Σε έντονη αλλά εποικοδομητική συζήτηση με τις Φυλές του Πάρκου εξελίχθηκε η αυτοψία των μελών της Επιστημονικής Επιτροπής που έχει συσταθεί για την αξιολόγηση των προτάσεων επί της δημοσιευμένης διαχειριστικής μελέτης του Πάρκου Γεωργιάδη.
Το ραντεβού των μελών της Επιτροπής στο πάρκο είχε οριστεί για τις 12:30 το μεσημέρι της Τρίτης και από πολύ νωρίτερα μέλη της συλλογικότητας «Φυλές του Πάρκου» ήταν εκεί με στόχο, όπως δήλωσαν, να «εμποδίσουν» το έργο της Επιτροπής. Κατά την έναρξη της αυτοψίας επικράτησε ένταση και αντιπαράθεση σε υψηλούς τόνους ωστόσο, ακόμα και μέσα από αυτή, φάνηκε πως ενδεχομένως υπάρχει περιθώριο για εξεύρεση κοινής συνισταμένης.
Κύρια θέματα που θίχτηκαν ήταν οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις στα δέντρα του πάρκου (κλαδέματα κτλ), ο τρόπος υλοποίησης των εργασιών που έχουν σχεδιαστεί αλλά και η ενδεχόμενη αλλαγή του χαρακτήρα του πάρκου. Κυρίως όμως το θέμα που απασχόλησε την επί τόπου «διαβούλευση» ήταν το αν και κατά πόσο επιδέχεται τροποποιήσεις η υπάρχουσα εγκεκριμένη μελέτη.
Η επικεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής, συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και δασολόγος Μαρία Κοζυράκη εξήγησε πως αρμόδια υπηρεσία για το πράσινο σε πάρκα και άλση είναι η Δασική Υπηρεσία και μόνο με έγκριση της υπηρεσίας μπορεί να γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση στα δέντρα του πάρκου. Επιπλέον, όπως ανέφερε, ήδη η Επιστημονική Επιτροπή έχει ζητήσει κατά τη διάρκεια των εργασιών στο πάρκο εκτός από την επίβλεψη από γεωπόνο του Δήμου να υπάρχει συνεπίβλεψη και από τη Δασική Υπηρεσία, αίτημα που έχει ήδη γίνει αποδεκτό.
Από την πλευρά των μελών των Φυλών του Πάρκου τέθηκαν ζητήματα για τα οποία τα μέλη της Επιτροπής συμφώνησαν ότι χρειάζονται περισσότερες διευκρινήσεις ή και αλλαγές.
Μεγάλη συζήτηση έγινε για τον τρόπο κλαδέματος των δέντρων όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Τα μέλη των Φυλών του Πάρκου τόνισαν προς την Επιτροπή πως βάσει νόμου, κάθε κλάδεμα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό και με ειδικά εργαλεία και όχι από ανειδίκευτους εργάτες των εργολάβων με αλυσοπρίονα. Έφεραν εξάλλου ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τα καταστροφικά κλαδέματα που έχουν συντελεστεί το τελευταίο διάστημα σε διάφορες γειτονιές του Ηρακλείου με την γ.γ. του Δήμου Ευγενία Στυλιανού να απαντά πως υπάρχει τεράστια έλλειψη προσωπικού και για αυτό ο Δήμος καταφεύγει στη λύση των εργολαβιών. Επί της ουσίας για το πάρκο πάντως, η πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής κατέγραψε το αίτημα για αυξημένες διασφαλίσεις ως προς τις εργασίες στο συγκεκριμένο χώρο, (υπενθυμίζοντας και πάλι πως το πάρκο βρίσκεται υπό την ευθύνη της Δασικής Υπηρεσίας) αναφέροντας μάλιστα και το ενδεχόμενο να ζητήσει η Επιτροπή να τεθούν πρόσθετοι, αυστηρότεροι όροι για τον τρόπο που θα διενεργηθούν όλες οι φυτοτεχνικές εργασίες από τον εργολάβο. Σε κάθε περίπτωση τάχθηκε ενάντια στο ενδεχόμενο εισόδου γερανών ή μπουλντόζας μέσα στο πάρκο.
Για τις εργασίες αποξήλωσης του υπάρχοντος σκυροδέματος από τους διαδρόμους όδευσης του πάρκου ώστε να τοποθετηθεί νέο υδατοπερατό σκυρόδεμα όπως προβλέπει η μελέτη, τα μέλη των Φυλών τόνισαν πως αυτό είναι μια πολύ επικίνδυνη εργασία που θα επηρεάσει σίγουρα το ριζικό σύστημα των δέντρων στα συγκεκριμένα σημεία. Από την πλευρά της Επιτροπής τονίστηκε πως ήδη από τη μελέτη προβλέπεται η χειρονακτική και όχι μηχανική εργασία για την αποξήλωση στα δύσκολα σημεία, ενώ όπως τόνισε η κ. Κοζυράκη για να επεκταθεί ο συγκεκριμένος τρόπος εργασίας και σε άλλα σημεία θα πρέπει να τροποποιηθεί ο προϋπολογισμός του έργου με βάση τις αμοιβές των εργατών που θα απαιτηθούν ώστε να αυξηθεί το εύρος των χειρονακτιών εργασιών. (Χωρίς να αποκλείει να είναι και αυτό μέσα στις προτάσεις της Επιστημονικής Επιτροπής προς τον Δήμο Ηρακλείου).
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για το ενδεχόμενο υιοθέτησης των προτάσεων των Φυλών του Πάρκου εφόσον αυτές κατατεθούν και επισήμως είναι οι προτεινόμενες εργασίες στους τσιμεντένιους διαδρόμους του πάρκου όπου οι ρίζες των δέντρων έχουν «κλωτσήσει» το τσιμέντο (φωτογραφία). Εκεί προτάθηκε από μέλος των Φυλών να γίνει ένα ξύλινο γεφυράκι, που να διευκολύνει τη διέλευση αλλά και να μην εμποδίζει την ανάπτυξη των ριζών του δέντρου, πρόταση που αντιμετωπίστηκε πολύ θετικά από την επικεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής αλλά που ωστόσο δεν περιλαμβάνεται στην υπάρχουσα μελέτη του έργου.
Επίσης μεγάλη συζήτηση έγινε για την θέση της παιδικής χαράς. Αν και από τη μελέτη δεν υπάρχει πρόβλεψη μεταφοράς, εντούτοις από την Επιστημονική Επιτροπή η σημερινή θέση κάτω από τα πεύκα κρίνεται ως εντελώς ακατάλληλη (τόσο λόγω της πτώσης κουκουναριών, της γύρης από τα πεύκα κτλ. όσο και λόγω της απόστασης από τον χώρο του αναψυκτηρίου). Όπως εξήγησε η γ.γ. του Δήμου Ηρακλείου Ευγενία Στυλιανού για την πιθανή μεταφορά της παιδικής χαράς θα πρέπει να γίνει άλλη εργολαβία καθώς η συντήρησή της δεν περιλαμβάνεται στην υπάρχουσα μελέτη. Ωστόσο, όπως είπε η ίδια, αν η μεταφορά της κριθεί αναγκαία μπορεί να υπάρξει τροποποίηση για την διάθεση του αντίστοιχου χώρου από την ήδη εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικής αναβάθμισης του πάρκου.
Συζήτηση τέλος, έγινε και για την φύλαξη και τις πύλες εισόδου του πάρκου. Αφού για άλλη μια φορά τονίστηκε πως δεν υπάρχει καμία πρόθεση “κλειδώματος” του πάρκου τη νύχτα, κατατέθηκαν και πάλι προτάσεις για τον τρόπο απαγόρευσης διέλευσης οχημάτων (εκτός από τα αναγκαία για την τροφοδοσία, για την λαϊκή των βιοκαλλιεργητών και τις κατά καιρούς εκδηλώσεις). Μέλη των Φυλών του Πάρκου εμφανίστηκαν θετικά για την επιβολή μέτρων απαγόρευσης της εισόδου π.χ. δικύκλων (μπάρες τύπου Π) ζητώντας όμως να υπάρξει και αντίστοιχος έλεγχος και αυστηρά πρόστιμα στους παραβάτες σε όλους τους πεζόδρομους της πόλης. Σε κάθε περίπτωση απέρριψαν εκ νέου την τοποθέτηση καμερών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων ελέγχου (σ.σ. Στην μελέτη δεν αναφέρονται κάμερες, ωστόσο υπονοείται κάτι τέτοιο αφού αναφέρεται η τοποθέτηση «ηλεκτρονικών μέσων κατόπιν αδειοδότησης από τις αρμόδιες αρχές»).
Στις δύο ώρες που κράτησε η «συνάντηση» των Φυλών του Πάρκου με τους υπεύθυνους του Δήμου και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής μπήκαν έστω και επί τροχάδην και αρκετά άλλα θέματα τα οποία φυσικά δεν μπορούσαν να επιλυθούν επιτόπου. Ενα από τα ζητήματα που έχουν πρόσφατα τεθεί είναι τα φαινόμενα φωτορύπανσης στο πάρκο εξαιτίας της λανθασμένης επιλογής φωτιστικών σωμάτων που εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων δέντρων ενώ ασκήθηκε έντονη κριτική στον Δήμο Ηρακλείου για την έλλειψη διαρκούς συντήρησης του πάρκου. Η μελετήτρια του προτεινόμενου έργου Δέσποινα Βασαρμιδάκη, που ήταν παρούσα δεσμεύθηκε σε αρκετές περιπτώσεις να ξαναδεί επιμέρους σημεία της μελέτης, όπως π.χ. το επίμαχο θέμα των θέσεων για τις φυτεύσεις λουλουδιών που προβλέπονται από την εγκεκριμένη μελέτη. (σ.σ. στον υπερβολικό, είναι αλήθεια, αριθμό -των 17.000 νέων φυτών).
Γενικό συμπέρασμα από την χθεσινή μέρα είναι πως ο διάλογος ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι οχι μόνο εφικτός αλλά και αναγκαίος. Το γεγονός ότι η σχεδιαζόμενη… παρεμπόδιση της αυτοψίας μετατράπηκε έστω και για δύο ώρες σε από κοινού επόπτευση σημείο – σημείο του πάρκου και κατάθεση επί τόπου προτάσεων και ιδεών δείχνει πως υπάρχει περιθώριο συζήτησης και διαπραγμάτευσης και πως ίσως πρέπει να επαναληφθεί για να τεθούν όλα επί τάπητος. Και η απόρριψη της πρότασης του ίδιου του δημάρχου για να περπατήσουν μαζί του οι Φυλές το πάρκο και να δουν επί τόπου τα επίμαχα σημεία φάνηκε πως ήταν λάθος κίνηση από την πλευρά της συλλογικότητας.
Κύριο ζητούμενο είναι αν όλες αυτές οι αναγκαίες τροποποιήσεις στην εφαρμογή της μελέτης μπορούν να συντελεστούν χωρίς να θιγεί αυτή καθ’ αυτή η χορηγηθείσα χρηματοδότησή της από το ΕΣΠΑ (σ.σ. 1 εκατομμύριο ονομαστικό κόστος, 450.000 ευρώ μετά τις εκπτώσεις που έχει παράσχει ο εργολάβος).
Από την πλευρά του Δήμου τονίζουν πως οι τροποποιήσεις στην εφαρμογή του έργου μπορούν όντως να γίνουν και θα γίνουν όσο το δυνατόν περισσότερες χωρίς να χαθεί η εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Ωστόσο, τα στελέχη του Δήμου δείχνουν ακόμα να επιμένουν (ή έστω να μην δεσμεύονται σαφώς για την τροποποίηση) σε ό,τι αφορά τα πολυπληθή λουλούδια και τη δημιουργία εκταταμένων ανθόκηπων, του ηλιακού ρολογιού κτλ. τη στιγμή που φαίνεται πως είναι άλλες οι ανάγκες των χρηστών του πάρκου (αναψυχή, υψηλό πράσινο, χρήση των χώρων για διοργάνωση εκδηλώσεων, και φυσικά όσο γίνεται περισσότερος ελεύθερος χώρος). Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν σε όλα αυτά ο Δήμος είναι έτοιμος να κάνει γενναία βήματα πίσω έστω και χωρίς να ακυρωθεί η υπάρχουσα μελέτη.
Από την πλευρά των Φυλών του Πάρκου τονίζουν πως όλες οι αναγκαίες τροποποιήσεις πρέπει να κατατεθούν και γραπτά και όχι μόνο στα λόγια ενώ μέχρι αυτή τη στιγμή δεν κάνουν πίσω από το βασικό τους αίτημα που είναι η απόσυρση της υπάρχουσας μελέτης και η έναρξη διαβούλευσης από μηδενική βάση. Ίσως η λύση να βρίσκεται κάπου στη μέση.
Από την πλευρά τους, τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, στην οποία μετέχουν εκπρόσωποι από το Τεχνικό Επιμελητήριο, από την Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, από το ΓΕΩΤΕΕ, από τη Δασική Υπηρεσία, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης κτλ. ετοιμάζονται για την κατάρτιση της τελικής τους εισήγησης προς τον Δήμο Ηρακλείου, με βάση και τις 22 προτάσεις που έχουν κατατεθεί στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τη διαχειριστική μελέτη. (Χωρίς βεβαίως να σημαίνει πως και όλα τα μέλη της Επιτροπής έχουν τις ίδιες εκτιμήσεις για τα επιμέρους θέματα, ωστόσο όπως έχει δεσμευτεί η πρόεδρος της Επιτροπής κ. Κοζυράκη θα γίνει προσπάθεια να βρεθεί η κοινή συνισταμένη). Η επόμενη συνεδρίαση της Επιστημονικής Επιτροπής οριστηκε για την Μ. Τετάρτη ενώ οι προτάσεις της αναμένεται να κατατεθούν αμέσως μετά το Πάσχα και κατόπιν οι τροποποιήσεις της μελέτης να έρθουν ξανά προς συζήτηση και έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Εν τω μεταξύ, την όλη αυτή συζήτηση (και ενίοτε αντιπαράθεση) παρακολουθεί σιωπηλά η πλειονότητα των χρηστών του πάρκου, των κατοίκων της πόλης δηλαδή, που δε συντάσσονται κατ’ ανάγκη ούτε με τη δημοτική αρχή ούτε με τις Φυλές του Πάρκου. Σε αυτούς οφείλουν να λογοδοτούν και οι δύο πλευρές για το καλό της πόλης.
* Και τις 22 κατατεθειμένες προτάσεις που εξετάζει η Επιστημονική Επιτροπή μπορείτε να κατεβάσετε σε μορφή pdf εδώ:
Παρατηρήσεις για τη Διαχειριστική Μελέτη Πάρκου Γεωργιάδη
(Κεντρική φωτογραφία: Από τη «συνάντηση» της Επιστημονικής Επιτροπής για το Πάρκο Γεωργιάδη με τις Φυλές του Πάρκου. *Εφ.Συν. – Μάριος Διονέλλης).
