Σε δραματικά επίπεδα έφτασε η συγκέντρωση αφρικανικής σκόνης τις προηγούμενες ημέρες πάνω από την Κρήτη, με βάση τις μετρήσεις που έδωσαν στη δημοσιότητα οι φορείς της εθνικής ερευνητικής υποδομής «ΠΑΝΑΚΕΙΑ». Στην τιμή ρεκόρ για την Ελλάδα των 6340 μg/m3 καταγράφηκε η σκόνη στον Φινοκαλιά Λασιθίου την περασμένη Πέμπτη.
Όπως αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο συντονιστής του προγράμματος υπεύθυνος του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Μιχαλόπουλος, οι τιμές αυτές ήταν πρωτοφανείς για τον ελλαδικό χώρο και δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο για όσο διάστημα καταγράφονται οι σχετικές μετρήσεις. Σε ερώτηση για την ακριβή σύσταση της αφρικανικής σκόνης και για το ενδεχόμενο αυτή να μεταφέρει βαρέα μέταλλα ή άλλες επικίνδυνες για τον οργανισμό ουσίες ο ίδιος απαντά πως οι σχετικές μετρήσεις πραγματοποιούνται κάθε τρεις μήνες σε ιδιαίτερα σύνθετα και πολύπλοκα όργανα και συνεπώς το επόμενο διάστημα θα έχουμε ακριβή εικόνα. Ο ίδιος πάντως καταρχήν εμφανίζεται καθησυχαστικός.
Αναλυτικά οι τιμές των σωματιδίων σκόνης PM10 που καταγράφηκαν την περασμένη Πέμπτη 22 Μαρτίου στον ανατολικότερο σταθμό μέτρησης της Κρήτης, στον Φινοκαλιά Λασιθίου, στις 19:20 έφτασαν σε τιμή ρεκόρ για την Ελλάδα, στα 6340 μg/m3, δηλαδή σχεδόν 130 φορές πάνω από την οριακή 24ωρη τιμή για την ανθρώπινη υγεία που είναι μόλις στα 50 μg/m3 και η οποία δεν πρέπει να παραβιάζεται πάνω από 35 φορές το χρόνο.
Την ίδια μέρα στο Ηράκλειο η συγκέντρωση σκόνης στις 5 το απόγευμα έφτασε στην τιμή των 4730 μg/m3 ενώ το μεσημέρι στα Χανιά οι μέγιστες συγκεντρώσεις σκόνης έφτασαν τα 595 μg/m3.
Χθες Δευτέρα (26/3) με την επανεμφάνιση του φαινομένου, οι τιμές PM10 ξεπέρασαν τα 1000 μg/m3 στο Ηράκλειο στις 20:30 και τα 890 μg/m3 στο σταθμό του Φινοκαλιά στις 22:10, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το φαινόμενο, σύμφωνα με τον κ. Μιχαλόπουλο είναι σε εξέλιξη και αναμένεται συνεχιστεί μέχρι τις 29 Μαρτίου, επηρεάζοντας κυρίως την κεντρική και νότια Ελλάδα. Σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις σκόνης είναι πιθανόν να πλήξουν το ανατολικό κυρίως τμήμα της Κρήτης την Τετάρτη 28 Μαρτίου.
Εθνική ερευνητική υποδομή «ΠΑΝΑΚΕΙΑ»
Η πανελλαδική ερευνητική υποδομή ΠΑΝΑΚΕΙΑ (PANACEA- PANhellenic infrastructure forAtmospheric Composition and climatE change) στοχεύει στο συντονισμό των εθνικών υποδομών για την παρατήρηση ατμοσφαιρικών και κλιματικών παραμέτρων, προσφέροντας υπηρεσίες στην πολιτεία και στους πολίτες.
Η υποδομή συντονίζεται από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, με υπεύθυνο τον κ. Μιχαλόπουλο Καθηγητή του Τμήματος Χημείας του ΠΚ και διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Η υποδομή έχει πανελλήνια εμβέλεια και συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Πάτρας και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών.
Στο νομό Χανίων οι μετρήσεις πραγματοποιούνται από το Πολυτεχνείο Κρήτης ενώ στο Ηράκλειο και το Λασίθι από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Οι μετρήσεις στα αστικά κέντρα του νησιού πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης.
Τα δύο ακαδημαϊκά ιδρύματα συμμετέχουν στην εθνική ερευνητική υποδομή ΠΑΝΑΚΕΙΑ, το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι συντονιστής της υποδομής, στα πλαίσια της οποίας μελετάται η ατμοσφαιρική ρύπανση και οι επιδράσεις της στο κλίμα, στην υγεία και στα οικοσυστήματα.
(Κεντρική φωτογραφία: Οι μετρήσεις αφρικανικής σκόνης σε τρεις περιοχές της Κρήτης, την Πέμπτη 22 Μαρτίου. *PANACEA).
