Μια «μινωική» Disneyland ετοιμάζεται να κατασκευάσει δίπλα στο ανάκτορο της Κνωσού η Γιάννα Αγγελοπούλου με την ενοικίαση οικοπέδων και κτιρίων από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Το σχέδιο προβλέπει την αλλαγή των χρήσεων γης σε μια ευαίσθητη αρχαιολογικά περιοχή, ώστε να δοθεί η δυνατότητα για κατασκευή -μεταξύ άλλων- εμπορικών κέντρων, υπεραγορών και κέντρων διασκέδασης.
Οπως αποκάλυψε στις 23/2 η «Εφ.Συν.», το σχέδιο ενδύεται τονμανδύα της εκπαιδευτικής-πολιτιστικής επένδυσης, ως «Μινωικό Πολιτιστικό Κέντρο»με ψηφιακό μουσείο, πλανητάριο και κέντρο παραδοσιακών προϊόντων.
Ωστόσο, στα «ψιλά γράμματα» κρύβεται η δυνατότητα μεγάλων κερδών, που προφανώς δεν θα προέρχονται από το μουσείο, αλλά από τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις, ώστε να πιάσει τόπο η επένδυση των 20-30 εκατ. ευρώ της οικογένειας Αγγελοπούλου.
Αδυναμία
Η υπόθεση ξεκινά, ως συνήθως, από την όντως υπαρκτή αδυναμία του Πανεπιστημίου Κρήτης να διαχειριστεί την περιουσία του και συγκεκριμένα τις παλαιές εγκαταστάσεις του, δίπλα στην Κνωσό, που καταλαμβάνουν έκταση περίπου 55 στρεμμάτων, με δομημένο χώρο συνολικής επιφάνειας περίπου 7.000 τ.μ.
Μετά τη μεταφορά του Πανεπιστημίου στις Βούτες, μεγάλο μέρος των παλιών κτιρίων παραμένει αναξιοποίητο, ενώ εκεί στεγάζονται σήμερα οι φοιτητικές εστίες, τα εργαστήρια του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, το Κοινωνικό Ιατρείο Ηρακλείου, καθώς και διοικητικές υπηρεσίες του Βενιζέλειου Νοσοκομείου και της ΔΟΥ Ηρακλείου.
«Η τμηματική ενοικίαση του χώρου αποδείχτηκε ανεπαρκής για την κάλυψη των τεράστιων αναγκών συντήρησης, ακόμα και για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής Γιώργος Νικολακάκης, διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
«Θεωρούμε εξαιρετικά συμφέρουσα την προσφορά της οικογένειας Αγγελοπούλου σε καιρούς που δεν υπάρχει κανένα περιθώριο επιπλέον χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό και αναγκαζόμαστε κάθε μέρα να παλέψουμε με τα τεράστια έξοδα του Πανεπιστημίου», τονίζει ο ίδιος, ενώ ήδη από το προηγούμενο δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» ανέφερε πως έχει υπογραφεί μια πρώτη συμφωνία με την κόρη της κ. Αγγελοπούλου, με βάση την οποία το ετήσιο ενοίκιο που θα λαμβάνει το Πανεπιστήμιο υπολογίζεται στα 500.000 ευρώ.
«Μεσοπρόθεσμες» προτάσεις
Το εγχείρημα μπήκε στα σκαριά με έκθεση που συνέταξε τον περασμένο Ιούνιο, ως νομικός σύμβουλος της Εταιρείας του Πανεπιστημίου, ο δικηγόρος Ιωάννης Ταμιωλάκης, αναλαμβάνοντας και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Πανεπιστημίου και επενδυτών.
Στην έκθεση με τίτλο «Χωρικός Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη Θεματικού Πάρκου Κνωσού», που έχει πάρει ήδη την έγκριση της Συγκλήτου, προτείνεται μια σειρά μέτρων, με στόχο τη βέλτιστη απόδοση της επένδυσης.
Μεταξύ άλλων, στην έκθεση προτείνεται η αλλαγή του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Ηρακλείου, ώστε στην περιοχή να αποδοθεί ο χαρακτηρισμός «πολεοδομικό κέντρο» αντί της «αμιγούς κατοικίας» που είναι σήμερα.
Οπως αναφέρεται στην ίδια την έκθεση, ο νέος χαρακτηρισμός θα δώσει τη δυνατότητα εγκατάστασης εμπορικών κέντρων, υπεραγορών, μπαρ-καφετεριών-κέντρων διασκέδασης κ.λπ.
Ωστόσο, η έκθεση προχωρά ένα βήμα παραπάνω, αφού διαπιστώνει πως η αλλαγή του ΓΠΣ προϋποθέτει μεγάλη γραφειοκρατία και συναπόφαση πολλών φορέων (Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Δήμου Ηρακλείου, Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων-ΚΕΣΥΠΟΘΑ κ.λπ.).
Ετσι, ο δικηγόρος προτείνει -και το Πανεπιστήμιο προωθεί- τη λύση της εφαρμογής στην περιοχή ενός από τους πλέον επιθετικούς μνημονιακούς νόμους, του περιβόητου «Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος» της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, που επιτρέπει την αλλαγή χρήσεων γης εν μιά νυκτί.
Συγκεκριμένα, προτείνεται η εφαρμογή ενός Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) για όλη την έκταση του Πανεπιστημίου, αντίστοιχου δηλαδή με το μοτίβο που εφαρμόστηκε στην προωθούμενη επένδυση στη Μονή Τοπλού και σε άλλες περιπτώσεις fast track «αξιοποιήσεων» δημόσιας γης.
Με αυτόν τον νόμο (3986/2011) η γραφειοκρατία παρακάμπτεται και το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται μόνο με αποφάσεις των υπουργών Οικονομίας και Περιβάλλοντος, έπειτα από μια απλή αίτηση του κυρίου της επένδυσης.
Και όλα αυτά σε μια έκταση που βρίσκεται σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου από το ανάκτορο της Κνωσού και η οποία είχε αποδοθεί «κατ’ εξαίρεση» από το κράτος το 1979, για να υπηρετηθεί ο μεγάλος, τότε, στόχος της δημιουργίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Με την «εξαίρεση» αυτή επετράπη η δημιουργία τόσο μεγάλων κτιρίων εντός των αρχαιολογικών ζωνών ως «εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας και ειδικότερα με χρήση Εκπαίδευσης».
Σήμερα, με την εξαίρεση αυτή ως «προίκα», προωθείται η αλλαγή χρήσης του χώρου για αμιγώς επιχειρηματική δραστηριότητα, έστω και με την επίφαση των εκπαιδευτικών-πολιτιστικών δράσεων.
Αντιδράσεις
Προβληματισμό για το αν η εξαίρεση που δόθηκε το 1979 για τους όρους δόμησης, θα πρέπει να ισχύει και μετά την αλλαγή της χρήσης των χώρων εκφράζει στην «Εφ.Συν.» η Βασιλική Συθιακάκη, προϊσταμένη της, ενιαίας πλέον, Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, τονίζοντας όμως πως το θέμα αυτό θα πρέπει να απασχολήσει σε κεντρικό επίπεδο την υπηρεσία.
Πάντως, η κ. Συθιακάκη μιλά ευθέως για έλλειμμα ενημέρωσης σε ένα θέμα που εμπλέκει σε τόσο μεγάλο βαθμό τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού.
«Δεν έχουμε λάβει καμία ενημέρωση για τον όλο σχεδιασμό, παρά μόνο από τα δημοσιεύματα του Τύπου. Στον χώρο των κτιρίων του Πανεπιστημίου εκτείνεται το βόρειο νεκροταφείο της Κνωσού, ελληνορωμαϊκών και πρωτοβυζαντινών χρόνων, ενώ στην ευρύτερη περίμετρο του ακινήτου εντάσσεται ο πρωτοβυζαντινός οικισμός της Κνωσού, καθώς και μία παλαιοχριστιανική βασιλική. Ολα αυτά καθιστούν προφανώς επιβεβλημένο τον έλεγχο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία για οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης του χώρου και σε κάθε στάδιο της αλλαγής αυτής»,αναφέρει η κ. Συθιακάκη.
Τις εντυπώσεις από τη δημοσιοποίηση του σχεδίου προσπάθησε να διασκεδάσει ο νέος πρύτανης Οδυσσέας Ζώρας, που πριν από λίγες μέρες ανέλαβε επισήμως τα καθήκοντά του.
Παρά το γεγονός ότι έχει ήδη υπογραφεί η συμφωνία με την κόρη της Γιάννας Αγγελοπούλου και άρχισαν και οι εκτιμήσεις για το καταβαλλόμενο ενοίκιο, ο κ. Ζώρας μίλησε για σχέδιο που «είναι ακόμα στον αέρα» και τόνισε πως «όταν έρθει η ώρα, θα υπάρξουν ανακοινώσεις».
Το θέμα συζητήθηκε εκτός ημερησίας διατάξεως στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης την Πέμπτη.
Ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης είπε πως έχει μόνο μια πολύ γενική εικόνα για το σχέδιο, ενώ ο περιφερειακός σύμβουλος Μιχάλης Κριτσωτάκης (πρώην βουλευτής και υποψήφιος με τη ΛΑ.Ε.,) που έθεσε το ζήτημα, έκανε λόγο για σχέδια ενός επιχειρηματικού ομίλου που προωθούνται από το Πανεπιστήμιο χωρίς τον αναγκαίο δημοκρατικό προγραμματισμό και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το χωροταξικό της πόλης.
Δεν τα βρίσκουν (ξανά) στη μοιρασιά
Και ενώ τα χρήματα της κ. Αγγελοπούλου είναι καθ’ οδόν προς την Κρήτη, στον χώρο του Πανεπιστημίου έχει αρχίσει ήδη η «τριβή» για το πώς θα κατανεμηθούν.
Αποτελεί κοινό μυστικό πως -παρά τις συνεργασίες μεταξύ Πανεπιστημίου και Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ)- υπάρχουν μονίμως ερωτήματα ως προς την κατανομή πόρων από ευρωπαϊκά προγράμματα και κυρίως αυτών που περνούν από την Περιφέρεια Κρήτης, με το Πανεπιστήμιο να υστερεί σημαντικά στη σχετική «μοιρασιά».
Το συγκεκριμένο θέμα φαίνεται να επηρέασε και τις πρόσφατες πρυτανικές εκλογές, στις οποίες κάποια Ινστιτούτα του ΙΤΕ διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο με διάφορες «υπόγειες» διαδρομές.
Στην περίπτωση του «σχεδίου Αγγελοπούλου», παρ’ όλο που το Πανεπιστήμιο είναι αυτό που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα (γι’ αυτό άλλωστε εκποιεί μέρος της περιουσίας του), εντούτοις, και πάλι μεγάλο μέρος της «πίτας» διεκδικεί το ΙΤΕ.
Μέσω της δημιουργίας «χώρου επιστημονικής και τεχνολογικής καινοτομίας», σημαντικό μέρος της επένδυσης θα κατευθυνθεί στο Ινστιτούτο Πληροφορικής, ο διευθυντής του οποίου, Κώστας Στεφανίδης, προωθείται για διάδοχος του Κώστα Φωτάκη στην προεδρία του ΙΤΕ.
Στην περίπτωση αυτή, οι όποιες τεχνολογικές εφαρμογές του σχεδίου θα μπορούσαν να υλοποιηθούν με χρηματοδότηση προς το αντίστοιχο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών που λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο.
(Κεντρική φωτογραφία: Η υπόθεση ξεκινά από την όντως υπαρκτή αδυναμία του Πανεπιστημίου Κρήτης να διαχειριστεί τις παλαιές εγκαταστάσεις του, δίπλα στην Κνωσό).
