Μιας και την Παρασκευή πιάσατε εκπαιδευτικό θέμα (εργασιακό, στην ουσία), θα ήθελα κι εγώ να πω την φετινή ιστορία μας. Το κείμενο θα είναι μεγάλο και με πληροφορίες μάλλον κουραστικές σε σχέση με τη λειτουργία ενός δημοτικού σχολείου, αλλά πρέπει κι αυτά κάποιος, κάπως να τα μάθει. Θα αφήσω απέξω στοιχεία που αφορούν προσωπικά δεδομένα. Όχι ότι είναι ασήμαντα, αλλά ούτως ή άλλως η παιδαγωγική ανήκει στις ανθρωπιστικές επιστήμες, κι αυτό αρκεί.
Πριν αρχίσω τη διήγηση, αναφέρω κάποιους σχετικούς με την ιστορία μας νόμους:
1) Ο αριθμός παιδιών σε ένα τμήμα δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 25.
2) Σε ένα τμήμα δεν μπορούν να υπάρχουν δύο εκπαιδευτικοί Παράλληλης Στήριξης.
3) Το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό (ΕΒΠ) δεν νομιμοποιείται να βοηθήσει στο μάθημα, βοηθά κυρίως παιδιά στις κινήσεις και μετακινήσεις τους.
4) Ένα παιδί δεν επιτρέπεται να υποστηρίζεται από δύο ή παραπάνω σχολικές δομές ταυτόχρονα, για παράδειγμα ένα παιδί που ίσως χρειάζεται και ΕΒΠ αλλά και Παράλληλη Στήριξη, θα πρέπει να επιλέξει ένα από τα δύο. Δομές υποστήριξης αποτελούν και το Τμήμα Ένταξης (για παιδιά με διαγνώσεις μαθησιακών δυσκολιών), και οι Τάξεις Υποδοχής ΖΕΠ (για παιδιά που δεν γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα).
5) Την ώρα μελέτης στο ολοήμερο δεν μπορούν να την αναλαμβάνουν ειδικότητες (Αγγλικά, Γυμναστική, Εικαστικά κ.α.), πρέπει να την κάνει δάσκαλος.
Διανύω αισίως τον 17ο χρόνο της καριέρας μου, αλλά ειλικρινά, τέτοια κατάσταση δεν έχω ξαναδεί, ούτε σε χωριό, ούτε σε πόλη. Από την περσινή χρονιά είχαμε υπόσχεση ότι μία τάξη μας θα μοιραστεί σε δύο τμήματα, καθώς είχε 26 παιδιά, με επιπλέον έγκριση δύο εκπαιδευτικών Παράλληλης Στήριξης πλήρους ωραρίου (24 διδακτικές ώρες και τα διαλείμματα) για δύο μαθητές, και μία έγκριση πλήρους ωραρίου (30 διδακτικές ώρες και τα διαλείμματα) για Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό για ένα παιδί με κινητικές δυσκολίες.
Με την έναρξη της φετινής χρονιάς, η υπόσχεση χωρισμού παρέμενε, αλλά επίσημη υπογραφή δεν υπήρχε. Δεν θα αναφερθώ δημοσίως στον λόγο, διότι δεν έχω καμία αρμοδιότητα. Τέλος πάντων, μετά από επιμονή, έγινε επίσημα ο χωρισμός.
Η χρονιά ξεκίνησε φυσικά με ελλείψεις, μεταξύ αυτών και το ΕΒΠ, και ενός εκπαιδευτικού Παράλληλης Στήριξης. Αποτέλεσμα: 1ον) να μένει η μητέρα στο σχολείο να βοηθά το παιδί της στη θέση του ΕΒΠ και 2ον) τα δύο τμήματα να μοιράζονται τη διαθέσιμη συνάδελφο Παράλληλης Στήριξης, 12 ώρες στο ένα τμήμα και 12 στο άλλο. Άλλες 6 ώρες στο καθένα κάλυπτε η συνάδελφος του Τμήματος Ένταξης, κάτι παράνομο, και υπολείπονταν ακόμα 6 ώρες στήριξης στο κάθε παιδί. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφέρω ότι όταν εγκρίνεται από ΚΕΔΑΣΥ Παράλληλη Στήριξη για ένα παιδί, σημαίνει ότι το παιδί αυτό χρειάζεται αληθινά έναν άνθρωπο διαρκώς «δίπλα» του. Δεν είναι κάποια συνδικαλιστική κατασκευή, είναι παιδαγωγική ανάγκη για ολόκληρο το τμήμα, αν όχι ολόκληρο το σχολείο.
Λίγες μέρες μετά μας έστειλαν στο σχολείο μία κοπέλα για ΕΒΠ, την οποία… πήραν από άλλο παιδί (δεν γνωρίζω αν το κενό για εκείνο το παιδί καλύφθηκε ποτέ). Λίγο μετά, έστειλαν μία ακόμα εκπαιδευτικό για Παράλληλη Στήριξη, την οποία μοιραζόμαστε με άλλο σχολείο μέχρι και σήμερα. Έτσι, η πρώτη συνάδελφος παρέμεινε 24 ώρες στο ένα παιδί, και η δεύτερη πήγε στο άλλο για 12 ώρες. Τις υπόλοιπες 12 ώρες κάλυπτε ξανά παρατύπως η συνάδελφος του Τμήματος Ένταξης (στο μεταξύ υπήρξε και «εντέλλεσθε», παράνομο φυσικά), που σημαίνει ότι εξακολουθούσε να κόβει ώρες από τη στήριξη άλλων παιδιών του σχολείου με διαγνώσεις μαθησιακών δυσκολιών. Να αναφέρω εδώ ότι για την ίδρυση Τμήματος Ένταξης στο σχολείο μας παλεύαμε σχεδόν 9 χρόνια, ενώ πληρούσαμε τις προϋποθέσεις σχεδόν κάθε χρόνο. Πρώτη φορά λειτούργησε πέρυσι. Έτσι, αναγκαστήκαμε σαν σύλλογος διδασκόντων να κάνουμε έγγραφο, με το οποίο ενημερώναμε την τοπική Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας ότι αποφασίσαμε να επιτρέψουμε αυτή την κατάσταση μέχρι να γίνει η 3η φάση προσλήψεων, και είτε καλύπτανε τις 12 ώρες παράλληλης είτε όχι, το Τμήμα Ένταξης θα λειτουργούσε όπως πρέπει. Δυστυχώς, μας αγνόησαν, το κενό δεν καλύφθηκε, αλλά τόσο εμείς όσο και η συνάδελφος δεν μπορούσαμε να αφήσουμε το παιδί ξεκρέμαστο, οπότε η κατάσταση συνεχίστηκε με παρόμοιο τρόπο.
Βαρεθήκατε; Τώρα ξεκινάει το καλό.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα μας στέλνουν για 6 ώρες μία εκπαιδευτικό ειδικότητας, από την οποία ήμασταν ήδη καλυμμένοι. Η ιδέα τους ήταν, η συνάδελφος αυτή να μπαίνει σε τμήματα σε ώρες Εργαστηρίου Δεξιοτήτων και σε Ολοήμερο, με σκοπό να απελευθερωθούν ώρες δασκάλων, ώστε να μπαίνουν αυτοί σαν Παράλληλη Στήριξη τις 6 από τις 12 ώρες που υπήρχε έλλειμμα. Κάτι τέτοιο ανατρέπει σχεδόν όλο το πρόγραμμα του σχολείου. Για 3η φορά. Η προαναφερθείσα συνάδελφος κάλυπτε το υπόλοιπο ωράριό της σε άλλα σχολεία, με παρόμοιο τρόπο.
Μετά τα Χριστούγεννα, μάθαμε ότι στέλνουν επιτέλους εκπαιδευτικό για τη 2η ξένη γλώσσα. Ιανουάριος. Έχω ζήσει να στέλνουν και Μάιο, εκτός από καθόλου. Έτσι πάντως θα απελευθερωθούν άλλες 4 ώρες δασκάλων… ίσως. Γιατί η κοπέλα προσελήφθη με μειωμένο ωράριο, και δεν της φτάνουν τα μισθά να ζήσει από αυτή τη δουλειά, να νοικιάζει και να μετακινείται. (Και πλήρους ωραρίου να ήταν, το ίδιο πρόβλημα θα είχε.)
Το άλλο που μάθαμε ήταν ότι η προηγούμενη συνάδελφος ειδικότητας στέλνεται σε άλλο σχολείο για να απελευθερώσει ώρες δασκάλων, και σε μας θα έρθει ένας εκπαιδευτικός μιας άλλης ειδικότητας, για το ίδιο έργο.
Ας αφήσουμε τα εργασιακά στην άκρη, μιας και οι εκπαιδευτικοί είμαστε γνωστοί κηφήνες και η κοινωνία δεν νοιάζεται και πολύ, κι ας αναλογιστούμε τι πιθανές συνέπειες έχουν όλα αυτά για τα παιδιά. Όταν το πρόγραμμα κάθε τόσο ανατρέπεται, όταν ένα παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές και λοιπές ανάγκες λαμβάνει υποστήριξη από 5 και 6 διαφορετικά άτομα, όταν όλα τα παιδιά βλέπουν εκπαιδευτικούς στην τάξη τους, και μετά δεν τους βλέπουν, και μετά βλέπουν άλλους, όταν οι υποστηρικτικές δομές ενός σχολείου υπολειτουργούν, πώς το λέμε όλο αυτό; Αναβάθμιση;
Φέρονται στα παιδιά, στους εκπαιδευτικούς και στα σχολεία λες και είμαστε χάρτινες ψηφίδες σε κολάζ. Μας κόβουν, μας κολλάνε, μας ξεκολλάνε, μας ξανακόβουν και μας ξανακολλάνε, μπας και ταιριάξουμε στις χαοτικές σελίδες τους, με ΜΟΝΑΔΙΚΟ στόχο να βγαίνουν οι αριθμοί. Οι εκπαιδευτικοί στο μεταξύ «βάζουν πλάτη» με πάρα πολλούς τρόπους για να βοηθήσουν τις καταστάσεις, να λειτουργήσει το σχολείο, να είναι εντάξει τα παιδιά, να είναι ήσυχοι οι γονείς, και το υπουργείο βολεύεται παρόλο το χάος που δημιουργεί και πιέζει προς τα κάτω.
Δεν φαντάζομαι, μετά απ’όλα αυτά, να θεωρεί κανείς ότι υπάρχει παιδαγωγική σκέψη που καθοδηγεί αυτές τις πρακτικές. Κάνουν, λέει, ειδικές προσκλήσεις και δεν έρχεται κανείς. Ποιος θα έρθει να γίνει μπαλάκι σωματικά και πνευματικά στην εργασία του, ενώ ταυτόχρονα δεν θα βρίσκει σπίτι και δεν θα φτάνει ο μισθός του για να ζήσει; Αλλά ΟΚ, ξέχνα τους εκπαιδευτικούς, τους παλιοξερόλες, πλεονέκτες τεμπελχανάδες. Πες μου, πόσα παιδιά διατίθεσαι να αφήσεις πίσω; Πόσων παιδιών την πρόοδο διατίθεσαι να θυσιάσεις; Διότι αυτά τα πράγματα επηρεάζουν, περισσότερο ή λιγότερο, όλο το μαθητικό δυναμικό ενός σχολείου. Ο κλήρος του περισσότερου, φυσικά, πέφτει ξανά στους πιο ευάλωτους, στους μαθητές που έχουν ανάγκη το σχολείο πιο πολύ. Και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν βγαίνει κανείς να μιλήσει ΑΡΜΟΔΙΩΣ γι’ αυτή την κατάσταση.
Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν και στα όμορα σχολεία μας, ενδεχομένως και σε πάρα πολλά άλλα σχολεία της χώρας. Κάθε χρόνο ανακαλύπτουμε και νέα βάθη, πλέον ειλικρινά φοβάμαι.
Συγγνώμη που σας κούρασα.
ΥΓ. Να αναφέρω ότι ασφαλώς η παροχή προσωρινής στέγης δεν είναι λύση, ούτε για γιατρούς, ούτε για εκπαιδευτικούς, ούτε για κανέναν εργαζόμενο. Κάτι τέτοιο έχει νόημα όταν αφιερώνει κανείς μερικά χρόνια να ζει σαν προλετάριος εδώ κι εκεί, προκειμένου να γεμίσει λεφτά και μετά να βάλει μπρος τη ζωή του. Με τέτοιους μισθούς, αυτό δεν γίνεται εντός Ευρώπης.
Η μόνη λύση είναι να σταματήσει το κράτος να εξαθλιώνει τα οικονομικά του λαού, και να ελέγξει την αγορά. Ειδικά με το 2ο βγάζουν σπυριά, το ξέρω. Αλλά δεν υπάρχει τρόπος να ανταγωνιστούμε εμείς τον τουρίστα που δίνει 100++ ευρώ τη διανυκτέρευση, ή τον οποιονδήποτε μεσαίο Γάλλο, Γερμανό, Λουξεμβουργιανό, που έρχεται εδώ και αγοράζει όποιο ακίνητο θέλει, για να μη μιλήσουμε για εταιρείες και funds. Αλήθεια, όταν οι κυβερνώντες μας θέσπιζαν αυτό το οικονομικό περιβάλλον για τους Έλληνες, ενώ άφηναν πλήρως ανεξέλεγκτη την αγορά, ΔΕΝ ΞΕΡΑΝΕ ότι θα συμβεί αυτό που συμβαίνει;