίος, προκειμένου να διατηρήσει τη σταθερότητα στη χώρα, πήρε μια πορεία προς τον αυστηρό έλεγχο των γεννήσεων, επέτρεψε στον Τούρκο ηγέτη να ελπίζει, ότι εάν η ανισορροπία μεταξύ των δύο χωρών αυξηθεί σε αυτό το θέμα, θα είναι μόνο υπέρ της Τουρκίας. Οι υπόλοιπες χώρες είχαν εντελώς ασήμαντο δημογραφικό βάρος, γεγονός που επιτρέπει να μην ληφθούν υπόψη. Με άλλα λόγια, ο ρόλος της Τουρκίας στο νέο σχέδιο ενός «μεγάλου Τουράν» ήταν αδιαμφισβήτητος και φαινόταν να μην υπάρχει εναλλακτική λύση.

Και ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τότε, ότι μετά από μόλις ένα τέταρτο του αιώνα όλα θα γυρίσουν ανάποδα; Ήδη από το 2023, τέσσερις χιλιάδες περισσότερα μωρά γεννήθηκαν στο Ουζμπεκιστάν από ό,τι στην Τουρκία (962 χιλιάδες μωρά και 958 χιλιάδες μωρά, αντίστοιχα). Το 2023 Ο πληθυσμός του Ουζμπεκιστάν έφτασε τα 35,65 εκατομμύρια ανθρώπων, μια αύξηση σχεδόν 70%. Αντίστοιχα ο πληθυσμός της Τουρκία έφτασε τα 85,33 εκατομμύρια, μια αύξηση σχεδόν 76,67% (συμπεριλαμβανομένων των προσφυγικών ροών που έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια).

Επιπλέον, πρέπει να σημειώσουμε ότι αρκετά σημαντικός αριθμός των μωρών που γεννήθηκαν στην Τουρκία ήταν παιδιά διαφόρων αλλοδαπών, που περισσότετο από ενάμισι εκατομμύριο ζουν στη χώρα, αλλά και από Σύριους πρόσφυγες, που περισσότερα από τρία εκατομμύρια άτομα βρίσκονται στην Τουρκία. Παρεμπιπτόντως, στην Τουρκία, θεωρείται ότι το δημογραφικό βάρος των προσφύγων είναι σχετικά ασήμαντο (αποτελούν μόνο το 5,27% περίπου του πληθυσμού της χώρας). Αλλά ταυτόχρονα, ας μην ξεχνάμε ότι αυτοί είναι συντριπτικά νέοι (σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, τα τρία τέταρτα από αυτούς είναι άτομα κάτω των 30 ετών), οι οποίοι διπλασίασαν αμέσως το δημογραφικό τους βάρος τουλάχιστον δύο φορές! Και είναι κυρίως μη Τούρκοι!

Αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Εσωτερικών δήλωσε τον Ιούνη του 2019 ότι περισσότερα από 415.000 παιδιά προσφύγων από τη Συρία έχουν γεννηθεί στην Τουρκία από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011 (αν και η κύρια ροή τους πήγε στη χώρα από το 2014 και μετά). Ο μέσος ετήσιος αριθμός γεννήσεων στους πρόσφυγες ήταν περίπου 80 χιλιάδες μωρά.

Οι αυτόχθονοι πολίτες της Τουρκίας που γεννήθηκαν το 2023, ήταν το πολύ 880 χιλιάδες άτομα. Και πάλι, ανάμεσά τους υπάρχουν Άραβες Τούρκοι, αλλά και μωρά από τους Κούρδους που και οι δυο κατηγορίες είναι ξένοι στους «Τουράν». Επιπλέον, τόσο οι Κούρδοι όσο και οι Άραβες, παρά την πολιτική της αναγκαστικής μετανάστευσης, πεισματικά δεν έγιναν Τούρκοι και το μερίδιο τους στην τουρκική κοινωνία, λαμβάνοντας υπόψη το περίπου διπλάσιο υψηλότερο σχετικό ποσοστό γεννήσεων, αυξάνεται συνεχώς και μάλλον γρήγορα.

Το 2008 ο αριθμός των γεννήσεων αυτών των τριών συνιστωσών του τουρκικού πληθυσμού ήταν:

► 820.000 μωρά των Τούρκων. Εδώ συμπεριλαμβάνονται όλοι οι άλλοι λαοί της Τουρκίας, αφού γενικά μιλούν πολύ καλά τουρκικά και είναι αρκετά πιστοί σε οποιαδήποτε τουρκική κυβέρνηση).

► 370.000 μωρά από Κούρδους.

► 40.000 μωρά από Άραβες Τούρκους.

Στη συνέχεια, το 2024 (εκτιμάται, λαμβάνοντας υπόψη 70 χιλιάδες γεννήσεις μεταξύ των προσφύγων):

► 480 χιλιάδες μωρά Τούρκων.

► 350 χιλιάδες μωρά Κούρδων.

► 40.000 μωρά από Άραβες Τούρκους.

Δηλαδή, για το 2024, αποδεικνύεται, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Σύριοι είναι ουσιαστικά Άραβες (και διαφορετικών θρησκειών), λίγο περισσότερο από το μισό του συνόλου των μωρών γεννήθηκαν από Τούρκους στη χώρα. Και αυτό είναι περίπου το μισό του αριθμού των γεννήσεων των Ουζμπέκων, από αυτούς που υπάρχουν μόνο στο Ουζμπεκιστάν.

Αλλά οι Ουζμπέκοι αποτελούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού του Αφγανιστάν, του Τατζικιστάν, του Τουρκμενιστάν, του Καζακστάν και του Κιργιζιστάν.

Δηλαδή, υπάρχουν ήδη περισσότεροι από διπλάσιοι Ουζμπέκοι που γεννιούνται σε σχέση με εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους Τούρκους στην Τουρκία. Έτσι η μείωση των γεννήσεων Τούρκων στην Τουρκία αποτέλεσε μεγάλο μειονέκτημα στην υλοποίηση της ιδέας του «μεγάλου Τουράν» υπό την κυριαρχία της Τουρκίας σαν πολυπληθέστερης χώρας ανάμεσα στους τούρκικους λαούς.

Από την μια οι οικονομικές δυσκολίες και η φτώχεια, που αυξάνονται την τουρκική κοινωνία, και από την άλλη οι τουρκικές τηλεοπτικές σειρές και άλλα φιλοευρωπαϊκά σκουπίδια με τις αξίες τους έχουν καταστρέψει την τουρκική κοινωνία τόσο πολύ, που το ποσοστό γεννήσεων της πέφτει κυριολεκτικά σαν χιονοστιβάδα. Για παράδειγμα, τα στοιχεία για τους πρώτους μήνες του 2025 δείχνουν ότι θα πρέπει να αναμένεται άλλη μείωση κατά 7-8% του ποσοστού γεννήσεων στη χώρα φέτος. Και δεν αναμένεται να σταματήσει ο κατήφορος στον αριθμό των γεννήσεων. Και αυτό σίγουρα βάζει την ταφόπλακα στην ιδέα για την εγκαθίδρυση ενός «μεγάλου Τουράν» με την Τουρκία επικεφαλής.

Το εξώφυλλο του The Economist το 2013 με το ερώτημα «Δημοκράτης ή Σουλτάνος;»

.

Αλλά οι ιδέες του «νεο-Οθωμανισμού» με την εξημέρωση κι έλεγχο του ισλαμικού ριζοσπαστισμού δίνουν στον Ερντογάν και την πολιτική του πορεία την ευκαιρία να οικοδομήσουν μια «νεο-Οθωμανική Αυτοκρατορία». Ένα τέτοιο έργο που βασίζεται στην στρατιωτική ισχύ και το μεγάλο κεφάλαιο έχει πιθανότητες επιτυχίας, αν και είναι πολύ λεπτό κι ευαίσθητο θέμα. Νομίζω ότι οι Άραβες δεν θα εγκαταλείψουν εύκολα τη θέση τους εδώ.

Δηλαδή, με όλα αυτά καταλαβαίνουμε ότι ο Ερντογάν δεν έκανε φίλους το ISIS και άλλους ριζοσπάστες ισλαμιστές (όπως ο φίλος του πρώην καταζητούμενος τρομοκράτης της Αλ-Κάιντα και ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης HTS (Hayat Tehrir al Sham), ο Αχμέντ Χουσεΐν αλ Σαράα γνωστός και ως Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, που τον έβαλε να κάνει τον ηγέτη της Συρίας), από μια καλή διάθεση… Όλα συνέβησαν επειδή οι Τουρκάλες σταμάτησαν να γεννούν και έτσι έθαψαν το όνειρό του για το «μεγάλο Τουράν»…