Στην εποχή των μεγάλων γεωγραφικών ανακαλύψεων, για να γίνεις διάσημος έπρεπε τουλάχιστον να ανακαλύψεις την… Αμερική. Στην εποχή του YouTube, για να γίνεις διάσημος, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να πέσεις στη λάσπη, κατά προτίμηση με ιδιαίτερα γελοίο τρόπο. Αυτό ισχύει αν είσαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Αν είσαι κυβερνητικός αξιωματούχος, αρκούν οι ανοησίες που λες δημοσίως!
Υπάρχουν ακόμα κάποιες αμφιβολίες; Δεν είναι η πρώτη φορά που κυβερνητικοί αξιωματούχοι —με προεξάρχοντες υπουργούς— σε όλα τα επίπεδα εκστομίζουν ανοησίες που προσβάλλουν τον λαό της χώρας και την κοινή λογική. Αρκετές φορές, μάλιστα, φαίνεται ότι δεν λένε τίποτε άλλο! Αλλά, θα μου πείτε, και στο παρελθόν αυτό γινόταν με κάποιο τρόπο και οι επικεφαλής δεν τιμωρούσαν αυτούς που είχαν κάνει κάτι δημόσια κακό με τον ανόητο, προσβλητικό κι ακατάλληλο λόγο. Η δημόσια βλακεία δεν αποτελούσε εμπόδιο για την καριέρα κάποιου, και μερικές φορές μάλιστα βοηθούσε.
Να θυμηθούμε εδώ τον αείμνηστο Βασίλη Ραφαηλίδη: «Ο βλαξ που θα υποχρεωθεί να δώσει μάχη —που ωστόσο την αποφεύγει όσο μπορεί— θα τη δώσει με τα πνευματικά ευκολότερα και συνεπώς ανηθικότερα όπλα: το ψεύδος, τη διαστροφή, τη ραδιουργία, τη συκοφαντία. Εξ’ ού έπεται το ακλόνητο δόγμα: η ανηθικότης είναι αποκλειστικόν προϊόν των βλακών!!!» (Βασίλης Ραφαηλίδης, 31/10/1982)
Εδώ είναι το θέμα, ίσως. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι —και υπάρχουν πολλοί από αυτούς στην χώρα— πιστεύουν μετριοπαθώς ότι είναι το κράτος. Και ταυτόχρονα, ότι το κράτος είναι η κύρια εθνική, πατριωτική αξία, το υπέρτατο νόημα της ύπαρξης κάθε ατόμου, και βέβαια ότι το κράτος πρέπει να πλουτίσει και να ευημερήσει. Δεν είναι δύσκολο να οικοδομήσουμε μια γέφυρα μεταξύ αυτών των απόψεων. Στην καλύτερη περίπτωση, για να το θέσω ήπια, η αφέλεια των εκπροσώπων του στρατού της κρατικής γραφειοκρατίας μεταφέρει αυτή την απλή σοφία στους ανθρώπους χωρίς δισταγμό.
Επειδή το κράτος δεν είναι αυτοί! Γι αυτούς το κράτος είναι ακριβώς αυτό που έχει την κύρια αξία και για την ευημερία του οποίου ο καθένας από εμάς πρέπει να θυσιάσει τα πάντα χωρίς δισταγμό. Είναι μια μικρή ομάδα ανθρώπων, που γνωρίζουν καλά το δρόμο προς το γραφείο του πιο σημαντικού προσώπου. Μπορούν να κάνουν κάθε είδους ομιλίες (ακόμη και οι ηλίθιοι, όλα συμβαίνουν εδώ), αλλά όλα είναι για χάρη της συγκάλυψης του μοναδικού σαφούς στόχου: να κρατήσουν την καρέκλα τους, την εξουσία στα χέρια τους με κάθε κόστος. Τα ζητήματα αυτοσυντήρησης τα λαμβάνουν σοβαρά υπόψη, όπως και οτιδήποτε άλλο, μόνο στο βαθμό που βοηθά στην επίλυση του προβλήματος της αυτοσυντήρησης.
«Ας συσπειρωθούμε γύρω από τον εθνικό ηγέτη!» αυτό είναι περίπου το βασικό σύνθημα τους για το κράτος. Το εσωτερικό τους κενό είναι θεμελιώδες. Δεν μπορείς να ρωτήσεις «γιατί;» Το κράτος, το οποίο έχει δηλώσει την κύρια αξία για τους ανθρώπους, δεν έχει και δεν μπορεί να έχει απάντηση σε μια τέτοια ερώτηση. Και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το ξέρουν, ενώ οι χρόνοι τριγύρω είναι σχετικά καλά τροφοδοτημένοι. Όταν η κατάσταση αρχίσει να επιδεινώνεται, οι συνομιλίες για ένα «δάχτυλο εχθρών», εξωτερικό ή και εσωτερικό, μια συνωμοσία εναντίον της χώρας, «ασύμμετρες απειλές» και άλλες ίντριγκες μπορούν να λειτουργήσουν για λίγο. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα προσωρινό μέτρο. Και όσο χειρότερη είναι η κατάσταση για τη χώρα, τόσο πιο επικίνδυνο είναι για κάποιον που δεν είναι με την μικρή ομάδα ανθρώπων στην διακυβέρνηση της Πολιτείας.
Το καθήκον της αυτοσυντήρησης του κράτους περιλαμβάνει, φυσικά, έναν άλλο γύρο κατάσχεσης δικαιωμάτων, ελευθεριών και χρημάτων από τον πληθυσμό. Αλλά δεν χρειάζεται να πούμε στους άλλους, τους ζητιάνους, ότι αυτοί οι ζητιάνοι έχουν εξαπατηθεί…
Είναι θλιβερό λάθος για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να υποθέτουν ότι είναι το κράτος. Σε μια κρίσιμη κατάσταση, είναι αναλώσιμοι στην πραγματικότητα. Είναι σαν ένας αερόσακος που σας προστατεύει από μια οδυνηρή συνάντηση με ένα… θυμωμένο κοινό. Το κράτος θα θυσιάσει οποιονδήποτε από τους στυλοβάτες του, που φαντάζεται ότι είναι το κράτος, χωρίς δισταγμό, ακόμη και —μερικές φορές— με ευχαρίστηση.
Επιπλέον, οι εποχές άλλαξαν και τα ηθικά είναι… ανθρώπινα τώρα. Σήμερα κανείς δεν βασανίζει κανέναν στις πλατείες και δεν ρίχνουν έναν ένοχο αξιωματούχο ή γραφειοκράτη από το μπαλκόνι της Βουλής στα χέρια των ανταρτών. Λοιπόν, θα περάσουν αρκετά λεπτά σε ατελείωτες ομιλίες, ανάμεσα σε ιστορίες για τα προβλήματα της χώρας και την προδοσία του αξιωματούχου. Ή ακόμη, ούτε αυτό, αρκεί η απόφαση του αρχηγού. Θα του δώσουν στο τέλος τα παπούτσια στο χέρι. Δεν πεθαίνεις από αυτό.
Σε μια κατάσταση κρίσης, το κράτος αρχίζει να τρώει τον εαυτό του. Αυτός ο τρόπος αυτοσυντήρησης φαίνεται περίεργος, αλλά εξακολουθεί να είναι αυτοσυντήρηση. Μια ευκαιρία να αγοράσει χρόνο, μια ευκαιρία τουλάχιστον, λίγο να καθυστερήσει τη στιγμή που η χώρα αρχίζει να θέτει ερωτήσεις, όχι σε έναν υπάλληλο της κυβερνητικής κλίκας, ο οποίος ξαφνικά χτυπήθηκε από «αρρώστια», αλλά στην πραγματική κατάσταση.
Αρχίζει και τρώει τον εαυτό του από κάτω και από πάνω… από πάνω είναι το πιο σημαντικό. Μιλάει με χαμόγελο για τις προοπτικές συλλογικής εισόδου στον ουρανό και φοβίζει τον κόσμο ακόμη και με τον τελευταίο «αριστερό». Και αυτό είναι πιο τρομερό από την επίσημη βλακεία ακόμη και στον χώρο των τηλεπωλητών… Και το πιο σημαντικό, όσο περισσότερο συμβαίνει, τόσο λιγότερο συμβάλλει στα καθήκοντα αυτοσυντήρησης.
Και τι να κάνουμε γι’ αυτό, για αυτήν τη μικρή ομάδα ανθρώπων που νομίζουν ότι αποτελούν την πραγματική κατάσταση και είναι εντελώς ανόητοι και αναλώσιμοι; Είναι επικίνδυνο να είσαι μαζί τους, αλλά χωρίς αυτούς, δεν είσαι τίποτα. Μετά από πολύχρονη εμπειρία διακυβέρνησης και διαπλοκών, έτσι ακριβώς έχτισαν τα πάντα, έτσι ώστε να μην μπορούν να φτερνιστούν χωρίς αυτόν…
Δεν είναι αξιοζήλευτοι, σε γενικές γραμμές, αυτοί οι «εκλεκτοί», παρά τη σταθερή αύξηση του προσωπικού τους πλούτου…