Ο παροιμιακός λόγος ότι δεν ρωτάμε μια γυναίκα για την ηλικία της, έναν άντρα για τον μισθό του και έναν Γερμανό γιατί ζει ο παππούς του στην Νότια Αμερική, έγινε πραγματικότητα κατά τη διάρκεια της τρέχουσας προεκλογικής εκστρατείας στη Χιλή! Στη χώρα γίνονται εκλογές, αλλά τα πάθη δεν είναι έντονα. Την Κυριακή 16/11/2025 έγινε ο πρώτος γύρος των γενικών εκλογών. Για να κερδίσει κάποιος τη θέση του προέδρου στον πρώτο γύρο, χρειάζονται περισσότερες από τις μισές ψήφους, επομένως, στο τρέχον σενάριο προτιμήσεων, ένας δεύτερος γύρος είναι αναπόφευκτος.
Η «επαναστατική» κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Γκάμπριελ Μπόριτς (Gabriel Borić Font, 11/2/1986-) δημιούργησε πολλές προσδοκίες στην κοινωνία με την αυταπάτη του κοινοβουλευτικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό, αλλά οδήγησε σε απάθεια και απογοήτευση. Οι άνθρωποι ψήφισαν έναν αριστερό λαϊκιστή, ο οποίος ακολούθησε μια συνηθισμένη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική, για την οποία υποτίθεται ότι αντιτάχθηκε στις εκλογές του 2022. Οι άνθρωποι είναι φυσικά απογοητευμένοι από αυτόν και ψηφίζουν έναν δεξιό λαϊκιστή ως διαμαρτυρία. Έτσι θα έχουμε και πάλι δεξιά στροφή στη Χιλή.
.
Οι συντηρητικοί συγκεντρωτικά έλαβαν ένα ισχυρό αποτέλεσμα. Για πρώτη φορά από τότε που ο δικτάτορας Πινοσέτ (Augusto José Ramón Pinochet Ugarte, 25/11/1915 – 10/12/2006) έφυγε από την εξουσία το 1990, η δεξιά μπόρεσε να σχηματίσει πλειοψηφία τόσο στη Βουλή των Αντιπροσώπων του Εθνικού Κογκρέσου της Χιλής όσο και στη Γερουσία. Η δικαστική εξουσία και οι θεσμοί του κράτους, που επηρεάστηκαν από τη δικτατορία, παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανέγγιχτα. Οι 155 βουλευτές εκλέγονται σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ οι 23 γερουσιαστές μόνο σε επτά περιφέρειες: Αρίκα-ι-Παρινάκοτα, Ταραπάκα, Ατακάμα, Βαλπαραΐσο, Μάουλε, Αραουκανία και Αϊσέν (Arica y Parinacota, Tarapacá, Atacama, Valparaíso, Maule, Araucanía, Aysén). Η συμμετοχή στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές είναι υποχρεωτική μόνο για τους ψηφοφόρους που διαμένουν στη Χιλή. Η μη συμμετοχή στις εκλογές τιμωρείται με πρόστιμο!
Οι προεδρικές εκλογές στη Χιλή αποτελούν παραδοσιακά μια αντιπαράθεση μεταξύ υποψηφίων της αριστεράς και της δεξιάς. Συμβατικά μιλώντας, μεταξύ των αντιπάλων και των υποστηρικτών του δικτάτορα Πινοσέτ. Ωστόσο, η αριστερά διεξήγαγε προκριματικές εκλογές και η Ζανέτ Χάρα έγινε η ενιαία υποψήφια των αριστερών δυνάμεων, ενώ η δεξιά αρνήθηκε να διεξαγάγει προκριματικές εκλογές και πρότεινε τρεις υποψηφίους — τον Καστ, τον Ματέι και τον Κάιζερ — οι οποίοι, εκτός από τον ανταγωνισμό με την αριστερή υποψήφισ, ανταγωνίστηκαν και μεταξύ τους.
.
Ο σημερινός «αριστερός» πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπόριτς
Η ιδέα ότι το αστικό κράτος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπηρετήσει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης – όπως πίστευε και ο Αλιέντε (Salvador Guillermo Allende Gossens, 26/6/1908-11/11/1973) του Σοσιαλιστικού Κόμματος και το Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής – αποδείχθηκε ξανά λάθος. Ο «χιλιανός δημοκρατικός δρόμος για το σοσιαλισμό» υπήρξε ο τάφος των ψευδαισθήσεων για μια ομαλή μετάβαση στο σοσιαλισμό — μέσα από το κοινοβούλιο και το σεβασμό των θεσμών του αστικού κράτους. Υπήρξε καταστροφικός για τον Αλιέντε, την αριστερά, την εργατική τάξη και το λαό της Χιλής, με ποτάμια αίματος, γενοκτονία κάθε συνιστώσας της αριστεράς, σφαγή των πρωτοπόρων εργατών-τριών που ήθελαν στην πράξη και στην καθημερινή τους ζωή να χτίσουν μια άλλη κοινωνία, τον σοσιαλισμό.
Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια στη Χιλή εναλλάσσονται δεξιοί και αριστεροί πρόεδροι. Αυτή η παράδοση έχει όλες τις πιθανότητες να συνεχιστεί, καθώς ο «αριστερός» πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπόριτς, που βρίσκεται τώρα στην εξουσία, δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των Χιλιανών που τον ψήφισαν. Ο Μπόριτς κατέβηκε υποψήφιος για την προεδρία της χώρας στην κορύφωση των μαζικών κοινωνικών διαδηλώσεων του 2019, όταν περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια Χιλιανοί βγήκαν και διαδήλωναν στους δρόμους της πρωτεύουσας.
.
Ένα από τα αιτήματα των διαδηλωτών του 2019 ήταν η σύνταξη νέου συντάγματος, αντί αυτού που είχε υιοθετηθεί κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του Πινοσέτ. Ωστόσο, παρά τις δύο προσπάθειες που έγιναν για την εκπόνηση και υιοθέτηση νέου συντάγματος, αυτό που παρέμεινε και ισχύει μέχρι σήμερα είναι το σύνταγμα του Πινοσέτ.
Εκτός από αντικειμενικούς λόγους (όπως η πανδημία) που δεν εξαρτώνται από την κυβέρνηση, υπάρχουν και συγκεκριμένες ενέργειες της κυβέρνησης του Μπόριτς όπως η αύξηση του πληθωρισμού, το υψηλό κόστος ζωής και, ιδιαίτερα σημαντικό, η απότομη αύξηση της εγκληματικότητας σε μια χώρα που είχε συνηθίσει στη σχετική ασφάλεια, καθώς και η ενεργή διείσδυση των μεξικανικών και κολομβιανών ναρκοκαρτέλ στη Χιλή, που απογοήτευσαν το λαό. Διατήρησε επίσης σε κρατικές θέσεις την ηγεσία της αστυνομίας, υπεύθυνη για τις άγριες καταστολές εναντίον των διαδηλωτών, συνέχισε την πολιτική στρατιωτικοποίησης των ινδιάνικων εδαφών στο νότο, προτίμησε στην εξωτερική πολιτική να διατηρήσει τη στήριξή της στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, επικρίνοντας σε διεθνή φόρα την Κούβα, τη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα «για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Όλα αυτά δεν πρόσθεσαν συμπάθεια στη δεξιά, αλλά προκάλεσαν τεράστια απογοήτευση σε πολλούς από τους υποστηρικτές του Μπόριτς στην αριστερά, οι οποίοι τον κατηγορούν για προδοσία. Αλλά τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα — δεν πρόκειται για προδοσία, αλλά για το αρχικό πολιτικό σχέδιο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, της CIA και της Xιλιανής ολιγαρχίας, που επέτρεψαν την άνοδο στην εξουσία στη Χιλή αυτής της ασφαλούς για αυτούς δύναμης, ιδανικής για να δυσφημίσει την αριστερά. Σε γενικές γραμμές, ο Μπόριτς είναι ένας φαινομενικά «αριστερός» σοσιαλδημοκράτης, ο οποίος δεν ασχολήθηκε τόσο με την αντιφασιστική «αντιπινοσετική» και κοινωνική ατζέντα, όσο με την αριστερή φιλελεύθερη ατζέντα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μετά την έναρξη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης στην Ουκρανία το 2022, και οι δύο πρόεδροι της Χιλής καταδίκασαν τις ενέργειες της Μόσχας. Αυτό έκαναν τόσο ο απερχόμενος αρχηγός του κράτους Σεμπαστιάν Πινιέρα (Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique, 1/12/1949-6/2/2024), ένας δεξιός πολιτικός, όσο και ο Μπόριτς, ο οποίος εκείνη τη στιγμή είχε μόλις εκλεγεί. Ο ίδιος ο Μπόριτς είναι αντίθετος με την αριστερή κυβέρνηση του Μαδούρο (Nicolás Maduro Moros, 23/111962-) στη Βενεζουέλα.
Έτσι, σε μια σειρά σημαντικών θεμάτων, ιδίως σε εκείνα όπου εξακολουθεί να υπάρχει δικομματική συναίνεση μεταξύ του Δημοκρατικού και του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ (π.χ. και τα δύο κόμματα αντιτίθενται στη μπολιβαριανή εξουσία στη Βενεζουέλα), τόσο ο δεξιός πρώην όσο και ο νυν λεγόμενος «αριστερός» πρόεδρος της Χιλής εκφράζουν την ίδια άποψη!
Ακόμη να συμπληρώσουμε ότι στη Χιλή, οι υδάτινοι πόροι έχουν ιδιωτικοποιηθεί — και με την υποστήριξη του σημερινού προέδρου. Από τη μία πλευρά, αυτό οδήγησε σε μείωση των κρατικών δαπανών για την παροχή νερού, αλλά και στη μείωση της συνολικής κατανάλωσης νερού. Όπως επισημαίνουν πολλοί περιβαλλοντολόγοι, η ποιότητα του πόσιμου νερού έχει μειωθεί σημαντικά, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση του αριθμού των διαφόρων ασθενειών και ακόμη και αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας.
Η δυσαρέσκεια για όλα αυτή οδήγησαν στην απάθεια και την απογοήτευση του Χιλιανού λαού που εκφράστηκε και το 2024 στις τοπικές αυτοδιοικητικές εκλογές στη Χιλή, όπου για πρώτη φορά η ψηφοφορία για την εκλογή των αντιπροσωπευτικών οργάνων της εξουσίας ήταν υποχρεωτική. Μετά από αυτές τις εκλογές, ο αριθμός των δημαρχείων που ηγούνται εκπρόσωποι της δεξιάς αυξήθηκε από 87 σε 122, ενώ ο αριθμός των δημάρχων που εκπροσωπούν το κυβερνών «αριστερό» κόμμα μειώθηκε από 150 σε 111 — σε 103 δήμους εκλέχθηκαν ανεξάρτητοι υποψήφιοι. Μετά τις εκλογές των μελών των δημοτικών συμβουλίων, η αντιπολίτευση αύξησε τον αριθμό των εκπροσώπων της από 746 σε 1068 άτομα, που αντιστοιχεί στο 47% του συνολικού αριθμού των μελών των δημοτικών συμβουλίων της χώρας.
Ο Γκαμπριέλ Μπόριτς, ηγέτης των μαζικών κοινωνικών διαδηλώσεων, που εκλέχθηκε σε κλίμα ευφορίας, δεν έκανε τίποτα από όσα υποσχέθηκε και για τα οποία εκλέχθηκε. Αυτό οδήγησε σε απογοήτευση και απάθεια στην κοινωνία, με αποτέλεσμα να αναλαμβάνει σήμερα την εξουσία η ακροδεξιά.
Ο πρώτος κύκλος των εκλογών
Να σημειώσουμε ότι και οι τρεις ακροδεξιοί υποψήφιοι για την προεδρία είναι γερμανικής καταγωγής, από Ναζιστές μετανάστες! Ας δούμε όμως επιγραμματικά τους οχτώ υποψήφιους για την προεδρία της Χιλής στον πρώτο γύρο των εκλογών της 16/11/2025 που ήταν:
.
Η Ζανέτ Χάρα (Jeannette Alejandra Jara Román, 23/4/1974-) του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής (Partido Comunista) επικεφαλής του συνασπισμού «Ενωμένοι για τη Χιλή» (Unidad por Chile) είναι κομμουνίστρια, εκπρόσωπος του κυβερνώντος κεντροαριστερού συνασπισμού, πρώην υπουργός Εργασίας. Μέχρι πρόσφατα, η Χάρα ήταν η πρώτη κομμουνίστρια-υπουργός από την εποχή της κυβέρνησης «Λαϊκής Ενότητας» του Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Ο Χοσέ Αντόνιο Καστ (José Antonio Kast, 18/1/1966-), του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος(Partido Republicano) είναι ένας ακροδεξιός, ειλικρινής οπαδός του δικτάτορα Πινοσέτ, ιδρυτής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, γιος Γερμανών μεταναστών. Ο πατέρας του ήταν μέλος του ναζιστικού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος της Γερμανίας (NSDAP), υπηρέτησε στη Βέρμαχτ και τον φυγάδευσαν οι Αμ υιοθετηθεί ερικάνοι στη Χιλή μετά τον πόλεμο. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Μίκαελ Καστ (Michael R. Kast Rist, 18/12/1948-18/9/1983) ήταν υπουργός Εργασίας και πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ. Ο Καστ είναι για τρίτη φορά υποψήφιος για την προεδρεία. Κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2017, στις οποίες συμμετείχε ως ανεξάρτητος υποψήφιος, δήλωσε: «Αν ο Αουγκούστο Πινοτσέτ ήταν ζωντανός, θα με ψήφιζε».
Ο Φράνκο Παρίσι (Franco Parisi Fernández, 25/8/1967-) κεντροδεξιός, μηχανικός και οικονομολόγος του Κεντρώου Κόμματος (Partido de la Gente, PDG). Θεωρεί τον εαυτό του ως κοινωνικό φιλελεύθερο! Ο Παρίσι έχει ήδη συμμετάσχει δύο φορές στις προεδρικές εκλογές, αλλά κάθε φορά δεν προχώρησε πέρα από τον πρώτο γύρο.
Η Έβελιν Ματέι (Evelyn Rose Matthei Fornet, 11/11/1953-) του δεξιού συνασπισμού Chile Vamos και του εκλογικού συνασπισμού δεξιάς και κεντροδεξιάς Chile Grande y Unido, είναι συντηρητική και παραδοσιακή υποψήφια, κόρη του γερμανογενούς Χιλιανού στρατιωτικού αξιωματικού Φερνάντο Ματέι (Fernando Jorge Matthei Aubel, 11/6/1925-19/11/2017), ο οποίος ήταν αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας κατά τη στρατιωτική χούντα του Πινοσέτ. Ταυτόχρονα, είναι η λιγότερο ριζοσπαστική από τις τρεις δεξιές υποψηφιότητες.
Ο Γιοχάνες Κάιζερ (Johannes Maximilian Kaiser Barents Von Hohenhagen, 5/1/1976-), του Εθνικού Φιλελεύθερου Κόμματος (Partido Nacional Libertario, PNL) είναι ένας δεξιός γερμανικής καταγωγής, ένας ριζοσπαστικός νοσταλγός του Πινοσέρ, με ένα πολιτικό σχέδιο κοντά στις ιδέες του εκκεντικού ακροδεξιού Χαβιέρ Μιλέι (Javier Gerardo Milei, 22/10/1970-) στη γειτονική Αργεντινή, ένας γνωστός blogger. Σε τηλεοπτική συνέντευξη με τον δικηγόρο και ραδιοφωνικό παρουσιαστή Τόμας Μοσκιάτι (Tomás Mosciatti), που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό Mega, ο Κάιζερ δήλωσε ότι «χωρίς αμφιβολία, απολύτως» θα υποστήριζε ένα νέο πραξικόπημα στη Χιλή, «αν δημιουργούνταν συνθήκες παρόμοιες με αυτές του 1973»!
Ο Μάρκο Ενρίκες-Ομινάμι (Marco Antonio Enriquez-Ominami Gumucio, 12/7/1973-) ανεξάρτητος υποψήφιος, κινηματογραφιστής και πτυχιούχος φιλοσοφίας, πρώην βουλευτής των Σοσιαλιστών (Partido Socialista de Chile, PS). Είναι η πέμπτη φορά που υποβάλλει υποψηφιότητα για τις εκλογές. Στις προηγούμενες εκλογές, ο Ενρίκες-Ομινάμις ήταν υποψήφιος του Προοδευτικού Κόμματος (Partido Progresista, PRO), μιας σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής ένωσης που διαλύθηκε τον Φλεβάρη του 2022.
Ο Χάρολντ Μέιν-Νίκολς (Harold Mayne-Nicholls Secul, 27/7/1961-) ανεξάρτητος υποψήφιος, δημοσιογράφος και πρώην πρόεδρος της Χιλιανής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (Federación de Fútbol de Chile, FFCh) και της Εθνικής Ένωσης Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου (Asociación Nacional de Fútbol Profesional, ANFP). Το 2023 κατείχε τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή της οργάνωσης των Παναμερικανικών Αγώνων στο Σαντιάγο.
Ο Εντουάρντο Αρτές (Eduardo Antonio Artés Brichetti, 25/1011951-) ανεξάρτητος υποψήφιος, καθηγητής και πολιτικός της ριζοσπαστικής αριστεράς. Από το 1979 ασκεί τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής – Προλεταριακή Δράση (Partido Comunista Chileno -Acción Proletaria, PC-AP). Συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές για τρίτη φορά. Στις δύο προηγούμενες εκλογές, ο Αρτές εκπροσώπησε την «Πατριωτική Ένωση» (Unión Patriótica, UPA), ένα ακροαριστερό κόμμα που διαλύθηκε στις 3/2/2022. Ο καθηγητής έχει καλές σχέσεις με τη Βόρεια Κορέα, τη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα.
Σύμφωνα με τα εκλογικά αποτελέσματα η Χάρα έλαβε 26,85%, ο Καστ 23,92%, ο Παρίσι 19,71%, η Ματέι 12,46%, ο Κάιζερ 13,94%, ενώ οι τρεις ανεξάρτητοι πήραν: ο Μέιν-Νίκολς, 1,26%, ο Ενρίκες-Ομινάμι 1,20% και ο Artes 0,66%.
Η επιστροφή του «Πινοσετισμού»
Στις 14 Δεκέμβρη 2025 η Χάρα και ο Καστ θα βρίσκονται στον δεύτερο γύρο. Αν δεν συμβεί κάτι απρόβλεπτο, ο υπερσυντηρητικός δικηγόρος Χοσέ Αντόνιο Καστ, έχοντας διεξάγει μια εκστρατεία με έντονα τραμπικά στοιχεία, έχει όλες τις πιθανότητες να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Χιλής για την περίοδο από το 2026 έως το 2030, αφού προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπου θα αντιμετωπίσει την υποψήφια του Κομμουνιστικού Κόμματος, Ζανέτ Χάρα. Η ορκωμοσία του νέου προέδρου θα πραγματοποιηθεί στις 11 Μάρτη 2026.
Στην πραγματικότητα, η επιστροφή του «Πινοσετισμού» στην εξουσία ήταν προκαθορισμένη από την τρέχουσα σοδιαλδημοκρατική κυβέρνηση του πιστού συμμάχου του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, Γκάμπριελ Μπόριτς. Προωθημένος από τον τύπο ως «επαναστάτης φοιτητής» από την «αυτόνομη αριστερά», ο Μπόριτς ήρθε στην εξουσία και πρόδωσε τις πραγματικές αριστερές δυνάμεις της Χιλής, διατηρώντας πλήρως το οικονομικό και πολιτικό μοντέλο της χώρας που κληρονόμησε από τη δικτατορία. Ο Μπόριτς, ένας «αριστερός» φίλος των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, πρωτοστάτησε στην πορεία της δύσης για να «υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα» στην Κούβα και τη Βενεζουέλα, διώκοντας τους Ινδιάνους Μαπούτσε στη χώρα του και χύνοντας κροκοδείλια δάκρυα κάτω από τα πορτρέτα του Αλιέντε.
Το ιστορικό και σεβαστό για τους πολύχρονους αγώνες του Κομμουνιστικό Κόμμα της Χιλής, έχοντας ενταχθεί στην κυβέρνηση Μπόριτς, καταστράφηκε ιδεολογικά από τη συνενοχή στο νεοφιλελεύθερο σχέδιο της σοσιαλδημοκρατίας. Η Ζανέτ Χάρα έκανε το ντεμπούτο της στην προεκλογική εκστρατεία με επιθέσεις στη «δικτατορία της Βενεζουέλας», την οποία έλεγε «κανείς δεν θα υπερασπιστεί». Το πρόγραμμά της επικεντρώθηκε στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και στη στήριξη των επιχειρήσεων. Όπως και οι άλλοι υποψήφιοι, ενόψει της αύξησης της εγκληματικότητας στη Χιλή τα τελευταία χρόνια, η Χάρα υποσχέθηκε να λάβει μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω του εκσυγχρονισμού της αστυνομίας, της κατασκευής νέων φυλακών και της ανάπτυξης των ενόπλων δυνάμεων για την προστασία των συνόρων και την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης!
Να σημειώσουμε εδώ, ότι κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το χρίσμα της αριστεράς [Είχαμε γράψει σχετικά τον Ιούνη του 2025] η Χάρα δήλωσε ότι η ένταξη της Χιλής στους BRICS θα ήταν επωφελής για τη χώρα. Ωστόσο, τον Οκτώβρη, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν επιθυμεί η χώρα να ενταχθεί στην ομάδα, η υποψήφια προεδρίνα σημείωσε ότι «σήμερα η παγκόσμια γεωπολιτική επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις που θα πρέπει να λάβει ο επόμενος πρόεδρος της Χιλής» και ότι, κατά τη γνώμη της, η νοτιοαμερικανική χώρα «πρέπει να αναπτύξει σχέσεις σε τρεις κατευθύνσεις ταυτόχρονα: με τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση»! Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, φρόντιζε συνεχώς τους επιχειρηματίες και προσπαθούσε με κάθε δυνατό τρόπο να κερδίσει την εμπιστοσύνη της διαβόητης δυσκολόπιστης «μεσαίας τάξης». Με άλλα λόγια, ο στόχος της προεκλογικής της εκστρατείας ήταν να αποδείξει ότι δεν ήταν καθόλου κομμουνίστρια. Κι σίγουρα έπεισε εύκολα. Σε περίπτωση νίκης, υποσχέθηκε ακόμη, να εγκαταλείψει το Κομμουνιστικό Κόμμα «για να εκπροσωπήσει ολόκληρο τον λαό»! Ως εκ τούτου, ο «πινοσετισμός» θα κερδίσει στη Χιλή.
Η Χιλή είναι εξαιρετικά σημαντική για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως σημαντικός γεωπολιτικός σύμμαχος πρώτων υλών στον αγώνα κατά της Κίνας. Η Κίνα είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της Χιλής σήμερα και η σημαντικότερη αγορά χαλκού και γεωργικών προϊόντων της Χιλής. Η Χιλή ελέγχει γεωγραφικά επίσης την ακτή του Νότιου Ειρηνικού και την Ανταρκτική. Θα δούμε τι θα συμβεί όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκήσουν πίεση στη Χιλή για να διακόψουν τους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα…
Προβλέψιμος και ο δεύτερος γύρος
Ο προχθεσινός πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στη Χιλή τελείωσε προβλέψιμα.
Η κομμουνίστρια Ζανέτ Χάρα κέρδισε περισσότερες ψήφους από τους άλλους υποψηφίους μεμονωμένα, αλλά το 26,85% της απέχει πολύ από το 50+1% που απαιτείται για τη νίκη, και στον δεύτερο γύρο στις 14 Δεκέμβρη, η νίκη του Χοσέ Αντόνιο Καστ είναι σχεδόν εγγυημένη.
.
Λίγο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων το βράδυ της Κυριακής, ο ριζοσπάστης φιλελεύθερος Γιόχανες Κάιζερ, υποψήφιος της δεξιάς που συγκέντρωσε περίπου 14% των ψήφων, ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει τον ακροδεξιό αντίπαλό του, «επειδή η εναλλακτική λύση είναι η κυρία Χάρα» και «οι αριστεροί υποστηρικτές της εξαθλίωσης» στη Χιλή. Η άλλη συντηρητική υποψήφια Ματέι, που συγκέντρωσε περίπου το 13% των ψήφων, ακολούθησε γρήγορα το παράδειγμά του Κάιζερ, αναφερόμενη στην «απολύτως ανεξέλεγκτη άφιξη μεταναστών» δήλωσε ότι η Χιλή χρειάζεται «απότομη αλλαγή πορείας». Συνολικά όλοι οι δεξιοί και κεντροδεξιοί υποψήφιοι θα στηρίξουν τον ακροδεξιό υποψήφιο στο δεύτερο γύρο των εκλογών.
Ο σημερινός πρόεδρος της Χιλής Μπόριτς — αφού έπαιξε για τέσσερα χρόνια σωστά τον ιστορικό ρόλο του σοσιαλδημοκράτη — συνεχάρη και τους δύο υποψηφίους για την πρόκρισή τους στον δεύτερο γύρο και χαρακτήρισε την ψηφοφορία «εντυπωσιακή ημέρα για τη δημοκρατία»!
Ο Καστ δεν είναι απλώς δεξιός, είναι ένας ειλικρινής «πινοσετιστής». Ένα από τα σχέδια του, στο πνεύμα του Τραμπ, με την ονομασία Escudo Fronterizo (Συνοριακή Ασπίδα) προβλέπει την κατασκευή χαντακιών, φραγμάτων και τειχών μήκους πολλών χιλιομέτρων κατά μήκος των βόρειων συνόρων της Χιλής, προκειμένου να αποτραπεί η είσοδος μεταναστών. «Η Χιλή έχει υποστεί εισβολή… αλλά αυτό θα τελειώσει», δήλωνε ο Καστ στις προεκλογικές του καμπάνιες. Ο συντηρητικός πολιτικός δήλωσε επίσης ανοιχτά ότι θα υποστήριζε μια στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα!
Στον πρώτο γύρο, σχεδόν το 40% των ψηφοφόρων ψήφισε τους «πινοσετιστές» (Καστ και Κάιζερ) και περισσότερο από το 33% ψήφισε για την υπόλοιπη δεξιά (Παρίσι, Ματέι). Όπως αναμενόταν από την αρχή, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του προέδρου Γκάμπριελ Μπόριτς εξασφάλισε την επιστροφή του «πινοσετισμού» στην εξουσία 35 χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας.
.
Πριν από είκοσι χρόνια, σύμφωνα με διάφορες δημοσκοπήσεις, περίπου το 13% των Χιλιανών έβλεπαν τον Πινοσέτ θετικά. Σήμερα, σχεδόν το μισό της χώρας ψηφίζει τους οπαδούς του. Μόλις πριν από έξι χρόνια, πραγματοποιήθηκε μια πολιτική εξέγερση στη Χιλή ενάντια στο σύνταγμα του Πινοσέτ, που ισχύει στη χώρα, απαιτώντας να απαλλαγούν από την κληρονομιά της δικτατορίας. Εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν στην κοινωνική εξέγερση με το σύνθημα «Η Χιλή ξύπνησε» (Chile despertó). Το «ξύπνημα» αποδείχθηκε ότι ήταν ένα… όνειρο θερινής νυκτός. Ο νεαρός, χαρισματικός και φιλόδοξος σοσιαλδημοκράτης Μπόριτς ήταν ένας από τους ηγέτες αυτής της εξέγερσης και οι έμπειροι Χιλιανοί δεξιοί, στοιχηματίζοντας σε αυτόν και επιτρέποντάς του να πάρει την εξουσία, δεν έκαναν λάθος. Αυτός, — όπως ο ληγμένος ναρκωφυρερίσκος Ζελένσκι, τον οποίο θαυμάζει ο Μπόριτς —, αποδείχθηκε η ακριβής επιλογή πολιτικών στρατηγικών για την επιστροφή της ακροδεξιάς. Ένας «προοδευτικός» και «φεμινιστής» Μπόριτς εκπλήρωσε όλα τα αιτήματα των ουσιαστικά κυβερνώντων ολιγαρχών της Χιλής, απογοήτευσε τις μάζες από την πολιτική και άνοιξε φιλόξενα τις πόρτες στον φασισμό.
.
Όπως είπαμε, το Κομμουνιστικό Κόμμα μπήκε αυτοκτονικά στην κυβέρνηση Μπόριτς. Η υποψήφια της, Τζανέτ Τζάρα, έπεισε τους ψηφοφόρους και τους επιχειρηματίες καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας για τη μετριοπάθεια, την υποτακτικότητα και τη διαπραγματευσιμότητα της. Το πρόγραμμά της δεν περιείχε την παραμικρή προσπάθεια κριτικής ανάλυσης της πραγματικότητας και κανένα πραγματικό πολιτικό σχέδιο, η εκστρατεία της ήταν σχεδόν αποκλειστικά με το σύνθημα «σταματήστε την ακροδεξιά».
Σε αντίθεση με τους αριστερούς και τους ψευδο-αριστερούς σοσιαλδημοκράτες, που βρίσκονται εδώ και καιρό σε έναν κόσμο ευφορίας και κατάθλιψης, η Χιλιανή δεξιά, στηριζόμενη σχεδόν σε ολόκληρο τον Χιλιανό Τύπο, τον οποίο ελέγχει απόλυτα, έχει δείξει ένα σαφές πολιτικό σχέδιο και συντονισμένο έργο.
Η Αριστερά δεν μπόρεσε να οργανωθεί και να προσφέρει στη χώρα τη δική της πολιτική εναλλακτική λύση. Ως εκ τούτου, ο επόμενος πρόεδρος της Χιλής θα είναι ο Πινοσετικός Καστ.
Ποιοι χαίρονται;
Οι επιτυχίες της δεξιάς στη Χιλή θα γιορταστούν στην Ουάσινγκτον, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ, θα γίνουν δεκτές πολύ θετικά από την ομάδα Τραμπ όπου αξιωματούχοι της κυβέρνησης, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο (Marco Antonio Rubio, 28/5/1971-), χαιρέτισαν το κύμα συντηρητικών αλλαγών που, κατά τη γνώμη τους, κατακλύζει τη Νότια Αμερική. Τον περασμένο μήνα, στη γειτονική Βολιβία, μετά από 20 χρόνια σοσιαλιστικής διακυβέρνησης, εκλέχθηκε πρόεδρος ο κεντροδεξιός Ροντρίγκο Περέιρα(Rodrigo Paz Pereira, 22/9/1967-) [Γράψαμε για τη συγκρότηση πλατφόρμας αντίστασης της Αριστεράς στην νέα δεξιά κυβέρνηση της Βολιβίας]. Οι υποψήφιοι των δεξιών δυνάμεων έχουν όλες τις πιθανότητες να κερδίσουν τις προεδρικές εκλογές στην Κολομβία και το Περού το επόμενο έτος, αλλά και ο βετεράνος των πλατιών αριστερών δυνάμεων Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (Luiz Inácio Lula da Silva, 27/10/1945-) θα έχει να δώσει μια σκληρή μάχη για την προεδρία της Βραζιλίας.
Η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια εκδηλώνεται, μεταξύ άλλων, και στη συμπεριφορά των πολιτών στις εκλογές. Κατά τη διεξαγωγή εκλογών με υποχρεωτική ψήφο, μπορεί να προκύψουν παράδοξα αποτελέσματα, τα οποία είναι δύσκολο να θεωρηθούν ως ιδεολογική προσήλωση. Πολλοί άνθρωποι που τώρα πηγαίνουν υποχρεωτικά στα εκλογικά τμήματα, ειδικά εκείνα τα στρώματα του πληθυσμού που στο παρελθόν απείχαν από την ψηφοφορία, ψηφίζουν μάλλον με βάση την απλοϊκή λογική παρά με βάση ιδεολογικά κριτήρια. Ψηφίζουν για να τιμωρήσουν, για να εκφράσουν τη διαφωνία τους, ψηφίζουν ευκολότερα κατά παρά υπέρ, αν και, όταν βρίσκουν ελκυστικές προσωπικότητες ψηφίζουν «υπέρ του ατόμου», απολύτως ρεαλιστικά κλπ. Προσθέστε ότι με μια τέτοια στάση απέναντι στις εκλογές, ο ψηφοφόρος μπορεί να δώσει την ψήφο του σε οποιαδήποτε εναλλακτική λύση, τόσο δεξιάς όσο και αριστερής φύσης.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι η συγκέντρωση της προσοχής των xιλιανών εκλογών δεν έγκειται μόνο στο αν θα νικήσουν οι αριστεροί ή οι δεξιοί στις εκλογές — οι οποίες πιθανότατα θα τελειώσουν στον δεύτερο γύρο με νίκη της δεξιάς —, αλλά στο ότι δεν υπάρχει πραγματική φιλολαϊκή πολιτική και πολιτικοί και, σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχει ενδιαφέρον. #
