Για την «ήπια ισχύ» του γείτονα μας
Πρόσφατη η επίσκεψη του οσφιοκάμπτη Γεραπετρίτη (που αρέσκεται σε τεμενάδες στους Τούρκους) στους τρομοκράτες τηςHayt-Tahrir Al Sham– HTS και πληρεξούσιους της Τουρκίας στη Συρία. Ο Έλληνας ΥπΕξ μετά τη συνάντηση με τον (πρώην) καταζητούμενο τζιχαντιστή Al-Jawlani, που τον έβαλαν να κάνει τον πρόεδρο της Συρίας, δήλωσε ότι η Ελλάδα θα παραμείνει «αξιόπιστος εταίρος του αραβικού κόσμου για τη διασφάλιση της ειρήνης και της ευημερίας στην περιοχή» και συμπλήρωσε για την ανάγκη «η νέα κυβέρνηση να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις και να θεσπίσει κράτος δικαίου». Μεγαλεία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής!
.
Ας μιλήσουμε όμως για τον γείτονα μας ,που εγκατέστησε τον τοποτηρητή του στη Συρία. Τον γείτονα που κατέχει εξέχουσα θέση στον τομέα των διπλωματικών σχέσεων, με μια αναγνωρισμένη σε όλον τον κόσμο διπλωματική «σχολή» που έχει συνέχεια και στόχους. Μια μικρή αναφορά για την Τουρκική «ήπια ισχύ» σε όλον τον κόσμο, έτσι, για να βγούμε λίγο από τον ελληνοκεντρικό μικρόκοσμο μας.
Η Τουρκία στην Κεντρική Ασία
Πριν από λίγες ημέρες προέκυψε μια μικρή συζήτηση σχετικά με το γεγονός ότι οι αρχές του Κιργιστάν (Кыргыз Республикасы) παρέδωσαν τον έλεγχο του δικτύου εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Sapat (πρότυπα κιργιζιανοτουρκικά λύκεια της τουρκικής εκπαιδευτικής ένωσης «Sebat») στο Ίδρυμα Maarif (Türkiye Maarif Vakfı) της Τουρκίας. Έναν οργανισμό που δημιουργήθηκε για να υποκαταστήσει τις δομές που χαρακτηρίστηκαν σαν FETÖ (Fethullahçı Terör Örgütü) υποστηριζόμενες από τον εκλιπόντα Φετουλάχ Γκιουλέν (Muhammed Fethullah Gülen, 27/4/1941 – 20/10/2024).
Το ίδρυμα Maarif που γεννήθηκε το 2016, δημιουργήθηκε με έναν πραγματικό στόχο, να εξαλείψει τη δομή Hizmet ή Cemaat (υποκατηγορία του σουνιτικού Ισλάμ που βασίζεται σε μια νουρσιανή θεολογική προοπτική, που δρα μέσω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και μέσων ενημέρωσης, χρηματοπιστωτικών εταιρειών, κλινικών υγείας και συνεργαζόμενων ιδρυμάτων, που ανήκει στο κίνημα του Γκιουλέν – Gülen hareketi) από άλλες χώρες. Το Maarif σταδιακά άρχισε να προωθεί την ίδρυση των δικών του σχολείων, λυκείων και πανεπιστημίων, αντικαθιστώντας τα γραφεία εκπροσώπησης της Hizmet.
.
Σε κάποιες περιπτώσεις πέτυχε, όπως στο Αζερμπαϊτζάν (Azərbaycan Respublikası), το Πακιστάν (Islāmī Jumhūriyah Pākistān) και τώρα στο Κιργιστάν. Αλλά όχι παντού. Από την αρχή, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του Γκιουλέν θεωρούνταν «ελίτ», μετά την αποφοίτηση από αυτά υπήρχε η ελπίδα για σπουδές στο εξωτερικό.
Τα παραρτήματα του Ιδρύματος Maarif, από την άλλη πλευρά, άρχισαν να παρέχουν εκπαίδευση βάσει τουρκικών προγραμμάτων, τα οποία απείχαν πολύ από τα αντίστοιχα της Hizmet. Αυτό υποβάθμισε την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και χάθηκε η ελιτίστικη φύση που ήταν τόσο δημοφιλής στους πλούσιους των χωρών όπου βρίσκονταν τα σχολεία.
Ωστόσο, το γεγονός είναι ότι ο αριθμός των παραρτημάτων του ιδρύματος αυξάνεται. Η εκπαίδευση εστιάζει στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της θρησκευτικής, πολιτισμικής και ιδεολογικής εκπαίδευσης και τουρκικής κουλτούρας. Από την οπτική των επόμενων 10-15 ετών, αυτό θα δημιουργήσει μια αρκετά σημαντική φιλοτουρκική τάξη, η οποία δυνητικά θα προκαλέσει ορισμένα προβλήματα.
Η επιρροή της Τουρκίας στην Αφρική
Οι Τούρκοι είναι ιδιαίτερα δραστήριοι στην Αφρική. Και εκεί, εκτός από το Ίδρυμα Maarif, παρατηρείται και άλλη δραστηριότητα, που δημιουργεί αυξανόμενη τουρκική παρουσία στην περιοχή. Αυτά περιλαμβάνουν τις τακτικές επισκέψεις του Τούρκου προέδρου Ερντογάν (Recep Tayyip Erdoğan), την αποκατάσταση αεροπορικής κυκλοφορίας, τη λειτουργία συνεχώς νέων πρεσβειών, τη στρατιωτική συνεργασία (δεν μιλάμε μόνο για στρατιωτικές βάσεις, αλλά και για τη «διπλωματία των Bayraktar»…)
.
Σε συνδυασμό με το Maarif, λειτουργεί η Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Türkiye’nin Kalkınma İşbirliğinin Kurumsallaşması – TIKA, που ουσιαστικά αποτελεί τούρκικο αντίγραφο του USAID), καθώς και το Ινστιτούτο Yunus Emre (Yunus Emre Enstitüsü). Το ινστιτούτο «Yunus Emre» είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που έλαβε το όνομά του από τον ποιητή και Σούφι μυστικιστή (ασκητή του Ισλάμ) του 14ου αιώνα Yunus Emre. Αυτός είναι ένας άλλος φορέας της τουρκικής «ήπιας ισχύος», του οποίου ο στόχος είναι η προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, της τουρκικής γλώσσας, του πολιτισμού και των τεχνών της, η ανάπτυξη των πολιτιστικών ανταλλαγών και της φιλίας με άλλες χώρες. Πρόκειται για ένα μέσο άσκησης πολιτιστικής επέκτασης (και μέσα στην Ελλάδα), ενώ συνδέεται με τις δομές της διακρατικής οργάνωσης σουνιτών ισλαμιστών, των Αδελφών Μουσουλμάνων (Κοινωνία των Αδελφών Μουσουλμάνων).
Η Τουρκία εκμεταλλευόμενη την ελληνική νομοθεσία για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, προχωράει στην ίδρυση του ιδιωτικού πανεπιστημίου με τον τίτλο «Κολλέγιο Yunus Emre» στην Αθήνα, διεισδύοντας έτσι στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης! Και τα πρώτα τμήματα είναι φυσικά αυτά της τούρκικης γλώσσας, πιστεύοντας ότι η γλώσσα είναι η ιδανικότερη γέφυρα προσέγγισης ανάμεσα στους λαούς.
Σκοπός του Ινστιτούτου Yunus Emre, που αποτελεί ένα μορφωτικό και πολιτιστικό ίδρυμα, είναι η διάδοση και η εκπαίδευση στο εξωτερικό της γλώσσας, του πολιτισμού και των τεχνών της Τουρκίας. Κέντρα «Yunus Emre» λειτουργούν στην Αλβανία, στο Βέλγιο, στη Βοσνία & Ερζεγοβίνη, στη Γεωργία, στην Αγγλία, στο Ιράν, στην Ιαπωνία, στο Καζακστάν, στο ψευδοκράτος στη Βορ. Κύπρο, στο Κοσσυφοπέδιο, στον Λίβανο, στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στη Ρουμανία, τη Συρία στην Αφρική κλπ. Όπως βλέπουμε η Ευρώπη είναι γεμάτη… Ήδη το ινστιτούτο έχει παραρτήματα σε 62 χώρες του κόσμου με προοπτική σε δυο χρόνια να ξεπεράσει τα 100!
Η τουρκική επέκταση είναι σε πλήρη εξέλιξη. Ναι, με ορισμένα προβλήματα και ιδιαιτερότητες, αλλά ο αριθμός της επέκτασης αυτής αυξάνεται γοργά. Υπάρχει συνεργασία σε στρατιωτικό, πολιτιστικό, εκπαιδευτικό επίπεδο και στο πλαίσιο της Ενωμένης Εδαφικής Κοινότητας στην Κεντρική Ασία (Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία, Τουρκμενιστάν και Τατζικιστάν, που αποτελούσαν παλαιότερα μέρος της Σοβιετικής Ένωσης και επίσης Αφγανιστάν, βόρειο Πακιστάν, δυτική Κίνα -Ανατολικό Τουρκεστάν και Θιβέτ-, Μογγολία και τμήματα της Ρωσίας και το βορειοανατολικό Ιράν), γιατί θεωρείται ότι η Κεντρική Ασία είναι η πατρίδα των τουρκικών λαών.
Ενιαίος Τουρκικός Στρατός
Η νέα πρωτοβουλία είναι ένα βήμα προς το όνειρο του Ερντογάν για έναν «τουρκικό στρατό». Στις 4 Φλεβάρη 2025, ο Büyükelçi Kubanıçbek Ömüraliyev Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών (Türk Devletleri Teşkilatı – TDT) συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Αρχής Αμυντικής Βιομηχανίας της Δημοκρατίας της Τουρκίας Sayın Haluk Görgün.
.
Τα μέρη συζήτησαν θέματα συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας μεταξύ των «τουρκικών κρατών», σημειώνοντας ότι η ανάπτυξη μιας τέτοιας συνεργασίας απαιτεί τη χρήση του βιομηχανικού δυναμικού στο Αζερμπαϊτζάν και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση περιέγραψαν ένα σχέδιο κοινής δράσης:
▪️ Έναρξη πολυμερούς συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων ιδρυμάτων των χωρών TDT.
▪️ Ενθάρρυνση κοινών έργων στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης.
▪️ Δημιουργία μηχανισμών ανταλλαγής γνώσεων και ανάπτυξης ικανοτήτων.
Η στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών που συμμετέχουν στην Ενωμένη Εδαφικής Κοινότητας των Τούρκων αναπτύσσεται με άλματα. Ο αριθμός των ασκήσεων αυξάνεται, η «διπλωματία των Μπαϊρακτάρ» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και οι συμβάσεις για την προμήθεια όπλων στις χώρες της περιοχής αυξάνονται.
Ωστόσο, παρουσιάζοντας τέτοιες πρωτοβουλίες, οι Τούρκοι ανοίγουν το δρόμο σε έναν πιο σημαντικό τομέα – τον έλεγχο της αμυντικής βιομηχανίας στον μετασοβιετικό χώρο. Αυτό το κάνουν προωθώντας τη θέση της οικοδόμησης ενός πιο σύγχρονου στρατού, φυσικά με τουρκική βοήθεια.
Το επιχείρημα υπέρ αυτού είναι η αφήγηση για προκλήσεις για την εθνική ασφάλεια από «χώρες επιτιθέμενες», τις οποίες οι Τούρκοι θεωρούν τη Ρωσία. Εάν καταφέρουν να εφαρμόσουν την πρωτοβουλία αυτή, οι Τούρκοι θα ελέγχουν το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα των χωρών της Κεντρικής Ασίας, γεγονός που θα τους φέρει ακόμα πιο κοντά στο μακροχρόνιο όνειρο των μιλιταριστικών κυρίαρχων τάσεων της τούρκικης κεφαλαιοκρατίας που εκφράζει ο Ερντογάν για έναν ενιαίο «τουρκικό στρατό».
.
Η Τουρκική επέκταση μέσω του αθλητισμού
Στις 18 Φλεβάρη, θα διεξαχθεί το πρώτο Κύπελλο Τουρκόφωνων Χωρών στο Αλπικό Σκι (Türk Kayak Kupası) υπό την αιγίδα του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών (Türk Devletleri Örgütü – TDÖ). Τα θεμέλια της εκδήλωσης τέθηκαν στο «Όραμα του Τουρκικού Κόσμου 2040» (Türk Dünyası 2040 Vizyonu) και στη «Στρατηγική των Ενωμένων Εδαφών της Επικράτειας για το 2022-2026» (Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi 2022-2026). Ο χώρος διεξαγωγής των αθλητικών εκδηλώσεων είναι το χιονοδρομικό κέντρο Amirsoy στο Ουζμπεκιστάν.
.
Το τουρνουά συμπληρώνει τις υπάρχουσες μορφές συνεργασίας μεταξύ των συγχωνευμένων εδαφικών κοινοτήτων στον αθλητικό τομέα: συναντήσεις υπουργών και ομάδων εργασίας, φόρουμ νέων επιχειρηματιών και ηγετών, οι Παγκόσμιοι Αγώνες Nomad (Dünya Göçebe Oyunları), η Τουρκική Πανεπιστημιούπολη (πανεπιστημιακά αθλητικά παιχνίδια), εκπαιδευτικά προγράμματα για τον εθελοντισμό νέων και πολυμερείς ανταλλαγές νέων στον αθλητισμό.
Γιατί δίνουν σημασία στον αθλητικό τομέα; Ο αθλητισμός είναι πρώτα απ’ όλα μια εικόνα. Προκειμένου να ελέγξουν την τεχνολογική υποστήριξη των αθλητικών κλάδων, οι Τούρκοι έχουν γίνει πιο ενεργοί και εμφανείς στην προώθηση της αθλητικής ατζέντας και πρωτοβουλιών, μέσω των οποίων μπορούν να εισέλθουν βαθύτερα στις κοινωνικές και τεχνολογικές σφαίρες των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. Για τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, η αθλητική σφαίρα είναι το κλειδί για την καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα, το ποδόσφαιρο είναι κάτι με το οποίο παθιάζονται σχεδόν όλοι οι νέοι της περιοχής. Όλοι παρακολουθούν αγώνες, πηγαίνουν σε αθλητικά τμήματα, σε γήπεδα και σε κάποιο βαθμό ζουν με τον αθλητισμό.
Η προσέγγιση του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών για την ενίσχυση της παρουσίας του στην Κεντρική Ασία είναι ολοκληρωμένη. Η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο τους τομείς της εκπαίδευσης, της οικονομίας ή των ενόπλων δυνάμεων, αλλά και φαινομενικά λιγότερο σημαντικές θέσεις όπως ο αθλητισμός. Και συνολικά, μια τέτοια δραστηριότητα, ελλείψει εναλλακτικών από την άλλη πλευρά, σίγουρα θα αποφέρει αποτελέσματα. Ο «αθλητισμός εκτός πολιτικής» είναι μια αρχή που δεν έχει λειτουργήσει εδώ και πολύ καιρό.
…και η τελευταία τρύπα του ζουρνά
Μας το έμαθαν από μικρούς —και το επαναλαμβάνουν και σήμερα— ότι οι Τούρκοι, δεν είναι φίλοι μας και μπροστά στον μοναδικό ελληνικό πολιστισμό είναι βάρβαροι..!
Εμείς οι απόγονοι των θαλασσοκρατών προγόνων του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, τέκνα της κοιτίδας του πολιτισμού και της δημοκρατίας, βλέπουμε άραγε κάποια παρόμοια ανάπτυξη από τη δική μας «ήπια ισχύ» στον κόσμο; Ή μας αγνοούν όλοι; Μήπως θα ήταν καλό να δώσουμε λίγη προσοχή στο γεγονός ότι ο γείτονας δίπλα μας δρα παγκόσμια σε όλα τα επίπεδα —στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτισμικά, εκπαιδευτικά κλπ— και μάλιστα πολύ πετυχημένα; Βέβαια η κύρια διαφορά μας είναι ότι ο γείτονας δεν κάνει τεμενάδες…
