Συνεχίζονται οι «δίκες σκοπιμότητας» στα Χανιά με ανήλικους τους οποίους υποβάλλουν σε «σκελετικά τεστ» για να τους θεωρήσουν ενήλικες και κατόπιν να τους στείλουν για χρόνια στη φυλακή ● Μιλούν στην «Εφ.Συν.» δικηγόροι που καταγγέλλουν ότι οι 23 κατηγορούμενοι, ως πρόσφυγες από το Σουδάν, έπρεπε να εξαιρεθούν με βάση τον μεταναστευτικό νόμο.
Για ακόμα μια φορά τα ελληνικά δικαστήρια αγνόησαν τους νόμους και δίκασαν με βάση τις κυβερνητικές σκοπιμότητες για τις περιπτώσεις προσφύγων που βαφτίζονται «διακινητές». Χθες στα Χανιά, σε 16 ξεχωριστές υποθέσεις, συνολικά 23 άνθρωποι, αρκετοί εξ αυτών ανήλικοι, κάθισαν σιδηροδέσμιοι στο εδώλιο του δικαστηρίου και με διαδικασίες εξπρές έφυγαν φορτωμένοι με ποινές αρκετών χρόνων.
Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η Κατερίνα Δρακοπούλου, δικηγόρος στο Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, όλοι οι κατηγορούμενοι ήταν από το Σουδάν, παρ’ όλα αυτά τα δικαστήρια αγνοούν συστηματικά το άρθρο 3 του μεταναστευτικού νόμου (5038/23), το οποίο ορίζει ότι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο πρέπει να εξαιρούνται από την εφαρμογή του, συμπεριλαμβανομένου του εγκλήματος της παράνομης μεταφοράς.
«Τα δικαστήρια προβαίνουν σε κρίση σκοπιμότητας και όχι σε εφαρμογή του νόμου», λέει η ίδια και συμπληρώνει πως «δεν υπάρχουν “διακινητές” στις βάρκες. Οι πραγματικοί διακινητές δεν διακινδυνεύουν να μπουν οι ίδιοι στις βάρκες. Οι άνθρωποι αυτοί φεύγουν για να σώσουν τη ζωή τους. Η πολιτική αυτή οδηγεί στο να γεμίζουν οι φυλακές με άτομα που έχουν προσφυγικό προφίλ και αντιμετωπίζουν τεράστιες ποινές».
Θολή διαδικασία
Ο άνθρωπος που εκπροσώπησε χθες η κ. Δρακοπούλου εκ μέρους του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες αθωώθηκε, όπως και ακόμα δύο Σουδανοί, τις υποθέσεις των οποίων χειρίστηκε ο δικηγόρος Σπύρος Πανταζής, παρόλο που, όπως εξηγεί, έχουν ήδη μείνει πάνω από 8 μήνες στη φυλακή από τη στιγμή που τους αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός του διακινητή και δικάστηκαν κατά παράβαση του άρθρου 31 της Σύμβασης της Γενεύης (και του μεταναστευτικού νόμου) που τους αναγνωρίζει την ιδιότητα του πρόσφυγα.
Ο Σπύρος Πανταζής εξηγεί στην «Εφ.Συν.» τη θολή διαδικασία που ακολουθείται για την εξακρίβωση της ηλικίας των ανθρώπων αυτών, με δεδομένο ότι χθες ήταν πολύ προφανές ότι αρκετοί από τους κατηγορούμενους ήταν… παιδιά. Οπως αναφέρει ο κ. Πανταζής, ακολουθώντας τις ακροδεξιές εξαγγελίες Πλεύρη, χρησιμοποιείται το λεγόμενο «τεστ της Ατλάντας»: «Είναι ένα τεστ που βασίζεται στη σκελετική ωρίμανση της χειρός για τη διαπίστωση της ενηλικιότητας. Το τεστ αυτό έχει δεχθεί έντονη κριτική διεθνώς για την ανακρίβειά του, καθώς μπορεί να έχει απόκλιση 2-3 ετών».
Επ’ αυτού η κ. Δρακοπούλου συμπληρώνει: «Πρακτικά ένας άνθρωπος που το δικαστήριο θεωρεί ότι είναι 19 ετών και τον δικάζει ενώ έπρεπε να τον στείλει στα δικαστήρια ανηλίκων, μπορεί να είναι 17 ή και μικρότερος». Χθες, πάντως, μόνο σε μία από τις περιπτώσεις που ασκήθηκε αίτημα αμφισβήτησης του συγκεκριμένου τεστ έγινε δεκτό από το δικαστήριο.
Εκτός από τους τρεις που αθωώθηκαν, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν ήταν τραγελαφικές. Οπως έχουν καταγγείλει και συλλογικότητες που χθες συμπαραστάθηκαν στους κατηγορούμενους, ακολουθείται μια διαδικασία εξπρές, με δικηγόρους που ορίζονται από το δικαστήριο και ενημερώνονται για την κάθε υπόθεση επιτόπου, λίγα λεπτά πριν έρθει η ώρα της εκδίκασης, συνήθως με τραγικά αποτελέσματα για τη ζωή των ανθρώπων που καλούνται να εκπροσωπήσουν.
Χθες, πάντως, αν και οι περισσότεροι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν, έγινε μετατροπή της κατηγορίας σε «απόπειρα διακίνησης» (σ.σ. αφού προηγουμένως το δικαστήριο είχε απορρίψει ενστάσεις αναρμοδιότητας, καθώς ο εντοπισμός και η διάσωση είχαν γίνει σε διεθνή ύδατα).
Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις έγινε αναγνώριση ελαφρυντικών με αποτέλεσμα να μην ακουστούν ποινές εκατοντάδων ετών, ανάλογα με τα «κεφάλια» που ήταν στη βάρκα, όπως γίνεται συνήθως.
Πάντως, και πάλι το μεγαλύτερο μέρος των κατηγορουμένων οδηγήθηκε στις φυλακές.
Τι είναι το τεστ της Ατλάντας
Το «τεστ της Ατλάντας» (ή Greulich & Pyle atlas test)είναι μια ακτινολογική μέθοδος εκτίμησης ηλικίας που χρησιμοποιείται κυρίως σε υποθέσεις ασυνόδευτων ανηλίκων μεταναστών, όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την πραγματική τους ηλικία. Στην ουσία, πρόκειται για μια ακτινογραφία του αριστερού καρπού και χεριού, η οποία συγκρίνεται με τα τυποποιημένα ακτινολογικά πρότυπα ενός άτλαντα παιδικής ανάπτυξης που δημοσιεύτηκε το μακρινό 1959 στην Ατλάντα από τους Greulich & Pyle, και με βάση τον βαθμό οστικής ωρίμανσης εκτιμάται η πιθανή ηλικία του ατόμου.
Ωστόσο, η μέθοδος έχει θεωρηθεί εξαιρετικά προβληματική, καθώς ο άτλαντας βασίζεται σε λευκές, αμερικανικές, μεσαίας τάξης πληθυσμιακές ομάδες των δεκαετιών του ’30 και του ’50. Στην πραγματικότητα, η ανάπτυξη των παιδιών διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την εθνικότητα, τη διατροφή, το ιστορικό βίας και τις συνθήκες ζωής, κι έτσι το τεστ έχει μεγάλο περιθώριο σφάλματος: από 1 έως και 2 χρόνια ή και περισσότερο.
Πλήθος οργανώσεων και επιστημονικών φορέων έχουν επισημάνει ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως αποκλειστικό κριτήριο για την αναγνώριση ανηλικότητας. Παρόλα αυτά, στην Ελλάδα, ειδικά με την κυβέρνηση της Ν.Δ., η μέθοδος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, με αποτέλεσμα συχνά ανήλικοι να «βαφτίζονται» ενήλικοι, με άμεσο αντίκτυπο στην προστασία και στα δικαιώματα των ασυνόδευτων παιδιών που φτάνουν μέσω των προσφυγικών ροών.
