Μια αναλυτική «ακτινογραφία» της οικονομίας της Κρήτης παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της Επιχειρηματικής αποστολής «Go in Crete» της Eurobank. Στη μελέτη καταγράφονται οι δυναμικοί τομείς του νησιού αλλά και η ανισοκατανομή της ανάπτυξης μεταξύ των τεσσάρων νομών. Υψηλότερο το μορφωτικό επίπεδο αλλά και η ανεργία των Κρητικών.
Η μελέτη με γενικότερο τίτλο «Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα – Τα Απαραίτητα Συστατικά Ενός Νέου Παραγωγικού Μοντέλου για την Ελληνική Οικονομία» καταρτίστηκε από τη Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης & Ερευνάς Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank και περιέλαβε ειδικές ενότητες για την οικονομική δραστηριότητα του νησιού.
Από τα βασικότερα συμπεράσματα της μελέτης για την Κρήτη, που παρουσίασε κατά την πρώτη μέρα του Go in Crete» ο καθηγητής Πλάτων Μονοκρούσος, επικεφαλής οικονομολόγος του Ομίλου Eurobank, είναι το υψηλό μορφωτικό επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού στο νησί (σε σχέση με τον πανελλαδικό μέσο όρο) αλλά και το υψηλό ποσοστό ανεργίας (22,6%), το οποίο μάλιστα αυξάνεται ελαφρώς ταχύτερα απ’ ότι στην υπόλοιπη χώρα. Αντιστοίχως μεγαλύτερη σε σχέση με τον πανελλαδικό μέσο όρο είναι και η μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο νησί μεταξύ των ετών 2008- 2014 (28,1% στην Κρήτη έναντι 25,2% πανελλαδικά).
Ως προς τις εξαγωγικές επιδόσεις του νησιού η μελέτη, με βάση τα στοιχεία του 2016 καταδεικνύει θετικό ισοζύγιο αγαθών συνολικά για το νησί, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα 531.9 εκατομμύρια ευρώ και τις εισαγωγές τα 410.1 εκατομμύρια, καταγράφοντας πλεόνασμα 121.8 εκατομμυρίων. Ωστόσο και σε αυτό τον τομέα η μελέτη καταγράφει την ανισορροπία μεταξύ των περιφερειακών ενοτήτων του νησιού καθώς σχεδόν το σύνολο του θετικού ισοζυγίου (εξαγωγών/εισαγωγών) προέρχεται από το νομό Ηρακλείου τη στιγμή που ο νομός Ρεθύμνου έχει αρνητικό ισοζύγιο εισάγοντας περίπου τα τριπλάσια αγαθά απ’ ό,τι εξάγει. (Χαρακτηριστικός είναι ο πίνακας που ακολουθεί).
Οι τομείς με τη μεγαλύτερη βαρύτητα
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, οι τομείς με τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην Κρήτη, η οποία συνεισφέρει κατά 4,9% στο ΑΕΠ της χώρας, είναι το εμπόριο, οι μεταφορές και οι υπηρεσίες που συνδέονται με τον τουρισμό, ενώ ακολουθούν ο δημόσιος τομέας, οι υπηρεσίες διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, η μεταποίηση, η γεωργία και οι κατασκευές.
Η εικόνα διαφοροποιείται ελαφρώς ως προς την απασχόληση όπου στην πρώτη θέση έρχονται μεν το εμπόριο, οι μεταφορές και οι υπηρεσίες που συνδέονται με τον τουρισμό και ακολουθούν ο δημόσιος τομέας, αλλά τις επόμενες θέσεις καταλαμβάνουν η γεωργία και οι κατασκευές
Μορφωμένοι αλλά άνεργοι οι Κρητικοί
Η ανεργία στην Κρήτη, όπως και στο σύνολο της Ελλάδας, είναι ιδιαιτέρως υψηλή και έφτασε το 2016 στο 22,6% έχοντας αυξηθεί 16,2 ποσοστιαίες μονάδες από το 2008. Ταυτόχρονα αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων από 28,0% το 2008 σε 56,2% το 2016.
Πάντως, πρέπει να επισημανθεί ότι το ανθρώπινο δυναμικό της Κρήτης είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου καθώς βρίσκεται πάνω από το μ.ο. της Ελλάδας σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και 3η πανελλαδικά σε κατόχους διδακτορικού και μεταπτυχιακού τίτλου. Αναλυτικότερα, η Κρήτη βρίσκεται υψηλότερα από το μ.ο. της Ελλάδας σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι 3η πανελλαδικά σε κατόχους διδακτορικού τίτλου, 3η σε κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και 3η πανελλαδικά σε ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επί του συνόλου του πληθυσμού της.
Από όσους έχουν δουλειά πάντως, η μεγαλύτερη συγκέντρωση των εργαζομένων της Κρήτης παρατηρείται στο εμπόριο και σε υπηρεσίες που συνδέονται με τον τουρισμό με το ποσοστό αυτό έχει παραμείνει μεταξύ 33% και 37% από το 2000 έως σήμερα χωρίς σημαντικές διακυμάνσεις ενώ ειδικά, την περίοδο της κρίσης (2008-2017) κυμαίνεται μεταξύ 35% και 37%.
Αντίθετα, η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα του νησιού συρρικνώθηκε σημαντικά από το 2000 έως σήμερα. Συγκεκριμένα την περίοδο 2000-2008 μειώθηκε από το 27% στο 16% ενώ την περίοδο 2008-2017 παρέμεινε κατά μ.ο. στο 18%.
Λάδι και τουρισμός
Οι εξαγωγές αγαθών της Κρήτης εστιάζονται κυρίως στα λάδια και λίπη και δευτερευόντως στα τρόφιμα και ζώα ζωντανά και στα χημικά προϊόντα.
Όσον αφορά τις εξαγωγές υπηρεσιών της Κρήτης, κεντρικό ρόλο έχει ο τουρισμός καθώς το νησί αποτελεί τον πιο δημοφιλή ελληνικό τουριστικό προορισμό. Η Κρήτη απολαμβάνει σταθερά τις υψηλότερες αφίξεις αλλοδαπών τουριστών και την υψηλότερη πληρότητα σε σχέση με κάθε άλλη περιφέρεια ενώ το 2017 αναμένεται να είναι άλλη μία πολύ καλή χρονιά. με βάση τα επίσημα στοιχεία μάλιστα η Κρήτη απολαμβάνει σταθερά το μεγαλύτερο αριθμό αλλοδαπών τουριστών και την υψηλότερη πληρότητα σε σχέση με κάθε άλλη περιφέρεια.
Επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας της μελέτης είναι ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, επικεφαλής οικονομολόγος Ομίλου Eurobank και μέλη της τα εξής στελέχη της Eurobank: Ο Δρ. Τάσος Αναστασάτος, ο Ιωάννης Γκιώνης, ο Δρ. Στυλιανός Γώγος, η Άννα Δημητριάδου, ο Δρ. Θεόδωρος Σταματίου, η Έλια Τσιαμπάου και η Γαλάτεια Φωκά.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
