Κεντρικό ρόλο στη συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ αναμένεται να έχει η βάση της Σούδας, τη στιγμή που παραμένει ενεργό το αντιπολεμικό κίνημα στην Κρήτη και ιδιαίτερα στα Χανιά. Η αμερικανική πλευρά αναμένεται να ζητήσει αναβάθμιση του ρόλου της ΝΑΤΟικής βάσης ενώ με σημερινή του δήλωση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλεί τον Αλέξη Τσίπρα να συνάψει μια «συμφωνία μακράς πνοής για τη βάση της Σούδας».
Σύμφωνα με πληροφορίες ο Αμερικανός πρόεδρος θα ζητήσει καταρχάς να έχει στο εξής πενταετή διάρκεια η συμφωνία παραχώρησης της Σούδας, αντί για ετήσια διάρκεια που έχει μέχρι σήμερα. Οι ΗΠΑ θεωρούν πως με αυτό τον τρόπο θα καταστεί πιο σταθερή η παρουσία τους στην νοτιοανατολική Μεσόγειο, τη στιγμή μάλιστα που έχει κατ’ ουσία απενεργοποιηθεί η συμφωνία με την Τουρκία για τη βάση του Ινσιρλίκ, λόγω των τεταμένων σχέσεων των δύο χωρών το τελευταίο διάστημα.
Το αμερικανικό αίτημα προβλέπει ως έναρξη για την πενταετούς διάρκειας παραχώρηση θα τεθεί το ερχόμενο καλοκαίρι οπότε λήγει η τρέχουσα σύμβαση για την παροχή διευκολύνσεων.
Για το σχετικό αίτημα έχει υπάρξει καταρχήν θετική αντιμετώπιση από το ελληνικό υπουργείο Άμυνας, ωστόσο επισήμως η κυβέρνηση δεν έχει ανοίξει ακόμα τα χαρτιά της. Την επέκταση της συμφωνίας σε πενταετή διάρκεια έχει επί της ουσίας προαναγγείλει από τον περασμένο Απρίλιο ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος, όταν κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην ελληνική δύναμη της Πρίστινα ανέφερε: «Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι τον τελευταίο χρόνο, τους τελευταίους μήνες και μετά τις αμερικανικές εκλογές, ο ρόλος της Ελλάδας αναβαθμίζεται λόγω της γεωπολιτικής θέσης αλλά και των εξελίξεων που έχουμε, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αφρική, στη Μέση Ανατολή, αλλά και στα Βαλκάνια. Η αναβάθμιση του ρόλου της Σούδας, η προετοιμασία για την υπογραφή μιας πολύ σημαντικής επέκτασης αμυντικής συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από ένα σε πέντε έτη, οι διμερείς πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, ιδιαίτερα με την υπογραφή της συμφωνίας με το Ισραήλ, τις συμφωνίες με την Ιορδανία, τις συμφωνίες με την Αίγυπτο και με τις moderate χώρες της Μέσης Ανατολής, καθιστούν την Ελλάδα μια γεωπολιτική δύναμη».
Προς αυτή την κατεύθυνση «έδειξε» με σημερινή του δήλωση και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας αναφερόμενος σε μια «επωφελή συμφωνία». Συγκεκριμένα σε δήλωσή του σχετικά με το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι προσφέρεται στον κ. Τσίπρα μια μοναδική ευκαιρία «να διασφαλίσει μια επωφελή συμφωνία μακράς πνοής για τη βάση της Σούδας και την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας, που θα αναγνωρίζει εμπράκτως τον περιφερειακό ρόλο της Ελλάδας. Όχι μια οποιαδήποτε συμφωνία, αλλά μια συμφωνία εθνικά ωφέλιμη».
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε πως «η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία για την χώρα μας. Και είναι ευνοϊκή, διότι – παρά τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στο εσωτερικό, λόγω των ανεύθυνων επιλογών της Κυβέρνησης – η Ελλάδα παραμένει νησίδα σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, που δοκιμάζεται από μεγάλη αστάθεια. Η συγκυρία αυτή, σε συνδυασμό με τα μεγάλα προβλήματα στις σχέσεις Η.Π.Α. – Τουρκίας αναβαθμίζει ουσιαστικά τη διαπραγματευτική θέση της Πατρίδας μας».
Αντιδράσεις στην Κρήτη
Ωστόσο, η επικείμενη αναβάθμιση της αμερικανικής βάσης στη Σούδα αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και ειδικά στα Χανιά όπου παραμένει ενεργό το αντιπολεμικό κίνημα αλλά και οι αντιδράσεις για τις παράπλευρες συνέπειες από τη λειτουργία της Βάσης.
Στα Χανιά πέρα από την καθιερωμένη αντιπολεμική πορεία προς την είσοδο της Βάσης διεξάγονται συνεχώς εκδηλώσεις κατά της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του ΝΑΤΟ. Στην τελευταία δε από αυτές, εκτός από τις επιτροπές Ειρήνης και το ΚΚΕ που στηρίζουν συνεχώς τις κινήσεις αυτές, υπήρξε στήριξη ακόμα και από την Περιφέρεια Κρήτης αλλά και από δεκάδες επαγγελματικούς και συνδικαλιστικούς φορείς του νησιού.
Στην ανακοίνωσή της η Περιφέρεια Κρήτης τόνιζε πως «συμμετέχει και στηρίζει τις φιλειρηνικές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις της ΕΕΔΥΕ, των Επιτροπών Ειρήνης Κρήτης, που οργανώνουν το Σάββατο και Κυριακή 27 και 28 Μαΐου στα Χανιά».
Σε όλες τις δημόσιες διαμαρτυρίες για τη βάση της Σούδας γίνεται λόγος για μια από τις πιο επιθετικές βάσεις, η οποία συμμετέχει σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή. Σε πρόσφατη ομιλία του στα Χανιά ο καθηγητής Νεότερης Ιστορίας του ΑΠΘ Γιώργος Μαργαρίτης είχε σταθεί επικριτικά ως προς τις προθέσεις της κυβέρνησης για επέκταση της συμφωνίας τονίζοντας: «Όταν παρατείνουν την παραμονή της βάσης, επιτρέπουν την επέκτασή της, τη στελέχωση και επάνδρωσή της με ειδικές δυνάμεις, μη επανδρωμένα σκάφη κ.λπ. δεν αισθάνονται ότι μετέχουν σε ένα έγκλημα; Η αριστερή τους συνείδηση δεν τους λέει τίποτα για το τι γίνεται εδώ;».
Πρόσφατα η Σούδα βρέθηκε στο επίκεντρο των επικρίσεων καθώς από εκεί ξεκίνησε το αντιτορπιλικό USS Porter το οποίο στις 7 Απριλίου έπληξε με πυραύλους Τόμαχοκ τη βάση Αλ Σαριάτ στη Συρία.
(Κεντρική φωτογραφία: Από κινητοποιήσεις στα Χανιά κατά της αμερικανικής βάσης στην περιοχή).
