Δεν υπάρχει υλικό ή ομάδα ανθρώπων στον κόσμο, που να επιδέχεται πιο εύκολα κάθε είδους χειραγώγηση, από τη λεγόμενη αυτοαποκαλούμενη «δημιουργική ομάδα» ή «κλίκα διανοουμένων». Δηλαδή το σύνηθες μείγμα σνομπ αλαζονείας απέναντι στον «απλό άνθρωπο» —τον «κοινό θνητό»— με κάποια τυπική ή επαγγελματική επίγνωση, πολλαπλασιαζόμενο με προσωπική φιλοδοξία, που ανοίγει πραγματικά απεριόριστες δυνατότητες να πείσει κανείς αυτούς τους ανθρώπους ότι «υποτιμώνται», ότι «αξίζουν καλύτερα», ότι «χάνονται» και ότι αποτελούν την «ηθική συνείδηση» μιας χώρας είτε προηγμένης οικονομικά είτε αποικίας όπως η Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται τόσο συχνά και με επιτυχία ως καταλύτης για εξ αποστάσεως προγραμματισμένες κοινωνικές εκρήξεις. Γι αυτό και χρησιμοποιούνται τόσο συχνά σαν τα «ιερά τέρατα» που με τον λόγο και το έργο τους επιβάλλουν την κυρίαρχη άποψη στον απλό κόσμο, διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Και αποτελούν την πλειονότητα των διανοουμένων, των δημοσιογράφων, των καλλιτεχνών, των αστέρων της τηλεόρασης κ.ο.κ. Δυστυχώς, οι έντιμοι και συνεπείς σκεπτόμενοι διανοούμενοι είναι πάντα και παντού μειονότητα.
Όσο περισσότερο σκέφτομαι τον ελληνικό μύθο της ιδιαίτερης απαστράπτουσας διανόησης, της τελειότητας της ελληνικής γλώσσας, την πολιτισμική κληρονομιά των αρχαίων κατοίκων της σύγχρονης ελληνικής χερσονήσου που υποτίθεται κληρονομήσαμε, τόσο πιο φανερό γίνεται ότι οι παρανοήσεις σχετικά με τις ιδιαίτερες ηθικές ή και πνευματικές ιδιότητες του στρώματος των διανοουμένων δεν είναι απλώς παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά αποτελούν τμήμα της πολύπλοκης και πολυδαίδαλης «γεωμετρικής» κατασκευής-μηχανισμού κάθε κάθετης εξουσίας. Όπου η «ανώτερη» τάξη, που βαρύνεται από τον πλούτο, τη χλιδή, τα προνόμια, την απληστία και τα σκάνδαλα, είναι πάντα πιο άνετη, στηριζόμενη σε ένα μαλακό υπόστρωμα πιστών αυλικών ταλέντων της πένας, του πινέλου, της όποιας τέχνης ή της οθόνης. Ακόμα και οι λεγόμενοι «αντιφρονούντες» και «εναλλακτικοί» που παράγει αυτός ο χώρος προέρχονται από τη νομενκλατούρα των «ηγετών της σκέψης» που δημιούργησε και εξέθρεψε η εξουσία, γι’ αυτό και φέρουν τόσο συχνά οξυμένα χαρακτηριστικά αυτού που καλούνται να πολεμήσουν! Γιαυτό κι έχουμε κολλήσει σε γρίνιες και διαφωνίες σχετικά με την κληρονομιά του εικοστού αιώνα, χωρίς να μπορούμε να λύσουμε τα συσσωρευμένα προβλήματα του σήμερα…
Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες τώρα, προσπαθούν να βρούνε μια «νέα ιδεολογία», μια «επαναστατική ιδέα» και το αποτέλεσμα είναι προφανές — προσπαθούν ακόμα και τίποτα δεν φαίνεται να έρχεται από το τούνελ του τέλματος. Κι αυτό γιατί δεν βλέπουν την διανόηση, την τέχνη και τον πολιτισμό ως μορφές της κοινωνικής συνείδησης. Δεν κατανοούν ότι η τέχνη παίζει άξια τον ρόλο της σαν πολιτισμικό εργαλείο καλλιέργειας ήθους και αξιών, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ενδυνάμωση της συνείδησης του ανθρώπου. Δεν αναλύουν και δεν περιγράφουν την πραγματικότητα, αλλά τις εκκεντρικές φαντασιώσεις των ονειροπόλων και τις επιθυμίες των αφεντικών τους. Και αποδεικνύεται, παρεμπιπτόντως, ότι όλη αυτή η διαδικασία είναι πολύ παλιά, αλλά σήμερα εμφανίζεται σε διαφορετικό περιτύλιγμα.
Πίσω από κάθε μία από αυτές τις «νέες» έννοιες, ιδέες και αξίες που προβάλλουν, διακρίνουμε τα έργα του Φρίντριχ Νίτσε (Friedrich Wilhelm Nietzsche, 15/10/1844-25/8/1900) και του Άρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer, 22/2/1788-21/9/1860), του Γιόχαν Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte, 19/5/1762-26/1/1814) και του Ιμμάνουελ Καντ (Immanuel Kant, 22/4/1724-12/2/1804), του Τζωρτζ Μπέρκλεϊ (George Berkeley, 12/3/1685-14/1/1753) και του Ντέιβιντ Χιουμ (David Hume, 26/4/1711-25/8/1776), ακόμη και του Κωνσταντίν Πομπεντονόστσεφ (Константин Петрович Победоносцев, 2/6/1827-23/3/1907). Συνήθως δεν πλησιάζουν καν τον Γκέοργκ Χέγκελ (Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 27/8/1770-14/11/1831) γιατί «ξεφουσκώνουν» κάπου πριν…
Σήμερα τίποτα νέο δεν επινοείται, επειδή δεν υπάρχει νέα πραγματικότητα, αλλά στροβιλισμός στις αξίες της καπιταλιστικής εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Όσο ζούμε στον καπιταλισμό, δεν θα υπάρχει καμιά «νέα» γλώσσα, εκτός από τη γλώσσα που αντικατοπτρίζει την ταξική πάλη για ιδιοκτησία της γης και των μέσων παραγωγής. Όσο ζούμε κάτω από την κυριαρχία του καπιταλισμού, δεν θα υπάρχει άλλη «νέα» ιδεολογία εκτός από την αστική —σε ένα εκατομμύριο αποχρώσεις βεβαίως, βεβαίως— και εκείνης που την αντιτίθεται, της ιδεολογίας των εκμεταλλευομένων εργαζόμενων όλου του κόσμου, τον μαρξισμό. Επομένως, η διαμάχη για την κληρονομιά του εικοστού αιώνα είναι μια διαμάχη για τα προβλήματα του σήμερα. Και μέχρι αυτή η διαμάχη να οδηγήσει στην τελική κατάρρευση του παλαιού κόσμου, δεν μπορεί να υπάρξει ζήτημα νέου λόγου (νέα ιδεολογία, νέος πολιτισμός, νέα ηθική κ.λ.π.). Όχι επειδή δεν υπάρχουν κάποιοι που θέλουν, αλλά επειδή αντικειμενικά δεν έχουν πουθενά να πάνε…
Η πραγματική σοφία, η κοινωνική και ταξική συνείδηση είναι ανέφικτες μέσω πνευματικών και διανοητικών ασκήσεων. Απαιτούνται προσωπικά βιώματα εμπειριών της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Για την πλήρη ανάπτυξη της προσωπικότητας ο άνθρωπος πρέπει, τουλάχιστον περιστασιακά, να ασχολείται με κάποια σωματική εργασία έχοντας το αφεντικό πάνω στο κεφάλι του, να γνωρίσει την αδικία του ληστρικού εκμεταλλευτικού συστήματος από πρώτο χέρι· διαφορετικά ο σημερινός κόσμος με τους νόμους που τον διέπουν και το νόημα του γίνεται ακατανόητος.
Τα βαθύτερα, διαυγέστερα και λαμπρότερα δημιουργικά μυαλά τα έχω συναντήσει ανάμεσα στους απλούς αγρότες και τους Ινδιάνους της νότιας και κεντρικής Αμερικής, ανάμεσα στους εξεγερμένους εξαθλιωμένους εργάτες της γης στη δυτική Αφρική. Ανάμεσα σε ανθρώπους κοντά στις φυσικές διεργασίες και τους ρυθμούς της γης, που διατηρούν μέσα τους τα θεμέλια της κοινής λογικής. Μεταξύ εκείνων που είναι πιο δύσκολο να χειραγωγηθούν! Ανάμεσα σε αυτούς που καταστρέφονται, επομένως, πιο συχνά σε αυτόν τον πόλεμο του νεοφιλελευθερισμού κατά της ανθρωπότητας και των οποίων τα ονόματα δεν θα αναφερθούν ποτέ από τον κυρίαρχο έγκριτο Τύπο ή την Ιστορία που γράφουν οι κυρίαρχοι του κόσμου μας… #
