Και ενώ κάποιοι στην Κρήτη ανησυχούσαν μήπως «αλωθεί» ο πολιτισμός του νησιού από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, η… άλωση ήρθε από το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού • Τα ξημερώματα το ΚΑΣ ενέκρινε με μόνο μία αρνητική ψήφο την τοποθέτηση δύο ραντάρ σε επαφή με το μοναδικό μνημείο στον Λόφο της Παπούρας, στο Καστέλλι
Για την υπόθεση έχει ξεσηκωθεί κύμα διαμαρτυριών τόσο από κατοίκους της περιοχής και την Αυτοδιοίκηση όσο και από διακεκριμένους αρχαιολόγους από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Παρόλα αυτά, τα μέλη του ΚΑΣ, προφανώς υποκύπτοντας στις πιέσεις της πολιτικής ηγεσίας και έξω από κάθε επιστημονική πρακτική υπερψήφισαν στην ουσία για την καταστροφή του μνημείου.
Η μόνη που διαφοροποιήθηκε και ψήφισε αρνητικά ήταν ηΧρυσούλα Καραδήμα,Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης.
Tα μέλη του ΚΑΣ που έδωσαν θετική ψήφο για την καταστροφή του μνημείου είναι:
Γεώργιος Διδασκάλου,Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού
Βασιλεία Πελέκου, Νομική Σύμβουλος του Κράτους στο ΥΠΠΟΑ
Αναστασία Κουμούση,Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας
Ίρις-Ερωφίλη Κόλλια,Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας
Ελισσάβετ Τσιγαρίδα,Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας
Αθανασία Ψάλτη,Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδος
Παύλος Τριανταφυλλίδης,Προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου
Κωνσταντίνος Σπυράκος,Πολιτικός Μηχανικός Καθηγητής Δομοστατικής του ΕθνικούΜετσόβιου Πολυτεχνείου
Μιχάλης Τιβέριος,Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας – Ακαδημαϊκός
Νικόλαος Σταμπολίδης,Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Ναταλία Πούλου,Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου ΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης
Αικατερίνη Κυπαρίσση – Αποστολίκα,Αρχαιολόγος – επίτιμη Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ
Εμμανουήλ Κορρές,Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου
Ευθύμιος Λέκκας,Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Γεώργιος Πανέτσος,Καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Πατρών
Θεοδώρα Γαλάνη,αρχιτέκτων μηχανικός -πολεοδόμος…χωροτάκτης, επίτιμη Γενική Διευθύντρια Πολεοδομίας της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ
Υπενθυμίζεται πως πριν από μερικές μέρες είχαν εκδώσει κείμενο διαμαρτυρίας για τη σχεδιαζόμενη καταστροφή114 σημαντικοί αρχαιολόγοι πεδίουτης κρητικής αρχαιολογίας των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, ανάμεσά τους εκπρόσωποι της Βρετανικής και της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής που δραστηριοποιούνται στην Κνωσό και στη Φαιστό, διακεκριμένοι Αμερικανοί και Βέλγοι ανασκαφείς μεγάλων μινωικών θέσεων, επίτιμοι διευθυντές Εφορειών Αρχαιοτήτων της Κρήτης και του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, κορυφαίοι επιστήμονες της μινωικής και της μεταμινωικής αρχαιολογίας από πανεπιστήμια όλου του κόσμου.
Παρεμβάσεις στη συνεδρίαση του ΚΑΣ υπέρ της προστασίας του μνημείου έκαναν επίσης σημαντικοί αρχαιολόγοι όπως ο επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων Αντώνης Βασιλάκης, ο Γιώργος Χαρίτος πρόεδρος του παραρτήματος Κρήτης του ΣΕΚΑ (Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων), η αντιπρόεδρος του ΣΕΑ Δέσποινα Κουτσούμπα αλλά και ο πρόεδρος του Τμήματος Ανατολικής Κρήτης του ΤΕΕ, Γιώργος Ταβερναράκης.
Δ. Κουτσούμπα: «Η υπόθεση δεν τελειώνει εδώ»
Σε ανάρτησή της η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα αναφέρει:
«Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω για το χτεσινό ΚΑΣ, παρότι ήμουν προετοιμασμένη για τα χειρότερα. Όταν έχεις απέναντι σου πολιτικούς, τα περιμένεις όλα. Όταν έχεις απέναντί σου όμως αρχαιολόγους της Υπηρεσίας, περιμένεις ότι θα υπαρχει μια αξιοπρέπεια. Σε σχέση με 6 χρόνια πριν (αρχαιότητες Βενιζέλου μετρό Θεσσαλονίκης) σας διαβεβαιώ ήταν ακόμη χειρότερα από κάθε άποψη.
Η χτεσινή διαδικασία στο ΚΑΣ μετατράπηκε, με ευθύνη των ίδιων των αρχαιολόγων Διευθυντών, σε ένα δικαστήριο για την Εφορεία Αρχαιοτήτων γιατί “επί δύο χρόνια κάνει μια πλουσιοπάροχη ανασκαφή με τα λεφτά του ελληνικού λαού” (ναι, ειπώθηκε από Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων, και όχι από κάποιον Υπουργό ή κακό δήμαρχο όπως είχαμε ως τώρα συνηθίσει), με πίεση από τα μέλη του ΚΑΣ να αλλάξει η Εφορεία την εισήγησή της και να δεχτεί ότι η τοποθέτηση ραντάρ και εγκαταστάσεων εκατέρωθεν του μείζονος σημασίας μνημείου είναι “ανάδειξη” και “ενδεδειγμένη τεχνική λύση”. Για την ακρίβεια, τα γνωστά: η “μοναδική λύση”. Όλα αυτά για να μην έχουν την ευθύνη τα ίδια τα μέλη του ΚΑΣ.
Αν μπορούσαν, θα έκαναν δικαστήριο και στο μνημείο που πήγε και μπήκε στη θέση του ραντάρ, αφού δεν μπορούσαν, έκαναν δικαστήριο στην Εφορεία Αρχαιοτήτων γιατί έκανε τη δουλειά της! Ε ναι, δεν σκέφτηκε να παίρνει τα λεφτά και να τα δίνει στον Φραπε και τον Χασάπη, έκανε ανασκαφή. Και βρέθηκε στο στόχαστρο του ΚΑΣ για αυτό!
Ειπώθηκαν πολλά πράγματα που αποδεικνύουν ότι το ΚΑΣ όχι απλώς δεν έχει πλέον κανένα κύρος, αλλά έχει αυτοκαταργηθεί ως επιστημονικό συμβούλιο. Να βλέπεις τον δήμαρχο και την τοπική κοινωνία με τα νέα μέλη της, κορίτσια σαν τα κρύα τα νερά που ανιδιοτελώς υπερασπίζονται το μνημείο, να αγωνιούν για το μνημείο πολυ περισσότερο από ότι τα μέλη του ΚΑΣ, που δεν ζήτησαν καν να κάνουν αυτοψία.
Η απόφαση του ΚΑΣ εγκρίνει το μνημείο-σαντουιτς, με μόνο μία αρνητική ψήφο (της Διευθύντριας Ροδόπης, προς τιμήν της), πάρθηκε κατά τις 3 το πρωί. Μόνο μία ψήφος κατά!
Για να μη λέμε πολλά λόγια, οι λόγοι που το μνημείο αυτό απειλείται να χαθεί είναι κυρίως δύο:
-Ο ένας λόγος είναι ότι το αεροδρόμιο Καστελλίου θα έχει πολεμική χρήση. Είναι αεροδρόμιο που φτιάχνεται για τους ΝΑΤΟϊκούς, το ραντάρ δεν θα εξυπηρετεί μόνο το πολιτικό αεροδρόμιο (εξ ου και η κλίμακά του), αλλά και το στρατιωτικό. Εμμέσως πλην σαφώς αυτό έγινε κατανοητό. Το μνημείο πέφτει θύμα των μελλοντικών πολέμων.
-Ο δεύτερος λόγος είναι το κέρδος. Το αεροδρόμιο αυτό είναι τύποις δημόσιο έργο. Εχει ιδιωτικοποιηθεί πριν καν την κατασκευή του, το χειρίζεται μια ιδιωτική εταιρεία, με συμμετοχή του δημοσίου και Ινδών επιχειρηματιών. Η εταιρεία αυτή δεν έψαξε εναλλακτική χωροθέτηση του ραντάρ, παρά μόνο στους χώρους που ήδη είχε απαλλοτριώσει. Οτιδήποτε άλλο θα κόστιζε παραπάνω και δεν έχουν σκοπό να ξοδέψουν. Βεβαίως ούτε το ΥΠΟΜΕ και το ΥΠΠΟ έχουν σκοπό να ξοδέψουν τίποτα για το μνημείο, ό,τι ήταν να ξοδευτεί έχει πάει στις τσέπες των ΟΠΕΚΕΠΕδων.
Η υπόθεση προφανώς και δεν τελειώνει εδώ. Η υπόθεση των μνημείων δεν τελειώνει όσο υπάρχουν αρχαιολόγοι που δεν πατούν τον όρκο τους και πολίτες που αγαπούν τις αρχαιότητες.
Αντώνης Βασιλάκης: «Προειλημμένη απόφαση»
Για προειλημμένη απόφαση του ΚΑΣ έκανε λόγο στην παρέμβασή του ο επίτιμος Εφορος Αρχαιοτήτων από την Κρήτη Αντώνης Βασιλάκης:
«Η παρέμβαση μας στο ΚΑΣ έγινε στις 12.30 τα μεσάνυχτα κ κράτησε περίπου 20 λ.
Πριν από μας ήταν η Κουτσούμπα (παρουσα στο ΚΑΣ), ο Χάριτος του ΣΕΚΑ κ ο Ταβερναράκης του ΤΕΕ/ΤΑΚ (με το Ζoom όπως κι εμεις. Εξαιρετική η παρέμβαση του). Τόνισα τη διεθνή ντροπή που πάνε να κάνουν, είπα οτι μιλώ κ εκ μέρους 300 αρχαιολόγων Ελλήνων κ ξένων, όλοι τους διακεκριμένοι κρητολόγοι, ότι αυτό που κάνουν είναι μεθόδευση άτιμη, ανήθικη κ παρανομη κ οτι κλήθηκαν να επικυρώσουν προειλημμένη απόφαση. Ότι η εγκατάσταση εκεί διαλύει το μνημείο, ότι ο νόμος προστατεύει εξίσου τα μνημεία κ το περιβάλλον τους, και ότι είναι ανήθικο κ παράνομο να επεμβαίνεις σε ένα μνημείο μοναδικό που η ανασκαφή του θέλει ακόμη χρόνο να ολοκληρωθεί. Και βέβαια να ρθουν να δουν πριν αποφασίσουν, και κυρίως να βρουν άλλες θέσεις για το ραντάρ κ να μην πειραχτεί ο λόφος.
Είχα ενοχληθεί από τον τρόπο που μίλησαν στα κορίτσια της Επιτροπής, στην Κουτσούμπα και το Χαρίτο, που είπε ότι θα δημοσιοποιήσει τα ονόματα όσων ψηφίσουν. Ξεσπάθωσα κι εγώ κ τους τα είπα χοντρά.
Δεν τόλμησε κανείς να πει τίποτα».
