Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στην αναθεωρημένη μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το αεροδρόμιο στο Καστέλλι, τη στιγμή που πληθαίνουν οι φωνές εναντίον του σχεδιαζόμενου έργου.
Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι η σύμβαση με τον προσωρινό ανάδοχο (ΤΕΡΝΑ-GMR) να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το φθινόπωρο, ωστόσο «θολά» παραμένουν πολλά σημεία του έργου τόσο ως προς τη βιωσιμότητα και τη σκοπιμότητά του όσο και ως προς την αναγκαία χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε (από την efsyn.gr) η αναθεώρηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του 2009.
Με τη μελέτη αυτή παρουσιάστηκαν κατ’ αρχάς οι πραγματικές μακέτες του αεροδρομίου, σαφώς πιο «προσγειωμένες» σε ό,τι αφορά τα κτιριακά σε σχέση με τις… διαστημικές κατασκευές από γιγαντιαία αεροδρόμια του εξωτερικού που συνόδευαν έως σήμερα τις ανακοινώσεις και τα δημοσιεύματα σχετικά με το έργο στο Καστέλλι.
Παρά τις νέες μακέτες όμως, σχεδόν 10 χρόνια μετά την αρχική μελέτη, μεγάλα ζητήματα όπως η διάθεση των αποβλήτων του αεροδρομίου όχι μόνο δεν αντιμετωπίζονται αλλά οι προτάσεις των μελετητών απορρίπτονται από τις ίδιες τις δημόσιες υπηρεσίες ελέγχου.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η αρνητική γνωμοδότηση επί της μελέτης που απέστειλε στο υπουργείο Περιβάλλοντος η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.
Αιτία είναι ο σχεδιασμός για απόρριψη επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων του αεροδρομίου (συνεργεία συντήρησης, πλύσεις δαπέδων κτλ) και λυμάτων από τα αεροσκάφη στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής, κάτι που, όπως τονίζεται στη γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Υδάτων, αντιβαίνει σαφώς στη νομοθεσία (ΚΥΑ 145116/2011).
Οπως αναφέρεται, τέτοιου είδους απόβλητα (έστω και με προεπεξεργασία) δεν μπορούν να κατευθύνονται σε υδροφορείς για πόση από τον άνθρωπο.
Ωστόσο η ΜΠΕ προβλέπει κοινό βιολογικό καθαρισμό τόσο για τα αστικά όσο και για τα βιομηχανικά λύματα και κατόπιν «εμπλουτισμό» του υπόγειου υδροφορέα με τα λύματα αυτά μέσω 20 έως 24 πηγαδιών που θα ανοιχτούν εντός των ορίων του αεροδρομίου. Για τα πηγάδια αυτά η γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Υδάτων λέει πως είναι απολύτως υπερεκτιμημένη η δυνατότητα διήθησης των επικίνδυνων υλικών.
«Στην περιοχή μας υπάρχει νερό άριστης ποιότητας και τροφοδοτείται ακόμα και το Ηράκλειο» λέει στην «Εφ.Συν.» η πρόεδρος της Πρωτοβουλίας Πολιτών Πεδιάδας και δημοτική σύμβουλος Μαρίνα Μουράτη, τονίζοντας πως λειτουργούν ήδη δύο εμφιαλωτήρια στην Πεδιάδα που τροφοδοτούνται από τους υπόγειους υδροφορείς.
«Αν πιστεύουν πράγματι πως είναι “εμπλουτισμός” των υδροφορέων η απόρριψη των χημικών μετά τον βιολογικό καθαρισμό, εμείς τους προτείνουμε αντί να τα ρίξουν μέσα στη γη μας να φτιάξουν επιτόπου ένα εμφιαλωτήριο και να τα πίνουν κατευθείαν», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ζητήματα σχετικά με τη διαχείριση του νερού θέτει και ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Ηρακλείου, Γιάννης Ρασούλης, ο οποίος χαρακτηρίζει μη εφικτή τη λύση υδροδότησης του αεροδρομίου από τη γεώτρηση του Θραψανού με 2.000 κυβικά ημερησίως, την οποία προβλέπει η αναθεωρημένη μελέτη.
«Από αυτή τη γεώτρηση πίνουν νερό οι νότιες συνοικίες του Ηρακλείου, όπως η Φορτέτσα, που δεν έχουν εναλλακτική πηγή υδροδότησης» αναφέρει στην «Εφ.Συν.», εκτιμώντας πως «μάλλον οι μελετητές κάτι δεν έχουν υπολογίσει σωστά».
Για το ίδιο θέμα στην αρνητική γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Υδάτων επισημαίνεται πως η τροφοδοσία του αεροδρομίου από το υδραγωγείο Θραψανού αναφέρεται στην ΜΠΕ χωρίς να υπάρχει κανένα έγγραφο από αρμόδιο φορέα…
Εξοργιστικό χαρακτηρίζεται από τους κατοίκους το συμπέρασμα της αναθεωρημένης ΜΠΕ σε σχέση με τις επιπτώσεις από τον θόρυβο των αεροπλάνων.
Καθώς έχουν περάσει σχεδόν 10 χρόνια από την προηγούμενη μελέτη, πράγματι η αναθεωρημένη ΜΠΕ εντοπίζει μικρότερες επιπτώσεις από τον θόρυβο, όχι όμως για κάποιον άλλο λόγο παρά μόνο επειδή στο διάστημα που μεσολάβησε μειώθηκε ο αριθμός των κατοίκων στην περιοχή και άρα θα ενοχλούνται λιγότεροι…
Το ξανασκέφτονται
Αποκαλυπτική για την υπόθεση του αεροδρομίου ήταν η ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Μινώα Πεδιάδας, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιουνίου στο Καστέλλι με πρωτοβουλία του δημοτικού συμβούλου Γιώργου Μαυραντωνάκη, ο οποίος εξέθεσε όλες τις επιπτώσεις στο τοπικό ΑΕΠ, στη ρύπανση της περιοχής, στην καταστροφή της αγροτικής παραγωγής κτλ.
Ως αεροναυπηγός ο ίδιος, μίλησε για 260.000 τόνους διοξείδιο του άνθρακα και για ακόμα 100 ρύπους που θα επικάθονται ετησίως πάνω στις καλλιέργειες της Πεδιάδας από την κίνηση των αεροσκαφών.
Καταλυτικό ρόλο έπαιξε η προβολή ντοκιμαντέρ 36 λεπτών όπου κάτοικοι των Μεσογείων στην Αττική περιγράφουν τις επιπτώσεις από την κατασκευή του «Ελ. Βενιζέλος».
Μεταξύ άλλων οι κάτοικοι των Σπάτων μιλούσαν για την καταστροφή της αγροτικής παραγωγής (από 16.000 τόνους σταφύλια παράγουν πλέον μόνο 3.000 τόνους), για τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις περί θέσεων εργασίας, περί τουριστικού ρεύματος στην περιοχή τους που δεν είδαν ποτέ, αλλά και για τα υπεσχημένα αντισταθμιστικά, τα οποία ακόμα οφείλει το αεροδρόμιο στους τοπικούς δήμους.
Η θέση του δημάρχου Ζαχαρία Καλογεράκη ήταν πως πράγματι οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές, αλλά πλέον στη φάση που βρισκόμαστε το έργο δεν μπορεί να ακυρωθεί.
Ωστόσο, και στην παράταξή του υπήρξαν παρεκκλίσεις, όπως του πρώην αντιδημάρχου Βασίλη Εργαζάκη, ο οποίος τόνισε πως με αυτά που βλέπει και ακούει πλέον τάσσεται ανοιχτά κατά του αεροδρομίου, ζητώντας να ακυρωθεί το έργο.
Στη συνεδρίαση ακούστηκε ακόμα και πρόταση για διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος, έστω και την ύστατη ώρα, για να αποφασίσουν οι ίδιοι οι κάτοικοι (πρόταση από τον Α. Μανουρά, επίσης από την παράταξη του δημάρχου).
Γεγονός είναι πάντως πως παρά τη μόνιμη επωδό του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη «το αεροδρόμιο στο Καστέλλι το συζητάμε εδώ και 15 χρόνια», εντούτοις το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης στην Κρήτη παραμένει ανενημέρωτο για το έργο και κυρίως για τις επιπτώσεις του.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στο δημοτικό δυμβούλιο της πόλης του Ηρακλείου δεν έχει γίνει ποτέ μια ειδική συνεδρίαση για το θέμα σαν αυτή που έγινε μόλις πριν από έναν μήνα στο Καστέλλι.
Πανάκριβο αεροδρόμιο
Από την άλλη, στο Περιφερειακό Συμβούλιο, η αναθεωρημένη ΜΠΕ πρόκειται να έρθει μόνο προς ενημέρωση και όχι για έκφραση γνώμης, όπως έχει ήδη ανακοινώσει ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Νίκος Καλογερής.
Η απόφασή του δεν φαίνεται να επηρεάζεται ούτε από την αρνητική γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Υδάτων.
Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότεροι φορείς τάσσονται κατά του σχεδιαζόμενου έργου, με πρώτους τους εκπροσώπους των τουριστικών και ταξιδιωτικών πρακτόρων Κρήτης, που μιλούν μέσω του προέδρου τους, Μιχάλη Βλατάκη, για ένα πανάκριβο αεροδρόμιο (υψηλότερα τέλη, μεγαλύτερος χρόνος ταξιδιού, κόστος μετακίνησης από και προς το αεροδρόμιο, κόστος μεταφοράς καυσίμων κ.λπ.), που τελικά θα αφαιρέσει αντί να προσθέσει τουρίστες στην Κρήτη.
Την αρνητική τοποθέτησή της για τον τόπο εγκατάστασης του έργου επαναδιατύπωσε στις 11 Ιουλίου η διοικούσα επιτροπή του παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, όπως επιβεβαιώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρός της, Αλέξανδρος Στεφανάκης, τονίζοντας πως η δέσμευση τόσο μεγάλης αγροτικής γης θα είναι καταστροφική επιλογή για τον πρωτογενή τομέα της Κρήτης.
Σύμμαχο πάντως το παράλογο έργο βρίσκει στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος ρωτήθηκε για το θέμα την Πέμπτη από την «Εφ.Συν.» κατά τη διάρκεια της περιοδείας του στην Κρήτη: «Ναι, είμαι απόλυτα βέβαιος πως είναι ένα έργο που χρειάζεται και πως το “Νίκος Καζαντζάκης” δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει όλο τον όγκο των τουριστών που αναμένονται στην Κρήτη», είπε χαρακτηριστικά, επικαλούμενος και την εμπειρία τού «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Αθήνα.
Τις σοβαρές επισφάλειες του έργου έχει παρουσιάσει ενδελεχώς με παρέμβασή της στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων η Πρωτοβουλία Πολιτών Πεδιάδας, λαμβάνοντας τη διαβεβαίωση πως θα υπάρξει τεκμηριωμένη απάντηση αν και όταν εξεταστεί το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για χρηματοδότηση του έργου (αναζητούνται 180 εκατομμύρια για τη συμμετοχή του Δημοσίου).
Μέχρι σήμερα καμία απάντηση δεν έχει δοθεί, αν και ο υπουργός Υποδομών σε πρόσφατες συνεντεύξεις του ισχυρίστηκε πως η ΕΤΕπ έχει ήδη δώσει το πράσινο φως.
Η εναλλακτική πρόταση
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, σύντομα πρόκειται να παρουσιαστεί μια νέα επιστημονική πρόταση για την κατασκευή λοξού διαδρόμου και την ευρεία αναβάθμιση του υπάρχοντος αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», παίρνοντας υπόψη και τις μεγάλες στρατιωτικές εκτάσεις που αποδεσμεύονται.
Η αναβάθμιση αυτή μπορεί να γίνει μόλις με το ¼ του κόστους ενός εξ ολοκλήρου νέου αεροδρομίου.
Κυρίως όμως ο λοξός διάδρομος λύνει το χρόνιο πρόβλημα ασφάλειας και θορύβου για τους κατοίκους της Νέας Αλικαρνασσού, εφόσον οι προσγειώσεις και απογειώσεις θα μπορούν να γίνονται με κατεύθυνση τη θάλασσα.
«Είναι παγκόσμια πρακτική τα αεροδρόμια να φτιάχνονται κοντά σε θάλασσα αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Θα είναι παγκόσμια πρωτοτυπία να εγκαταλείψουμε το παραλιακό μέτωπο και να πάμε 45 χιλιόμετρα μακριά μέσα στην ενδοχώρα και με μια πεδιάδα περίκλειστη από βουνά» αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο αεροναυπηγός Γιώργος Μαυραντωνάκης, ο οποίος υπήρξε και συνιδιοκτήτης της αεροπορικής εταιρείας Sky Express.
Κοινό μυστικό πάντως στο Ηράκλειο είναι πως η κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλλι δρομολογείται όχι από την ανάγκη εξυπηρέτησης της αυξημένης κίνησης, αλλά κυρίως από επιχειρηματικά συμφέροντα που καλοβλέπουν την παραλιακή έκταση του υπάρχοντος αεροδρομίου από την Αλικαρνασσό μέχρι τον Καρτερό, στα πρότυπα επενδύσεων όπως αυτή του Ελληνικού.
Ο ίδιος ο Χρήστος Σπίρτζης δεν έκρυψε πως υπάρχουν και τέτοιες πιέσεις που ασκούνται στην κυβέρνηση για τη δρομολόγηση του έργου, χαρακτηρίζοντάς τες όμως «θεμιτές».
Οι κάτοικοι της Πεδιάδας πάντως ξεκίνησαν ήδη μια νέα ευρεία καμπάνια συλλογής υπογραφών προς την ελληνική κυβέρνηση για την ακύρωση του έργου, ενώ στον αέρα είναι ήδη το project με τίτλο «Προσοχή, αεροδρόμιο», όπου παρουσιάζονται συνεντεύξεις με εκπροσώπους φορέων που εξηγούν την αντίθεσή τους στο σχεδιαζόμενο έργο.
Εκεί επίσης έχει αναρτηθεί μια συνοπτική λίστα με 30+1 λόγους κατά του αεροδρομίου Καστελλίου, χωρισμένη ανά κατηγορία επιχειρημάτων για τις επιπτώσεις στην τοπική οικονομία, στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία, για την επικινδυνότητα και το υψηλό κόστος του αεροδρομίου, αλλά και με την παρουσίαση της εναλλακτικής πρότασης για την αναβάθμιση του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης».
παρουσίαση της εναλλακτικής πρότασης για την αναβάθμιση του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης».
Μαρίνα Μουράτη
«Στην περιοχή μας υπάρχει νερό άριστης ποιότητας και τροφοδοτείται ακόμα και το Ηράκλειο. Αν πιστεύουν πράγματι πως είναι “εμπλουτισμός” των υδροφορέων η απόρριψη των χημικών μετά τον βιολογικό καθαρισμό, εμείς τους προτείνουμε αντί να τα ρίξουν μέσα στη γη μας να φτιάξουν επιτόπου ένα εμφιαλωτήριο και να τα πίνουν κατευθείαν»
Γιώργος Μαυραντωνάκης
«Είναι παγκόσμια πρακτική τα αεροδρόμια να φτιάχνονται κοντά σε θάλασσα, αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Θα είναι παγκόσμια πρωτοτυπία να εγκαταλείψουμε το παραλιακό μέτωπο και να πάμε 45 χιλιόμετρα μακριά μέσα στην ενδοχώρα και με μια πεδιάδα περίκλειστη από βουνά»
Μιχάλης Βλατάκης
«Είναι ένα πανάκριβο αεροδρόμιο (υψηλότερα τέλη, μεγαλύτερος χρόνος ταξιδιού, κόστος μετακίνησης από και προς το αεροδρόμιο, κόστος μεταφοράς καυσίμων κ.λπ.) που τελικά θα αφαιρέσει αντί να προσθέσει τουρίστες στην Κρήτη»
Αλέξανδρος Στεφανάκης
«Η δέσμευση τόσο μεγάλης αγροτικής γης θα είναι καταστροφική επιλογή για τον πρωτογενή τομέα της Κρήτης»
⚑ Δείτε:
Οι κάτοικοι των Μεσογείων μιλούν στους κατοίκους της Πεδιάδας
(Κεντρική φωτογραφία: Οι πραγματικές μακέτες του αεροδρομίου, σαφώς πιο «προσγειωμένες» σε ό,τι αφορά τα κτιριακά σε σχέση με τις… παλιές κατασκευές).
